Bağımlılık

Bağımlılık kronik bir hastalıktır. Genetik, çevresel ve psikolojik faktörler bağımlılıkta önemli bir rol oynar. Genç olmak, eş zamanlı bir psikiyatrik bir rahatsızlığa sahip olmak ve aile geçmişinin olması gibi faktörler bağımlılıkta risk faktörü olabilir. Herkes bağımlı olabilir fakat bazı kişisel özellikler bunda risk oluşturabilir. Bunlar; dürtüsellik ve yenilik arayışıdır. Erteleme ve hazzı bekletme kapasitesi düşük bireyler bağımlılığı hızlı geliştirebilirler.

Beynin kontrol merkezi Frontal Korteks davranışlarımızın kontrol ve karar verme süreçlerinde aktif rol oynar. Bu sebeple ergenlerde az gelişmiş, gelişimini tamamlamamış olan bu beyin yapısı kontrol mekanizmasini tam gerçekleştiremez. Bu yapı 25 yaşına kadar gelişiminin son halini alır, beynin en son gelişen kısmıdır. Ergenler bu sebeple Amigdala dediğimiz duygusal beyinleriyle karar verme süreçleri daha aktiftir. Ve bu yapı duygusal anıların işlenmesi ve ödül mekanizmasıyla kurduğu bağlantılar sonucu bağımlılıkta önemli bir yer oynar.

     Bir kere bağımlılık geliştirdikten sonra beyin fonksiyonları farklı çalışmaya başlar.  Maddeler beyne dolaylı ya da doğrudan ulaşabilirler. Beyin yapısında küçülmeye sebep olurlar.  Hafıza, bellek, kontrol ve dikkat gibi bilişsel süreçlere zararı büyüktür. Bu sebeple bağımlılık ömür boyu tedavi gerektirir. Önemli olan ayık kalmak değildir, aşermeye neden olacak eski ortam ve arkadaşlardan uzak kalmak, hayat şartlarını yeniden düzenlemek gerekmektedir. Alkole veya maddeye ulaşımı zorlaştırmak gerekir. Kişi aşerme belirtilerini iyi tanımalı ve riskleri konusunda bilgili olmalıdır. Sosyal destek her zaman için önemli bir faktör olup, kişinin bırakmaya yönelik motivasyonu da önemlidir. İlaç ve psikoterapiler ile bağımlılık önlenebilinir veya kontrol altına alına bilinir.

    Diğer davranışsal bağımlılıklar da benzer yapılarla başlar ve ilerleme göstermektedir. Alışveriş, oyun, ilişki, kumar gibi bağımlılıklar da bir beyin hastalığıdır.  Bu rahatsızlıkların da tedavi edilmesi gerekilmektedir. Bu konularda destek için uzmanlardan  psikoterapi alabilirsiniz.