Akciğer Kanserinin Erken Teşhisinde Bronkoskopi

Akciğer kanseri erkeklerde en sık görülen kanser türlerinden biridir. Son yıllarda

sigara kullanımının artması ile birlikte kadınlarda da sık görülmeye başlanmıştır ve akciğer

kanseri sıklığı giderek artmaktadır. Hastalığın bilinen en sık nedeni sigara içmektir. %80-90

oranında akciğer kanserinden sigara sorumludur. %10-20’lik kısım ise genetik ve çevresel

faktörler ile ilişkilidir. Diğer kanserlerde olduğu gibi akciğer kanserinde de erken teşhis çok

önemlidir. Erken teşhis edilen hastalarda ameliyatla hastalıklı bölgenin çıkarılması en etkili

tedavi yöntemidir. Maalesef günümüzde teknik ilerlemelere rağmen erken (ameliyat

edilebilir) evrede tanı konabilen hasta oranı %15 civarındadır.

Akciğer kanserine neden erken tanı konamıyor?

Bunun başlıca iki nedeni vardır. Birincisi tümör akciğerin uç kısımlarında (periferik)

ise ileri evrelere gelinceye kadar belirti vermeyebilir. Diğer gecikme nedeni ise sigara içen

hastalarda sigaraya bağlı öksürük ve nefes darlığı gibi belirtiler akciğer kanseri belirtileri ile

karıştığı için hasta akciğer kanserine bağlı belirtilerin farkına varamaz. Hastaları doktora

getiren en önemli belirti ise kanlı balgamdır. Kanlı balgam çıkarma bu hastalarda kanser olma

ihtimalini akla getirir ve doktora başvururlar. Bu durum tümörün daha çok bronşların

görülebilir bölgelerinden (santral yerleşimli tümör) olduğunu düşündürür.

Kanlı balgam gerçekten akciğer kanseri belirtisi olabilir. Özellikle sigara içenlerde

uyarıcı bir belirtidir. Böyle hastalarda bazen akciğer grafisi ve bilgisayarlı tomografide

tümöre ait bulgu olmayabilir. Bu durumda en önemli erken tanı yöntemi bronkoskopidir.

Bronkoskopi hava yolarının içini bronkoskop cihazı yardımı ile kamerayla görerek

incelemektir. Bu yöntemle hastalıklı görünen bölgeden biyopsi alınır. Hastalığın kesin tanısı

ve türünü belirlemeye yardımcı olur. Bu bize tedavide de (akıllı ilaç) yol göstericidir.

2

Bronkoskopi nasıl yapılır?

Bronkoskopi iki şekilde yapılır. Birincisi hastanın boğaz ve burnuna sprey yardımı ile

lokal anestezi uygulanır. İşlem sırasında bronkoskop içinden lokal anestetik ilaç gerektiğinde

verilebilir. Hasta işlemlerin farkında ve uyanık olduğu için öksürük ve nefes alamama hissi

gibi şikâyetler olabilir. Hasta için konforlu bir işlem değildir. Bazen ikinci kez bronkoskopi

gerekirse çoğu hasta bunu kabul etmez. İkinci yöntemde ise hastaya anestezi doktoru

tarafından damar yolu ile ilaç verilerek uyutulur. Fakat diğer ameliyatlarda olduğu gibi

hastanın solunumu baskılanmaz ve solunum cihazına bağlanması gerekmez. Hasta işlem

sırasında kendi normal solunumuna devam eder. Hastanın bronkoskopi sırasında nefes darlığı,

öksürük ve ağrı gibi hiçbir şikayeti olmaz. Bu yöntem hasta için çok konforludur. Hasta rahat

olduğu zaman işlemi yapan hekim de çok daha rahat olduğundan gerektiği kadar biyopsi alınır

ve ikinci işlem çoğu zaman gerekmez. Özetle sigara içenlerde yada ailede akciğer kanseri

olanlarda öksürük kanlı balgam şikayeti devam ediyorsa akciğer grafisi ve bilgisayarlı

tomografi normal olsa bile akciğer kanseri erken teşhisi için bronkoskopi yapılması erken

teşhis için çok önemlidir.