Çocuk Koruyucu Diş Hekimliği

Çocukluk dönemindeki ağız ve diş sağlığı, gelecekteki ağız ve diş sağlığını ciddi biçimde etkilemektedir.Bu nedenle bu dönemde meydana gelen problemlerin hızlı bir biçimde çözülmesi ve yeni problemlerin oluşmasının önlenmesi gelecekte yaşanacak ciddi sorunların önlenmesi bakımından büyük öneme sahiptir.

Çocuklara uygulanan her türlü tedavi ve koruyucu diş hekimliği işlemlerini yapan, bu konuda özel eğitim almış diş hekimlerine pedodontist (çocuk diş hekimi), bu diş hekimliği dalına da pedodonti denir. Pedodonti temelde 2 kısma ayrılır:

1-Oluşmuş problemlerin tedavi edilmesi: Dolgu, kanal tedavisi, çekim, yer tutucu gibi tedavilerin tümünü kapsar.

2-Problemlerin oluşmasını engellemek amaçlı uygulanan koruyucu diş hekimliği: Bu uygulamalar dişleri çürüğe karşı korumak amacıyla yapılan uygulamalardır. Günümüzde tıbbın her alanında olduğu gibi diş hekimliğinde de, problemi oluşmadan durdurma diyebileceğimiz koruyucu hekimlik önem kazanmıştır. Koruyucu diş hekimliği özellikle çocuklarda büyük önem taşır. Zahmetsiz, ucuz ve acısız uygulamalar olduğundan çocukların diş hekimi ile ilk karşılaşmalarının koruyucu diş hekimliği ile ilgili olması tercih edilir.

Pedodonti A.D. Sıkça Sorulan Sorular:

• Soru: Çocuğumu ilk defa ne zaman muayene ettirmeliyim?

Cevap: Çocuklar çok küçük yaşlarından itibaren (6 ay- 1 yaş) 6 ayda bir düzenli olarak diş hekimine götürülerek hem çocuğun bu ortamla tanışarak korkmadan gelebilmesi sağlanmalı, hem de ebeveynler, çocuklarının diş sağlıklarını en üst seviyede tutmak için neler yapmaları gerektiğini öğrenmelidir. Ayrıca bu sayede telafisi zor büyük problemler oluşmadan ya da henüz büyümeden tespit edilip müdahale edilmiş olur.

• Soru: Süt dişlerine dolgu yapılması gerekli midir?

Cevap: Süt dişleri zamanla düşerek yerlerini daimi dişlere bırakırlar. Ancak süt dişlerinin bir kısmı ağızda 12-13 yaşına kadar korunmalıdır çünkü bu dişlerin altından gelen daimi dişler gelişimlerini bu yaşlarda tamamlar ve ağız içine sürmeye hazır olur. Özellikle çiğnemede önemli rol oynayan süt azı dişleri, süt kesici (ön) dişlere oranla çok daha geç değişirler. Bu nedenlerle bu dişlerin düşme zamanlarına kadar ağızda sağlıklı bir şekilde tutulmaları büyük önem taşımaktadır. Eğer söz konusu dişlerde çürük varlığı tespit edilmiş ise vakit geçirmeden dolgu yapılması, bu dişlerin düşme yaşlarına kadar ağızda kalmasına yardımcı olur.

• Soru: Çocuğumun dişleri çok hızlı çürüyor. Dişlerinin korunmasına yönelik neler yapılabilir?

Cevap: Diş çürüğünün önlenmesinde en önemli görev aileye düşmektedir. Dişlerin düzenli olarak fırçalanması ve beslenme alışkanlığının kontrolü çocuğun anne-babasına düşen önemli görevlerdir.

