Sınav Kaygısı

Sınav kaygısı, öncesinde öğrenilmiş olan bilginin, sınav zamanı içerisinde kişinin kullanmasına engel oluşturacak ve başarının düşmesine neden olarak oluşan yoğun endişe duygusuna denir. Kaygı, kişinin performansını etkileyen zihinsel bir süreçtir. Sınav sonuçlarına dair düşünülen olumsuzluklar, inanışlar ve beklentiler kaygıya neden olur. Sınav kaygısı öğrencilerde belli birtakım belirtilerle kendini gösterir. Örneğin öğrencilerde sınav öncesi el terlemeleri, hızlı kalp çarpıntıları, baş veya karın ağrıları, sabırsızlık vb. belirtiler olabilir. Sınav, öğrencileri fizyolojik olarak da etkilediğinden bu gibi belirtileri yaşıyor olabilirler. Ciddi sınav kaygısı yaşayan öğrencilerde ''Başaramayacağım'', ''Zaten herkes benden daha başarılı'', ''Annemin babamın yüzüne bakamam'', ''Kazanamazsam insanlar ne der'', ''Bildiklerim sınavda aklıma gelmezse ne yaparım'' gibi düşünceler hakim olabilir. Yüksek bir şekilde sınav kaygısı taşıyan kişiler dikkatlerini toplamakta zorlanırlar. Dikkatlerini toplayamayan kişiler kendi başarılarıyla ilgili şüpheye düşerler ve olumsuz düşünceler içerisine girerler. Etraflarındaki insanların kendilerinden daha başarılı olduklarını düşünürler.

Kaygının belirtileri 5 ana başlık altında incelenebilir. Bunlar; fiziksel, zihinsel, duygusal , davranışsal ve sosyal kaygıdır.

-Fiziksel Belirtiler: Nefes almada çekilen güçlük, kalp atışlarının hızlanışı, mide bulantısı, el-ayak titremeleri, uykusuzluk gibi belirtilerdir.

-Zihinsel Belirtiler: Konsantre olamama, unutkanlık, düşünceleri toplamada çekilen güçlük gibi belirtilerdir.

-Duygusal Belirtiler: Gergin ve sinirli olma, korku, endişe, heyecan vb. belirtilerdir.

-Davranışsal Belirtiler: Ders çalışmaktan vazgeçme, ders çalışmanın ertelenmesi gibi belirtilerdir.

-Sosyal Belirtiler: Yalnız kalmak istemek, aşırı sosyalleşme yoluyla ders çalışmanın ertelenmesi gibi belirtiler olabilir.

Sınav Kaygısının Nedenleri:

-Öğrencilerin kendilerine güvenmemeleri ve göstermiş oldukları çabayı yeterli düzeyde görmemeleri

-Mükemmeliyetçi kişilik yapısı

-''Başarılı olamazsam başkaları ne düşünür?'' düşüncesi ve sınavın öğrenciler için bir kişilik ölçüsü olarak görülmesi

-Kişinin kendi başarısını, geleceğini etkileyecek tek etmen olarak ele alması ve ona göre hareket etmesi

-Gelecek ile ilgili olan kaygılar(''Gelecekte nasıl bir yerde olacağım?'')

-Öğrencilerin nasıl ders çalışmaları hakkında belirsizlik yaşamaları, yaptıkları çalışmaların sınav için yeterli olup olmayacağı düşüncesi

-Ailenin veya çevrenin öğrenciden beklentileri ve baskılar

-Kişinin başkalarıyla kıyaslanması

Sınav Kaygısıyla Başa Çıkmanın Yolları:

-Olumsuz düşünceler yerine olumlu düşünmeye çalışmak. Örneğin ''Bu sınavda başarılı olamayacağım'' düşüncesi yerine , ''Bu sınavda başarılı olmak için elimden geleni yapacağım'' gibi.

-Vücudu nefes egzersizleriyle gevşetmek(diyafram nefes almak)

-Planlı ve programlı olmak

-Uyku ve beslenmeye dikkat etmek

-Kaygıyı azaltmaya yönelik olarak daha önce sevilen bir aktivitenin yapılması(aşırıya kaçmadan)

-Kişi kaygısıyla baş edemiyorsa bir uzmandan destek almak.

Sınav kaygısıyla başa çıkmak için anne ve babaların tutumları da çok önemlidir. Ebeveynlerin sahip olması gereken davranışlar:

-Çocuktan yapabileceğinden daha fazlasını beklememek

-Olumsuz eleştirilerde bulunmamak

-Tutarlı davranmak

-Çocuğu başka insanlarla kıyaslamaktan kaçınmak

-Çocuğu anlamaya çalışıp, kaygıları hakkında konuşmak

-Çocuğun kişiliğini eleştirmekten kaçınmak

-Çocuğun olumsuz yönlerini görmenin yanında olumlu yanlarını da görmeyi bilmek

-Çocuğun ne olursa olsun her şekilde sevildiğini belli etmek