Doç. Dr. Nevhiz Gündoğdu
Göğüs Hastalıkları
- Ana Sayfa
- Göğüs Hastalıkları
- Astım - Nevhiz Gündoğdu
Astım hava yolları aşırı duyarlığı ile özellikle gece hırıltılı solunum, nefes darlığı, öksürük ve göğüste sıkışıklık nöbetleri ile seyreden bir hastalıktır. Semptomlar kişiden kişiye değişiklik gösterir. Oluşan semptomlar tedaviyle ya da nadiren kendiliğinden düzelebilir.
Astımın ortaya çıkmasında hem kişisel hem de çevresel etkenler rol oynamaktadır. Ailede astım olması, çocukken erkek cinsiyet, erişkinde kadın cinsiyet, obezite, sigara içimi, ev tozu akarları, ev hayvanları, polenler, küfler, mantarlar, hava kirliliği astımın ortaya çıkışında etkili risk faktörleridir. Bazı mesleklerde de oluşan maruziyetler de astıma yol açabilir (Sağlıkçılarda lateks, fırıncılarda un, çiftçilerde soya tozu, güzellik salonu çalışanları persülfat, marangozlarda odun tozları vb.).
Tanı doğru konmalı
Astım tedavisinin başarılı olmasında astım tanısının doğru konulması çok önemlidir. Astım semptomları zaman zaman ortaya çıkacağından ve oluşan semptomlar yalnızca astıma özgü olmayıp başka hastalıklarda da görülebileceğinden semptomlar önemsenmeyebilir. Böylece yanlış ya da yetersiz tedaviler olabilir.
Tanı solunum fonksiyon testleri ile desteklenir
Astım tanısında hastadan bilgi alınması çok önemlidir. Tanı, sıklığı ve şiddeti zaman içerisinde değişebilen nefes darlığı, hışıltılı solunum, öksürük ve göğüste sıkışma hissi gibi semptomlar ve değişken hava akımı kısıtlanmasının varlığı ile konulabilir. Hastanın hiç semptomsuz dönemleri olabilir bu dönemde muayenesi normal olabilir. Hastanın muayenesinin normal olması astım olmadığını göstermez. Tanı solunum fonksiyon testleri ile desteklenir. Solunum fonksiyon testleri hava yolu darlığının derecesinin ve ilaçları verilen cevabın değerlendirilmesi tanının konulmasına yardımcı olur. Solunum fonksiyon testlerinin normal olması da astım tanısını dışlamaz. Alerjinin değerlendirilmesi, bireysel olarak astım semptomlarına neden olan risk faktörlerinin ayırt edilmesine yardımcı olabilir.
Astımlı hastalarda alerjik değerlendirme yapılmalı
Astım ile alerjik hastalıklar arasında güçlü bir ilişki vardır. Astım ile en sık alerjik rinit birliktelik gösterir. Bu nedenle astımlı kişilerde alerjik değerlendirme yapılması tanı ve tedavi düzenlenmesinde yararlı olabilir. Astımda alerjik değerlendirme; alerjik astım tanısı, alerjenden korunma, alerjen spesifik immünoterapi açısından değerlendirme ve ağır astımlı olgularda anti-IgE tedaviye karar verme açısından özellikle önemlidir.
Bazı testler yapılır
Maruziyetle oluşan duyarlılıklar açısından hasta değerlendirilmelidir. Bahar aylarında oluşan şikayetlerde polen duyarlılığı, özelikle evde ve gece ortaya çıkan yakınma durumunda ev tozu akarı duyarlılığı, küflü ortam maruziyeti varsa küf mantarı duyarlılığından şüphelenilir. Anamnezinde alerji düşünülen hastada ilk tercih edilecek yöntem deri prick testidir. Spesifik IgE ölçümü, atopinin değerlendirilmesi için kullanılabilir yaygın cilt hastalığı veya anafilaksi öyküsü bulunan hastalarda tercih edilebilir.
Astımda ilaçlar doğru kullanılmalıdır
Astım tedavisinde ağızdan, damar yoluyla ve solunum yoluyla kullanılan ilaçlar bulunmaktadır. Bu ilaçların hastalığı kontrol edici ve rahatlatıcı etkileri vardır.
Akciğerlere solunum yoluyla alınan ilaçların yan etkisi az ve tedavide etkin olması sebebi ile sık kullanılır. Fakat bu ilaçların kullanımı doğru olmadığında tedavide etkinlikleri olmaz. Bu sebeple solunum yoluyla kullanılan ilaçlar tedavide verildiğinde cihazların doğru şekilde kullanıldığı mutlaka kontrol edilmeli ve hastalara bu konuda hastalara eğitim verilmelidir.
Tedavinin yanı sıra korunma da önemli
Astım tedavisinde hedef tam kontroldür. Tedavide hasta ve hekim işbirliği halinde olup kişiye özgü tedavi programları oluşturulmalıdır. Ayrıca astımda tedavinin yanı sıra korunma da çok önemlidir. Hastanın tetikleyiciler konusunda eğitilmesi ve bunlardan uzak kalması sağlanmalıdır.
Hastalar geçirdikleri ataklarla hem tedavi maliyetleri ile maddi kayıp yaşamakta hem de okul ve işe gidememe gibi sebeplerle sosyal kayıplar olmaktadır. Bu sebeple kişinin kendini koruması ve uygun tedavilerle atakların önlenmesi çok önemli
Bu makalenin DoktorTakvimi web sitesinde yayımlanması, yazarın açık izniyle yapılmaktadır. Web sitesindeki tüm içerikler, fikri ve sınai mülkiyet mevzuatı kapsamında uygun şekilde korunmaktadır.
DocPlanner Teknoloji A.Ş. web sitesi tıbbi tavsiye sunmaz. Bu sayfanın içeriği, metinler, grafikler, görseller ve diğer materyaller de dahil olmak üzere, yalnızca bilgilendirme amacıyla oluşturulmuştur ve tıbbi tavsiye, teşhis veya tedavinin yerini almak amacı taşımaz. Herhangi bir sağlık sorununuzla ilgili şüpheniz varsa, bir uzmana danışınız.
DocPlanner Teknoloji A.Ş.
E-5 Karayolu, Esentepe Mahallesi, Lapis Han, No:25 D:102-103-120
Kartal İstanbul, Türkiye