Çölyak Hastalığı

Çölyak Hastalığı Nedir: Çölyak hastalığı genetik olarak yatkın bireylerde glütenin etkisi ile ortaya çıkan otoimmun natürde, yani kendi bağışıklık sistemi hücrelerimizin kendi bağırsak hücrelerimize karşı reaksiyon oluşturması ile oluşan bir bağırsak hastalığıdır.

Genetik olarak otoimmuniteye yatkın bireylerin daha çok bazı tahılların içerisinde bulunan glüten maddesini sindirememesinden kaynaklanır. Sindirilemeyen glüten parçacıklarına ve sindirimde görevli enzimlere karşı kişinin kendi bağışıklık hücreleri saldırıya geçer ve böylece silsileler halinde devam edecek bir yangı süreci tetiklenmiş olur. Bu reaksiyonlar sonucunda bağırsakta besin maddelerinin emilimi ile görevli olan fırçamsı yapı zarar görür, kısalır giderek bağırsak yüzeyi tamamen düzleşir ve emici kapasitesini kaybeder. 

Belirtileri nelerdir? Çölyak hastalığının mide bağırsak sistemini ilgilendiren belirtileri yanında mide bağırsak sistemi dışında da belirtileri vardır. Klasik tipinde ishal, karın şişliği, karın ağrısı, cilt altı yağ dokusunda erime ve büyüme geriliği belirgin belirtilerdir. Ancak günümüzde vakaların çoğu kansızlık, kemik erimesi, diş bozuklukları, karaciğer enzim yüksekliği, eklem ağrıları, ataksi şeklinde yürüme bozukluğu, kabızlık ve nadiren de nöbet/konvulsion belirtileri ile başvururlar. Hastalık kişinin kendi bağışıklık hücreleri tarafından oluşturulması nedeniyle bu mekanizma ile gelişen Diyabet (şeker hastalığı), Tiroid bezi hastalıkları, sedef hastalığı ve diğer bazı deri hastalıkları gibi hastalıklar ile, ayrıca Down sendromu, Turner sendromu gibi kromozomal bozukluklar ile beraber olabilir.

Nasıl tanı konur? Öncelikle klinik olarak şüphelenilen bireylerde kanda Çölyak belirteçlerine bakılır. Bu belirteçlerden biri veya daha fazlası pozitif gelen bireylerde İnce barsak biyopsisi yapılarak tanı konur. 

Hangi testlere bakılır? Çocuğunuzda klinik olarak çölyak düşündürecek bulgular var ise veya çölyak hastalığı ile birlikte olmayı seven hastalıklardan birisi varsa rutin kan testlerinin yanında antigliadin, anti doku transglutaminazı, anti endomisyum veya deaminide gliadin gibi bazı belirteçlere bakılır ve sonucuna göre üst endoskopi yapılarak ince barsak biyopsisi alınır.

Nasıl tedavi edilir? Hastalığın yegâne ve kesin tedavisi ömür boyu Glütensiz diyettir.

Hastalığın Seyri nasıldır? Kişiler diyete tam uyum sağlandığında bireyler toplumun diğer bireyleri ile aynı yaşam kalitesinde yaşarlar. 

Beslenme Bozukluğu: 

Beslenme Bozukluğu Nedir?

Bir çocuk en az 1 ay süre ile büyümesi için gerekli, önerilen miktarda besinsel ihtiyacını alamıyorsa buna Beslenme bozukluğu denir. Beslenme bozukluğu çocuğa, aileye ve çevresel nedenlere bağlı olarak gelişir. Çocuğa bağlı nedenler çiğneme ve yutma bozuklukları, Sindirim sistemi, Solunum yolları hastalıkları, Nörolojik bozukluklar şeklinde organik nedenlere bağlı olabileceği gibi İnfantil anoreksia, travmatik beslenme bozukluğu veya duyusal beslenme bozukluğu gibi davranışsal nedenlerden de kaynaklanabilir. Fizyolojik olarak nitelendirilen Neofobi ile karıştırılmamalıdır.

Belirtileri nelerdir? Besin reddi, iştahsızlık, besini hava yoluna kaçırma, yutma güçlüğü, besini ağızda bekletme, kusma, besinin burnundan gelmesi, büyüme geriliği, kilo kaybı, vitamin ve mineral eksikliğine bağlı bulgular görülebilir

Nasıl Tanı Koyulur? Beslenme bozukluğu ile başvurduğunuzda çocuğunuz Çocuk Gastroenterolojisi, Çocuk Psikiyatrisi, Dil ve Konuşma terapisti ve Diyetisyenin içinde bulunduğu bir ekip tarafından öncelikle genel Sağlık problemleri ve Beslenme durumu açısından değerlendirilir. Öykü ve Fizik muayene eşliğinde oluşturulan ön tanıya uygun olarak tetkik edilir. 

Hangi Laboratuvar Testleri yapılır? Rutin kan testlerinin yanında vakaya özgül olarak vitamin ve mineral ölçümleri yapılır. Yutma bozukluğu düşünülen hastalara yönelik videofloroskopi, USG veya EMG değerlendirmeleri yapılır. Yemek borusuna veya sindirim sistemine bağlı olduğu düşünülen olgularda üst endoskopik değerlendirme veya motilite çalışmaları gerekir. 

Nasıl Tedavi Edilir? Davranışsal bozukluk olduğu düşünülen çocuklarımız bir taraftan bu yönde tedavi edilirken bir taraftan da gerekli beslenme destekleri sağlanarak yaşıtlarını yakalaması hedeflenir. Organik bozukluk tespit edilenler ilgili hastalığa yönelik tedavi edilir.

Hastalığın Seyri Nasıldır? Klinik seyir bulunan organik nedene bağlı olarak değişkendir. Belirgin organik sorunu olmayan çocuklarımızın çoğunluğu psikiyatrik tedavi ve fizyoterapi ile yaşıtlarına uygun beslenmeyi yakalar.