Bel Ağrısında Tedavi

Her insan hayatının bir döneminde şiidetli bel ağrısı ve bel tutulması yaşamıştır. Bu ağrıların büyük bölümü istirahat ile kendiliğinden düzelmekte, küçük bir bölümü tıbbi tedaviye ihtiyaç göstemektedir. Bel ağrılarında yapılacak tedavi ağrının nedenine ve hastalığın yerleşimine göre belirlenmelidir.

1-Akut bel ağrısında tedavi

1. Kas ve yumuşak dokuların aşırı gerilmesine veya ufak yaralanmalara bağlı olan bel ağrısında
   (Mekanik bel ağrısı) ağrı kesiciler, kas gevşeticiler ve kısa süreli yatak istirahati tek başına çoğu olguda yeterlidir.
2. Travma ve enfeksiyona bağlı bel ağrısı: Travma omurga dizilimini ve bütünlüğünü bozarak şiddetli ağrılara sebep olabilir. Özelikle yüksekten düşme, trafik kazası gibi yüksek enerjili travmalar omurga kemiğini ve destek bağ dokularının bütünlüğünü bozarak omirilik ve sinirlere bası oluşturup onlara kalıcı zarar vererek felçliklere neden olabilir. Sinirlere basıya bağlı bacaklarda güçsüzlük ve/veya istemli idrar ve gaita yapamama, omurgada instabilite (anormal hareketlilik) varsa cerrahi girişim yapılmalıdır. Bel ağrınına neden olan enfeksiyon ise enfeksiyona neden olan mikroorganizmanın belirlenmesi, enfeksiyona neden olan risk faktörlerinin saptanması gerekir. Abse oluşturmuşsa cerrahi olarak abse boşaltılmalı ve antibiyotik tedavisi verilmelidir. 
3. Tümöre bağlı bel ağrısı: Omurga, sinir kökü veya omirilik kaynaklı tümörler bel ağrısına hatta omirilik-sinir basısına bağlı bacaklarda güçsüzlüğe neden olabilir. Omurga kemiğini tutan ve en sık rastladığımız tümör metastazdır (başka bir bölgedeki kanserin yayılması).  
   i-Omirilik veya sinirlere basıya bağlı bacaklarda güçsüzlük ve/veya istemli idrar ve gaita yapamama yakınmaları varsa veya omurgada instabiliteye (anormal hareketlilik) yol açmışsa cerrahi girişim yapılabilir ve doku tanısına göre radyoterapi-kemoterapi önerilir. 
   ii-Sinirlere bası bulgusu yoksa, öncelikle biyopsi ile tümörün tipi belirlendikten sonra duruma göre, cerrahi girişim ve/veya ışın tedavisi, kemoterapi yapılmalıdır. 
4. Bel fıtığı, bel kayması, spinal dar kanala bağlı bel ağrısı: Yaş ile birlikte omurgalar arasındaki disklerin su içeriği azalır ve yük taşıma kapasitesi arkadaki eklemlere geçmeye başlar. Zaman içinde disklerde fıtıklaşma, eklemlerde kalınlaşma veya birbirine tutunmada yetersizlik gelişerek sorunlara neden olabilirler.
   i-Sinirlere basıya bağlı bacaklarda güçsüzlük ve/veya istemli idrar ve gaita yapamama yakınmaları varsa, omurgada instabilite (anormal hareketlilik) varsa cerrahi girişim mutlaka gereklidir. Kuvvet kaybı gibi nörolojik bulgular olmamasına rağmen, tıbbi tedaviye (fizik tedavi, algoloji) yanıt vermeden uzun süren ağrı nedeniyle hastaların yaşam kaliteleri etkileniyorsa ağrı tek başına cerrahi girişim nedeni olabilir. Cerrahi girişim yöntemi seçilirken her hasta ayrı ayrı değerlendirilmeli ve o hastaya uygun teknik seçilmelidir. Mikrodiskektomi ve endoskopik diskektomi cerrahi yöntemleri cerrahi sonuçları en iyi olan cerrahi tekniklerdir. İki yöntemin sonuçları arasında fark olmadığı bilimsel yazılarda gösterilmiştir. Cerrahi gerektiren bel fıtıklarında Epidurskopi, Lazer gibi yöntemlerin faydası yoktur.
   ii-Sinirlere bası bulgusu yoksa ağrı kesici, kas gevşetici ve yatak istirahati (5 günü geçmeyen) önerilir.

2-Kronik bel ağrısında, neden bel fıtığı, bel kayması, omurga kanalının daralması, disk dokusunun yıpranması olan olgularda eğer ilerleyici nörolojik bulgular (kas güçsüzlüğü, istemli gaita ve idrar yapamama) varsa cerrahi girişim, yoksa öncelikle ağrı kesici, kas gevşetici ve kısa süreli yatak istirahatini takiben fizik tedavi, kas egzersileri önerilir. Kronik bel ağrılarının diğer bir nedeni romatizmal hastalıklardır. Özellikle gece ağrısıi sabah katılığı, hareket ettikçe ağrıda azalma varsa çekilen filmlerde bel fıtığı olsa bile ağrıya neden olan problemin romatizmal hastalık olabileceği akılda tutulmalıdır.

Bel Ağrılarının Önlenmesi

Özellikle tekrarlayan bel ağrılarının önüne geçilmesi için hastanın fazla kilolarından kurtulması, varsa sigara içmeyi bırakması, bel, sırt ve karın kaslarına yönelik kas egzersizlerini düzenli ve sürekli yapması, uygunsuz duruş, oturma ve yatma pozisyonlarını düzeltmesi gerekmektedir.