Akalazya

AKALAZYA NEDİR?

Akalazya , yemek borusu alt ucundaki kasların ve mide ile yemek borusu arasındaki sfinkter mekanizmasının (besinlerin geçişini sağlayan sistem) gevşeyememesi ve yemek borusu alt ucunda darlık ile seyreden kesin nedeni bilinmeyen bir hastalıktır. En çok 30-60 yaş arasında görülen bu hastalık yavaş yavaş gündeme gelen yutma güçlüğü ile kendini gösterir.

AKALAZYANIN NEDENİ NEDİR? HANGİ HASTALIKLAR İLE KARIŞIR ?

Yemek borusu alt kapakçığı gevşeyememesi sonucu oluşur. Bu kapakçıkta düz kasların uyarılması bozulmuştur, gevşemeyi sağlayan uyarıcı sinir hücreleri etkilenmiştir. Ailesel veya bazı nörolojik hastalıklar(Parkinson) ile birlikte de görülebilir. Skleroderma gibi yemek borusu tutulumu olan bazı hastalıklar ve Chagas hastalığı da yemek borusunda gevşeme bozukluğu yaparak akalazya benzeri bir tablo oluşturabilir. Yemek borusu kanseri, mide üst uç kanseri , lenfoma gibi tümörler de yemek borusu alt ucunu daraltarak akalazya benzeri klinik tablolar oluşturabilir.

AKALAZYA BELİRTİLERİ NEDİR?

• Yutma güçlüğü: en sık ve en belirgin şikayettir, özellikle önce katı besinlerin sonraki evrelerde sıvı yiyeceklerin yutulması güçleşir.(paradoksal disfaji)
• Kilo kaybı, hastalığın ileriki evrelerinde 5-10 kiloya kadar kilo kaybı olabilir
• Geğirme güçlüğü
• Sindirilmemiş besinlerin ağza geri gelmesi
• Göğüs ağrısı
• Tükrük salgısının aşırı artması
• Yemek borusu ülseri ve komplikasyonları hastalığın ileri evrelerinde görülür

AKALAZYA TANISI NASIL KONUR?

• Direkt akciğer grafisi
• Baryumlu yemek borusu grafisi: ilk başvurulan ve en çok kullanılan yöntemdir. Yemek borusu alt tarafı daralarak kuş gagası görünümünü alır, üst tarafında genişleme olur, tipik bir radyolojik görüntüdür.
• Bilgisayarlı Tomorafi(BT): yemek borusunda genişleme ve çevre organlara bası etkisi gözlenir.
• Endoskopi , gerekirse biopsi ve endo-ultrasonografi**(Endo US)** eklenebilir
• Yemek borusunun manometre ile incelenmesi: Tanının doğrulanması için manometrik inceleme de önem taşımaktadır.

AKALAZYA TEDAVİSİ NELERDİR?

• İlaç tedavisi, Nitratlar veya kalsiyum kanal blokerleri gibi düz kas gevşeticiler kullanılır.
• Botilinum toksini, Clostridium botilinum bakterisinden elde edilen maddenin (botulinum toksini) yemek borusu alt kapakçığına, endoskopi sırasında enjeksiyonu şeklinde uygulanır. Kasılmayı sağlayan sinir hücrelerinde uzun sürede geri dönebilen sinir iletimini engelleyerek etki gösterir.
• Yemek borusunu endoskopik aletlerle genişletme , (dilatasyon)
• Cerrahi, (Miyotomi işlemi**)** Yemek borusunun rahat boşalmasını sağlamak amacıyla yemek borusunun alt bölümündeki kas kısmen kesilir. Bu işlemin uygulandığı değişik ameliyat yöntemleri tanımlanmıştır; tecrübeli cerrah, bunların arasından hastaya en uygun olan girişimi uygulayacaktır. Ameliyat göğüs boşluğundan veya karından yaklaşım ile yapılabilir. Ancak günümüzde minimal invaziv yöntem olan laparoskopik (kapalı) cerrahi ile çok iyi sonuçlar alınmaktadır. Cerrahi yöntem diğer yöntemlere oranla yutma güçlüğünün iyileşmesi ve tekrarlamaması açısından önemli avantaj sağlar ayrıca yemek borusunun delinme oranı cerrahi metotla daha düşüktür.

Bugün “laparoskopik cerrahi” nin gündeme gelmesi, cerrahi tedavi seçeneğini daha kolay uygulanan , daha iyi sonuç veren ve daha az nükseden , bu sebeple de daha çok tercih edilen hale getirmiş bulunmaktadır.