Kekemelik

Kekemelik, konuşma içerisinde hece tekrarları, uzatma ve / veya blokların görüldüğü çok bileşenli bir konuşma bozukluğudur.

Kekemeliğin Belirtileri Nelerdir?

Tekrarlar:Sözcük içindeki hecenin veya seslerin bir ya da birden fazla defa tekrar edilmesidir (Ör: p-p-para, pa-pa-para).

Uzatmalar:Sözcük içi ndeki seslerin uzatılmasıdır (Ör: şşşarkı, şaaarkı).

Bloklar: Fonasyon sırasında havanın çıkışının gırtlakta ses telleri seviyesinde veya ağızda engellenmesidir (Ör: kkk-….itap)

İkincil davranışlar: Konuşmanın akıcılığının bozulduğu anlarda iletişim amacı içermeyen jest mimik kullanımıdır (Ör: Baş, vücut veya bacak sallama, ayak vurma, göz kırpma). İkincil davranışlar kekemeliğin ilerleyen dönemlerinde görülebilir.

Kekemeliğin Nedenleri Nelerdir?

Kekemeliğin nedenlerine ilişkin pek çok kuram ve yaklaşım bulunmakla birlikte nedeni henüz kesin olarak bilinmemektedir. Psikolojik faktörler (kaza, korku vs), genetik faktörler (ailede kekemelik öyküsü olması), çevresel faktörler (müdahaleci, mükemmeliyetçi ebeveyn tutumu) tek başlarına bir kişinin kekeme olmasına neden olmaz. Ancak genetik yatkınlık varsa psikolojik ve çevresel faktörler kişinin kekeme olmasında tetikleyici bir rol oynayabilir. Kekemeliğin oluşmasının, devam etmesinin, şiddetinin artmasının azalmasının birden fazla nedeni olabilir.

Kekemeliğin güncel modellerinde, bu problemin tek bir boyutta ele alınamayacağı; fiziksel, bilişsel, dilsel, duygusal ve sosyal değişkenler arasındaki etkileşimlerin temel alınarak incelenmesi gerektiği belirtilmektedir.

Kekemeliğin Genel Özellikleri

• Genellikle 2-6 yaşlar arasında ortaya çıkar. Dil ve konuşma gelişimi esnasında her 100 çocuktan 5’inde kekemelik belirtileri görülür. Bu 5 çocuktan 4’ü sorunu kendisi aşarken bir çocukta  sorun kalıcı olmaktadır.

• Erkeklerde kızlara göre 3-4 kat daha fazla görülmektedir.

• Yetişkinlikte başlayan kekemelik gelişimsel değil nörolojiktir.

• İçinde bulunulan toplum özellikleri ve yetiştirilen aile özellikleri kekemeliğin oluşmasında ve seyrinde önemli rol oynamaktadır. Toleransın düşük, rekabet ve cezanın fazla olması, sabırsızlık ve mükemmeliyetçilik kekemeliğin oluşmasında ve seyrinin kötüleşmesinde risk faktörü taşımaktadır.

• Kekemelik şiddetinin artmasında azalmasında içinde bulunulan durum, çevre ve kişiler etkilidir.

Kekemeliğin Terapisi

Müdahale sürecinde hangi tekniğin kullanılacağı kekemeliği olan bireye, ortama, aileden gelecek desteğe vb değişkenlere göre belirlenmektedir.

Türkiye ‘de bir çok merkez kısa sürede “iyileşme” garanti etmektedir. Kekemelik müdahalesinde “iyileşme” kelimesini kullanmak doğru bir ifade değildir. Bu merkezlerin ve alanda resmi unvan sahibi olmayan kişilerin uyguladığı teknikler sonucu kekemelik azaltılabilir ancak bu “iyileştirme” sonucu elde edilen konuşma aile, arkadaş ve sosyal yaşam içinde normal sohbetler etmeyi sağlayacak doğal bir konuşma olmaktan uzaktır. Dil ve konuşma bozuklukları eğitimi almış uzmanlar tarafından yapılan konuşma terapileri tercih edilmelidir.