Anormal Uterin Kanamalar

Anormal (düzensiz) uterin kanama, üreme çağındaki kadınlarda sık görülen ve çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilen bir durumdur.

Anormal uterin kanamalar; adet kanaması süresinde, miktarında veya sıklığında değişiklik; ara kanamalar, cinsel ilişki veya menopoz sonrası kanamalar şeklinde belirtiler verebilir.

Bu durum yaşam kalitesini olumsuz etkilerken, altta yatan ciddi bir hastalığın belirtisi de olabilir. Düzensiz adet kanamaları ve ara kanamalar tüm kadınlar için büyük sorun yaratır. Ama çok az kadın bu konuyla ilgili hastaneye başvurur. Utanç ya da olası sonuçların korkusu nedeniyle çoğu kadın hastaneye başvurma konusunda çekinir.

Düzensiz Kanamaların Nedenleri

Düzensiz kanamaların nedenini belirlemek için öncelikle ayrıntılı bir doktor muayenesi gerekir. Kadının yaşı, cinsel yönden aktif oluşu ve genel tıbbi durumu gibi faktörlere bağlı olarak ön tanılar ve tedaviler değişiklik gösterecektir.

Normal bir adet döngüsü yaklaşık 21-38 gün sürerken, kanama süresi genellikle 2-8 gün arasında değişir. Bu adet döngüsü ve süresi hastadan hastaya değişmektedir. Örneğin, bir kadın her zaman 21 günde bir adet görüp her adet dönemi 2 gün sürüyorsa bu o kadının normalidir. Ancak bu hasta birden 35 günde bir adet görüp kanaması 8-9 gün sürüyorsa bunun araştırılması gerekir. Anormal uterin kanamalar, polipler (halk arasında bilinen ismiyle et beni), adenomiyozis, miyomlar, kanserler, rahimde kalınlaşmalar nedeniyle oluşabilir.

Özellikle ergenlik ve perimenopoz dönemlerinde yumurtlama düzenindeki sorunlar, pıhtılaşma bozuklukları ve polikistik over sendromu (PCOS), tiroit hastalıkları, hiperprolaktinemi gibi durumlar da hormon seviyelerini etkileyerek kanamalara sebep olabilir. Bunların yanında, özellikle doğum kontrol haplarının yanlış kullanımıyla oluşan anormal uterin kanamalara da dikkat çekmek gerekir. Doğum kontrol hapları her gün aynı saatte yani düzenli kullanılmalıdır. Arada birkaç gün hap unutulduğunda ara kanamalar oluşabilmektedir.

RİA (spiral) kullanımı sırasında RİA’nın kayması ya da enfekte olması da anormal uterin kanamalara sebep olabilir. Halk arasında üç aylık iğne olarak bilinen depo korunma iğneleri ve cilt altı implantlar da lekelenme tarzı düzensiz kanamalara sebep olabilir.

Anormal uterin kanamanın nedeni ve şiddeti tanımlanırken ayrıntılı bir öykü, fizik muayene ve laboratuvar testleri gerekir. Kan testleri ile anemi, hormonal dengesizlikler veya enfeksiyon belirtileri aranır. Kanser veya prekanseröz değişiklikleri değerlendirmek için endometrial biyopsi (küretaj) yapılabilir. Ultrasonografi, gerektiğinde manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve bilgisayarlı tomografi (BT) görüntüleme yöntemleri kullanılabilir.

Jinekolojik muayene sırasında vajen ve rahim ağzının (serviks) değerlendirilmesi gerekir. Bu muayene kadınların gözünü korkutsa da hekimler için elzemdir. Muayene masasına (halk arasında bilinen ismiyle “çatal”) çıkması istendiğinde hastaların, “Bu muayeneyi yapmasak olmaz mı hocam?” sorusuna olumsuz cevap verilmesinin sebebi budur. Çünkü hasta, kanamanın rahimden geldiğini düşünürken aslında rahim ağzı kanseri ya da rahim ağzında polip olabilir. Yalnızca ultrason muayenesi yapıldığında bu sebepler atlanabilir. Yani kadın hastalıkları ve doğum uzmanlarının muayenesinden korkulmamalıdır. Amaç hastaya doğru tanı koyarak tedavi etmektir.

Düzensiz Kanamaların Tedavileri

Tedavi, kanamanın nedenine, şiddetine ve hastanın yaşına göre belirlenir. ‘Hastalık yoktur, hasta vardır’ sözünün asıl sebebi budur. Postmenopozal ya da artık çocuk istemi olmayan bir hastaya polip, miyom gibi bir nedenden histerektomi (rahim alınması) önerilirken, genç bir hasta bu şikayetlerle başvurduğunda histeroskopi (kamera ile rahim içine bakılması) ya da miyomektomi (miyomun alınması) önerilebilir. Kısacası ameliyat şekli hastadan hastaya değişebilmektedir.

Açık ameliyat, laparoskopi (kapalı ameliyat) ya da vajinal (kesi izi olmadan, ilişki yolundan yapılan) ameliyatlar tercih edilebilmektedir. Örneğin, rahimde kalınlaşma tespit edilen bir hastanın yaşına ve çocuk istemine göre rahim alınması ya da ameliyatsız şekilde hormonlu rahim içi araç (RİA) tedavi önerilebilir ya da sadece ilaçlarla medikal tedavi verilebilir.

Öneriler

Anormal uterin kanamalarını önlemek için sağlıklı bir yaşam tarzı önemlidir. Düzenli egzersiz yapmak, paketli gıdalardan uzak durmak gibi önlemler gerekir. Aşırı kilolu kadınlar kilo vermeli ve kilo almamaya özen göstermelidir. Jinekolojik muayeneye düzenli gidilmeli ve smear taramaları ihmal edilmemelidir. Yaşa ya da genel sağlık durumuna uymayan korunma yöntemleri yan etkilere sebep olabileceği için, kullanılacak doğum kontrol yöntemine hekimle konuşarak karar verilmelidir.

Eğer doğum kontrol hapı kullanılıyorsa her gün aynı saatte almaya dikkat edilmeli, RİA kullanılıyorsa yıllık ultrasonla kontrolü yaptırılmalıdır. Ağrı ya da kötü kokulu bir akıntı olduğunda hemen doktora başvurulmalıdır.

Sonuç olarak anormal uterin kanama, yaygın bir kadın sağlığı sorunudur ve yaşam kalitesini ciddi biçimde etkileyebilir. Altta yatan nedenlerin tespiti ve uygun tedavi, uzun vadeli komplikasyonların önüne geçebilmek için kritik önem taşır. Bu nedenle belirtiler fark edildiğinde, zaman kaybetmeden bir uzmana başvurulmalıdır.

Kadın Hastalıkları ve Doğum | Kadın Hastalıkları ve Doğum İstanbul | Kadın Hastalıkları ve Doğum Ankara | Kadın Hastalıkları ve Doğum İzmir | Kadın Hastalıkları ve Doğum Bursa | Kadın Hastalıkları ve Doğum Adana