Çocuğum Yaşıtları Gibi Konuşmuyor Ne Yapabilirim?

• Çocuğum yaşıtları gibi konuşmuyor.

• Çocuğum söylenenleri anlıyor ama konuşamıyor.

• Çocuğum söylemek istediklerini işaret ederek gösteriyor.

• Çocuğumun kelime haznesi çok kısıtlı sürekli aynı kelimeleri üretiyor.

• Çocuğum yaşıtları gibi konuşmuyor okula gidince konuşur diye düşündük fakat hala aynı şekilde söylemek istediklerini anlatamıyor.

• Çocuğum yaşıtları gibi konuşmaya ne zaman başlayacak.

Sizde yukarıda anlatılan gibi düşüncelere sahipseniz bu yazımızda çocuğumuzun yaşına göre olması gereken dil gelişim basamaklarını, belli yaş aralıklarında kelime haznesinde bulunması gereken kelime sayısı ve çocuğunuzun yaşabileceği muhtemelen dil ve konuşma bozuklukları hakkında bilgi edineceksiniz.

Erken Dönem Dil Gelişim Basamakları

İlk Kelimelerden Önce Çocuğumuzda İletişime Dair Neleri Takip Etmemiz Gerekir?

Erken dil gelişimi, yalnız sözcük üretiminden ibaret olarak düşünülmemelidir. Çocuğumuzdan ilk kelimeleri duymadan önce ilk kelimeleri üretmeye yardımcı iletişimsel basamakları takip etmeliyiz.

Bu iletişimsel basamaklar:

• Etrafında olanlara ilgi duyma: Çocuğumuz etrafında olan olayları , sesleri ve kişileri ayırt etmeye başlar.

• Ortak ilgi: Çocuğumuz bir başka insanla birlikte aynı nesne ya da olayla ilgilenmeye başlar. Böylece, kelimelerin de anlamını öğrenmeye başlamak için ilk adımları atmaya başlar.

• Taklit etme ve sıra alma: Yetişkinin hareket ve seslerini taklit etmek, ilk kelimeleri söyleyebilmek için oldukça önem arz etmektedir. Sıra alma da iletişimin önemli bir parçasıdır.Sıra alma becerisi erken çocukluk döneminde oyun içerisinde desteklenmelidir.

• Söyleneni anlama: Çocuklar dili ifade etmeden önce söylemek istedikleri sözcüğün anlamını kavramalıdır.

• Hareket ve mimiklerle isteklerini anlatma: Çocuğunuz konuşmamasına rağmen ihtiyaç ve isteklerini bir şekilde parmakla göstererek, hareket, jest ve mimikle anlatabilme becerisi iletişimin yapı taşlarındandır.

Çocuğunuz yaşıtları gibi konuşamıyorsa , bu becerilerin varlığını gözlemleyiniz. Bu beceriler henüz oluşmadıysa zaman kaybetmeden bir Dil ve Konuşma Terapistinden destek alabilirsiniz.

İlk Kelimeler ve Kelime Dağarcığı Gelişimi: Çocuğumuz hangi ayda kaç kelime üretmelidir?

Normal dil konuşma gelişimi gösteren çocukların ilk kelimeleri söylemesi genelde 12 ay civarında başlamaktadır. Çocuklarımızın 15 ay civarında 4-6 sözcük üretmeleri beklenirken, 15 aydan sonra sözcük dağarcıkları hızla artmaya başlamaktadır.

Çocuğumuzdan yaş aralığına göre üretmesi beklenen kelime sayıları bilinmesi gerekmektedir.

Beklenen tablo:

12 ay: ilk kelimeler,

15 ay: 4-6 kelime,

18 ay: 20-50 kelime,

24 ay: 100-300 kelime , %50 anlaşılırlık,

24-36 ay : 300-450 kelime, %75 anlaşılırlık 

36-48 ay: 450-1000+ kelime, %90-100 anlaşılırlık görülmesi beklenmektedir. Dolayısıyla söylediklerinin çok iyi anlaşılmaması ve kelimelerin yarım ve/veya hatalı olması belli yaş aralıklarında normal sayılmaktadır.

Bütün çocukların aynı kelime dağarcığına sahip olmasını beklenmesede çocuğunuzun yaşıtlarından daha az kelime sayısı olduğu düşünüyorsanız zaman kaybetmeden bir dil ve konuşma terapistinden değerlendirme alabilirsiniz.

Neler Kelimeden Sayılır?

Hayvan ve araç sesleri, yanlış söylenen sözcükeler de dahil çocuğunuzun devamlı, kendiliğinden, spontane ve  tutarlı olarak kullandığı her şey kelime olarak sayılabilmektedir. 

Örneğin:

Çocuğunuz sürekli su yerine mu diyorsa bunu bir kelime olarak düşünebilirsiniz, 

Çocuğunuz kapı yerine tata diyorsa hatalı üretimlerde gerçekleştirsede bunuda bir kelime olarak düşünebilirsiniz. 

İfade edici sözcük dağarcığı gelişimi 

• 12 aylıkken → 2-6 sözcük

• 15 aylıkken → 10 sözcük 

• 18 aylıkken → 50 sözcük 

• 24 aylıkken → 300 sözcük 

• 30 aylıkken → 450 sözcük

• Üç yaşındayken → Yaklaşık 1000 sözcük düzeyinde olması beklenmektedir.

Çocuğunuzun yaş seviyesine göre sözcük dağarcığının az olduğu gözlemliyorsanız Dil ve Konuşma Terapistine başvurabilirsiniz.

Kelime Birleştirme Gelişimi

2 yaştan itibaren → İki basit kelimeyi birleştirebilir.

• Örneğin: Anne gel. Mama ye. Baba git gibi basit düzeyde cümleleri birleştirmeye başlayabilir.

3 yaştan itibaren → Üç sözcüklü cümleler ve daha fazla kelime kombinasyonu üretmesi beklenmektedir.

• Örneğin: Baba eve gel. Anne su ver. Abi top at gibi üç sözcüklü kelime kombinasyonlarını üretmeye başlamaktadır.

4 yaşından itibaren → Çok daha uzun, dört, beş kelimeden oluşan cümleleri tekrar edebilir ve pek çok kelime kombinasyonu oluşturabilmektedir.

• Örneğin: Öğretmenim bana kitap verdi. Arkadaşım oyuncağını bana hediye etti.

5 yaşından itibaren→ Yetişkine benzer konuşma anlaşılırlığı ve daha uzun cümleler kurmaya başlarlar. Sekiz, dokuz kelimeye kadar olan cümleleri tekrar etmesi beklenmektedir.

• Örneğin: Arkadaşım oyuncak helikopter yerine uçak getirmiş. Bugün pazardan elma ve çilek aldık.