Bağımlılık Nedir?

Bağımlılık; kişinin kullandığı bir alkol, madde, nesne veya yaptığı bir davranış üzerinde kontrolünü kaybetmesidir. Kontrolsüzce kullanılan her madde ya da gerçekleştirilen her davranış bağımlılık oluşturma riski taşır. Kişiler hayatta birçok şeye karşı bağımlı olabilir. Örnek: madde, alkol, sigara, kumar, teknoloji, herhangi bir eşya veya davranış.

Bağımlılık birçok faktörün etkileşimi sonucu ortaya çıkan bir durumdur. İnsan doğduğu andan itibaren öğrenmeye ve kendini dış dünyanın etkilerine açmaya başlar. Bu süreçte maruz kaldığı durumlardan kendini koruyacak başa çıkma mekanizmaları geliştirme durumundadır.

Geliştirdiği bu başa çıkma yöntemi sağlıklı mı yoksa sağlıksız mı? Bu büyük ölçüde yaşadığınız çevreden, ebeveynlerinizin düşünce tarzından ve sosyokültürel çevrenizden etkilenir. Ebeveynlerin çocuklarına yönelik sağlıksız tutumları, ailede bağımlılık öyküsü, riskli arkadaş seçimleri, kötü eğitim deneyimleri ve toplumun bağımlılık algısı risk oluşturabilecek faktörlerdir.

Bu nedenle bağımlılığın gelişim sürecinden bahsederken kişiyi çocukluktan, hatta erken çocukluktan itibaren düşünmek gerekir. Bu sürecin aile, sosyal ve kültürel özellikleri de dikkate alınan bütüncül bir yaklaşımla değerlendirilmesi gerekmektedir.

Kimler Bağımlı Olabilir?

Herkes bağımlı olabilir. Bağımlılık sürecini etkileyen birçok faktör vardır. Kişinin genetik yapısı, cinsiyeti, önceden var olan ruhsal hastalık, dürtüsellik ve yenilik arayışı gibi kişilik özellikleri, kişinin yaşadığı ortam, kaotik bir ev ortamı, aile içinde ebeveynin uyuşturucu kullanımı, ebeveynin uygun denetim eksikliği, olumsuz çocukluk dönemi bağımlılığın gelişimini etkiler.

Bağımlılık Türleri;

• Alkol Bağımlılığı

• Kumar Bağımlılığı

• Sigara Bağımlılığı

• Çocuk ve Gençlerde Madde Bağımlılığı

Ayrıca Davranışsal Bağımlılıklar Aşağıda Sıralanmıştır;

İnternet/Teknoloji Bağımlılığı

Alışveriş Bağımlılığı

Seks (Sex) Bağımlığı

İlişki Bağımlılığı

Yeme Bağımlılığı

Eş Bağımlılık

Bağımlılık türlerini genel bir çerçevede değerlendirecek olursak farklı bağımlılık türleri olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle kişinin uzman bir ekip tarafından değerlendirilmesi, tedavi edilmesi ve kişiye özel bir tedavi planı oluşturulması gerekmektedir.

Bunlar:

1. Bireysel Psikoterapi

2. Bağımlılıkla ilgili Grup Terapileri

3. Etkileşim Grup Terapileri 

4. İlaç Tedavisi

5. Aile Psikoeğitimleri