Çocukluk Çağı Hidrosel ve Kordon Kisti

Erkek çocuklarında bir veya her iki testisin etrafını saran zarın (tunica vaginalis) iç ve dış yaprakları arasında sıvı birikmesi durumu hidrosel olarak tanımlanır. 'Su fıtığı' olarak da bilinen durum doğuştan ola bildiği gibi, çocuğun ileriki yaşamında veya erişkinlik döneminde de görülebilir.

Nasil gelişir?

Anne karnındaki gelişim sırasında karın içindeki testisler doğuma doğru testis keselerine iner. Bu iniş sırasında karın zarı da testisle beraber kasık bölgesinden keselere doğru ilerler ve bir yol oluşturur. Doğumdan hemen önce kendiliğinden kapanması gerekirken, bazı durumlarda kapanma gerçekleşmeyebilir ve .bu yol açık kalabilir. Açıklığın derecesine göre, geniş açıklıklarda bağırsakların geçişine izin veren kasık fıtığı oluşsa da, daha ince açıklıklarda karın içi sıvının geçişine izin veren su fıtığı (hidrosel) denen durum gelişebilir. Hidroseller genellikle kasık fıtığıyla beraber seyrederler.

Hangi çeşitleri var?

    Hidroseller gelişme nedenine göre birinci ve ikincil, gelişme şekline göre ilişkili ve ilişkisiz olarak nitelendirilebilir. Çocuklarda görülen hidrosel çoğunlukla birincil olsa da, erişkinlerdeki hidroel daha çok testisin diğer hastalıklarına ikincil olarak oluşur.

    Hidrosel olan çocuklarda hidrosel kesesiyle karıniçi arasında bağlantı olursa bu zaman ilişkili (kommunikan) hidrosel gelişir. Komunikan hidrosel varlığında çocuk ayaktayken, karın içi basıncı artarken hidrosel kesesindeki sıvı artar ve kese şişer. Çocuk uyuduğundaysa şişlik azalır, fakat tamamen kaybolmaz. İlişkisiz hidrosellerdeyse karın içiyle bağlantı yoktur ve gün içinde kesenin boyutu değişmez.

Nasıl tanı konur?

    Hidrosel tanısı ailenin evde farketmesi üzerine doktra başvurmasıyla konur. Aileler çocuğun testisin birinin diğerinden büyük olması veya her iki testisin büyük olması şikayetiyle başvururlar. Tanıda çoğunlukla öykü ve Çocuk Cerahisi uzmanının fizik muayenesi yeterli olmaktadır. Testisin diğer patolojilerinden şübhe duyulduğunda ultrason ile muayene de gerekebilir.

Doktora ne zaman başvurmalı?

    Testislerde şişlik farkedildiği zaman çok fazla beklemeden doktora başvurulması gerekmektedir. Hidrosel acil durum olmasa da, testislerdeki şişlik diğer acil durumların da belitreci olabilir. Doktor muayenesinde hidrosel tanısı kesinleştikten sonra çoğunlukla çocuklar bir yaşına kadar takip edilir. Bu süre boyunca bazı çocuklarda hidrosel boyutlarında küçülme ve tamamen kaybolma görülebilir. Fakat bir yaşına kadar hidroseli gerilemeyen çocuklarda testislerin hidrosel sıvısının ısısından etkilenmemesi için ameliyat edilmesi gerekmektedir. 

    Hidrosel ağrı vermez ve huzursuzluğa neden olmaz. Uzun süreli mevcudiyet durumunda kese içindeki sıvı ısınır ve bu da testislerin gelişimini kötü yönde etkiler.

Nasil tedavi edilir?

    Çocuklarda hidroselin tedavisi cerrahi ameliyatdır. Ameliyat günübirlik olarak gerçekleştirilir. Ameliyat öncesi çocuklar Çocuk Cerrahisi ve Anestezioloji doktorları tarafından ayrıntılı muayene edilir, gerekli tahliller yapılır. Ameliyat günü için çocuğun beslenme saati belirlenir.

    Ameliyat genel anestezi altında uygulanır. Kasıktan yaplan 2 – 3cm'lik bir kesiden fıtık kesesine ulaşılır ve kese bağlanır. Sonraasında hidrosel kesesi boşaltılır ve bir parçası çıkarılır. Kesi yeri emilebilir dikişlerle kapatılır. Sonradan dikiş alınmasına gerek olmaz. Ailenin isteğine görfe eş zamanlı sünnet de yapılabilir.

    Ameliyat sonrası hastalar genellikle iki saat sonra beslenir ve aynı gün eve taburcu edilirler. Ağrıkesici amaçlı fitil veya şurup kullanılır. Ameliyattan bir-iki gün sonra ve birinci ayda kontrole çağrılır. Pansuman ilk kontrolde açılır ve tekrar yapılmaz. Pansuman açıldıktan sonra çocuklar banyo yapabilir. İlk bir hafta sonunda normal aktivitelerine dönebilirler.

    Ameliyat sonrası tekrarlama riski düşüktür. Enfeksiyon, kanama gibi komplikasyonlar nadir de olsa görülebilir. Ameliyat dan hemen sonra şilik inse de, akşama doğru tekrar olşumaya başlar ve yaklaşık iki hafta içinde normale döner. Bu durum hidroselin tekrarladığı anlamına gelmez ve ameliyat yerinde oluşan ödemle ilgili olur.

Kordon kisti

    Testislerin keseye inmesi sırasında açık kalan karın zarı sonradan hem karın, hem testis kesesi tarafdan kapanırsa kasık bölgesinde her iki tarafı kapalı, kistik bir oluşum gelişir. Kordon kisti olarak isimlendiilen bu patoloji çoğunlukla 1-2 yaş arası dönemde kendini belli eder. 

    Kordon kistinin tedavisi cerrahidir  ve kasıktan yapılan kesiyle çıkartılması gerekmektedir. Çıkarılmadığı takdirde kasıkta kozmetik görüntü bozukluğuna, travmaya maruz kalma riskine ve içindeki sıvının oluşturduğu sıvının  ısı etkisinden testisin etkilenmesine neden olabilir.

    Kız çocuklarında da kordon kistine benzer kasıkta şişlik gelişebilir ve 'Nuck kanal kisti' olarak isimlendirilir. Tedavisi cerrahidir.