Bunlara ilave olarak diş çürüğünün önlenmesi amacıyla kliniğimizde farklı koruyucu uygulamalar uygulanmaktadır:

1-Hijyen Eğitimi

Ağız diş bakımını eksiksiz yapmak ancak eksiksiz bilgi ile mümkün olur. Diş fırçalama ve diş ipi kullanımının öğretilmesi, beslenme alışkanlıklarının gözden geçirilmesi ve ağız diş sağlığının öneminin anlatılmasını içeren hijyen eğitimi, eksik bilgi kalmamasını sağlar. Bu eğitim çocuklar için olduğu kadar büyükler için de önem taşır.

2-Yüzeysel Flor Uygulaması

Florid sudan veya yediğimiz pek çok gıdadan alabildiğimiz doğal bir mineraldir. Dişler üzerine sürülerek uygulanan bu mineral diş minesini güçlendirerek çürüğe karşı daha dayanıklı hale getirmektedir.
Yüzeyel florid uygulamaları 3 yaşından itibaren başlanabilen ve her 6 ayda bir tekrarlanması gereken basit, acısız bir işlemdir. Çocuğun diş hekimi ile ilk karşılaşması ve 6 aylık periodlarla kontrola gelmesi açısından idealdir. Birkaç dakika süren bu işlem sonrasında çocuğunuzun dişlerinin yüzeyinde depolanan florid, dişleri çok daha sağlıklı ve güçlü yapacaktır.

3-Fissür Örtücü

Dişlerin çiğneyici yüzeyleri girintili çıkıntılıdır. Bu bölgeler oldukça dardır ve gıdaların sıkışıp temizlenememesi nedeniyle genellikle çürüklerin başladığı yerlerdir. Bu bölgelerde gıda ve mikroorganizma birikimini önlemek amacıyla bu girintiler ‘fissür örtücü’ adı verilen özel akıcı bir dolgu ile kapatılır. Bu işlem sayesinde tüm çürüklerin yaklaşık %70 ini oluşturan çiğneyici yüzey çürüklerinden korunmak mümkün olur. Bu uygulamanın, ilk kalıcı azı dişlerin çıktığı dönemde uygulanmaları idealdir. Bu da 6 yaş civarıdır. Diğer azı dişlerinin sürme zamanlarında diğerlerine de uygulanır. Önemli bir nokta kalıcı dişler sürmeye başladıktan kısa bir süre sonra yaptırmanın (1-2 sene içinde)daha iyi olacağıdır. Kesinlikle acısız ve çok kolay bir işlemdir.

Soru: Yer tutucu nedir?

Cevap: Süt dişleri kimi zaman çeşitli sebeplerle (çürük veya kaza) düşme zamanından erken kaybedilebilir. Böyle durumlarda alttan gelen kalıcı diş hazır olup sürene kadar, yandaki dişler eğilerek, dönerek kaybedilmiş süt dişinin kalıcı diş için koruması gereken yeri kapatabilirler. Hatta boşluğun karşı çenesinde bulunan diş uzamaya başlar. Eğer erken süt dişi çekiminden sonra gelişim kendi haline bırakılırsa meydana gelen bu hareketler gelecek sürekli dişe yer kalmamasına sebep olacaktır. Böylece kalıcı diş ya hiç süremeyecek ya da normal yerinin dışında gelişecektir.
Yer tutucular, tüm bu problemlerin önüne geçmek amacıyla, dişin boşluğunu koruyan ve metal ve akrilden hazırlanan apareylerdir. Kaybedilen diş sayısına göre hareketli (takılıp çıkarılan) veya sabit (yapıştırılan) yer tutucular yapılabilir.

Soru: Çocuğum diş hekimine muayene olmuyor ve tedavi yaptırmıyor. Bu konuda ne yapılabilir?

Cevap: Özellikle küçük yaştaki çocukların diş hekimi ile ilk kez karşılaştıklarında uyumsuz davranmaları normaldir. Kliniğimizde uyum problemi olan çocukların diş tedavisine iknası ve uyumu için özel davranış yönlendirme teknikleri kullanılmaktadır. Ancak tedavi seanslarında uyum sağlanamayacağına karar verilen çocuklar ve engelli hastaların tedavisi genel anestezi altında yapılabilmektedir.