Çocuk ve Ergenlerde Şizofreni

Günümüzde ‘otizm’ tanısı konan vakalara 1970’li yıllarda “çocukluk çağı şizofrenisi” tanısı konulmaktaydı. Şizofrenide klinik belirtiler 18 yaşından önce ortaya çıktığında ‘ Erken başlangıçlı şizofreni’, belirtiler 13 yaşından önce ortaya çıktığında ise; ‘Çok erken başlangıçlı şizofreni’ şeklinde tanımlanmaktadır.

Şizofreni Nedir?

Bireyin, insan ilşkilerinden ve gerçeklerden uzaklaşarak, kendine özgü bir içe- kapanım dünyasında yaşadığı; düşünce, duygu ve davranışlarda önemli bozuklukların meydana geldiği ağır bir psikopatolojidir. Şizofrenin en belirgin özelliği, bilişsel işlev bozukluğunun olmasıdır.

• Çocukluk çağı ve ergenlik dönemlerinin kendine özgü gelişimsel özellikleri tanı koymada birtakım zorluklar yaratır.
• Travmatik yaşantılara, bunaltıya, duygu durum bozukluklarına bağlı olarak çocuk ve ergenlerde şizofrenideki psikotik ataklarına benzer psikotik ataklar yaşanabilmektedir. Bu durum tanı koymayı zorlaştırmaktadır

Çocukluk Çağında Psikotik Belirtiler

• Çocuk ve ergenlerin çoğu gördükleri halüsinasyonları gönüllü olarak dile getirmekten kaçınsada konuya ilşkin sorular sorulduğunda doğru bildirimde bulunmaktadırlar.
• Çocukluk çağında görülen halüsinasyonların hem işitsel hem de görsel olma olasılığı yüksektir.
• Varsanıları olan gençlerin intihar girişiminde bulunma olasılığı yüksektir.
• İşlevsellikte ortaya çıkabilecek bozulmaların dikkatli izlenilmesi gerekir.
• Psikotik belirti yaygınlığı çocuklardaa, % 17, ergenlerde ise % 7. 5 olarak saptanmıştır.
• Psikotik belirtileri yaşadıklarını ifade eden çocuk ve ergenlerin çoğunun şizofreninin tanı ölçütlerini karşılamadıkları üzerinde durulmaktadır. Psikotik belirti özelliklerinin bulunmadığı ruhsal bozuklukları yaşadıkları ifade edilmiştir.

Çocuk ve Ergenlerde Şizofreni Ne Sıklıkla Görülür?

• Çocuk ve ergenlerde şizofreninin yaygınlığı oldukça düşüktür.
• Şizofreni tanısı 13 yaşından önce konan vakalar tüm şizofreni vakalarının % 1’inden azını oluşturmaktadır.
• Şizofreni tanısı 18 yaşından önce konan vakalar tüm şizofreni vakalarının % 18’ini oluşturmaktadır.
• Çok ergen başlangıçlı şizofreni tanısı erkeklerde kızlara oranla iki kat daha fazla görülmektedir.
• Ergenlik döneminde şizofreninin ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir.

Erken başlangıçlı şizofreni ve çok erken başlangıçlı şizofreni, yaşamın erken dönemlerinde dil, motor ve sosyal alanlarında işlevsellik kaybına neden olacak biçimde gerileme söz konusudur.

• Anormal derecede yineleyici motor hareketler, arkadaş ilişkilerinde zorlanma, konuşmave okumada gerileme gibi belirtiler gözlenmektedir.
• Çok erken başlangıçlı şiofreni daha sinsi şekilde ilerler.
• Sosyal içe çekilme, garip davranışlar sergileme, okul başarısında azalma gibi durumlar ortaya çıkmaktadır.
• Klinik ve psikososyal açıdan ‘Çok erken başlangıçlı şizofreni’ tanısında çok kötü bir gidişat söz konusudur.

Tedavi

• İlaç tedavisi en etkili tedavi şeklidir. Çocuk ve ergenlerde şizofreni tedavisinde “antipsikotik” ilaçlar kullanılmaktadır.
• Tedavinin temel amaçlarından biri, çoklu ilaç kullanımını azaltarak çocuk ve gençlerin fiziksel sağlıklarının da korunmasıdır.
• Bireysel ve aile danışmanlığı
• Hastalık hakkında kişiye ve aileine “psikoeğitim”