Çocuklarda Uyku Düzeniyle İlgili Öneriler

İlk 1 yaşta bebeğin uyku düzeni çok değişken olmaktadır. Belirgin bir uyku alışkanlığından bahsetmek doğru olmaz. Ama uykuya geçmek için belli ritüeller olabilir. Emzik emme, parmak emme, kucakta veya ayakta sallanma, ninni veya müzikle uyumak vs. bu alışkanlıklar genellikle anne tarafından çocuğu uyutmak için kullanılan yöntemler olup, çocuğun bir nevi hipnotize olmasını ve ağlamadan uykuya dalmasını sağlar. Ama bu yöntemlerin daha sonra çocukta alışkanlık kazanılması ve yaşamın ileriki dönemlerinde de uykuya geçmek için bu ritüellere ihtiyaç duyması gibi sakıncaları olabilmektedir. Bu sebeple bu tarz davranışların mümkün olduğu kadar sürekli olmaması çocuğun zorla uyutulmaması gerekiyor. Ninni söyleme, doğa sesleri dinletmek gibi farklı yöntemler kullanılması daha iyi sonuçlar doğurabilmektedir.

Ağlatma yöntemi denilen yöntem, çocuğun ağladığı zaman annenin tepki vermemesi veya çocuğa temas etmemesi şeklinde olur. Bu yöntem de çocuğun ruh sağlığı için çok uygun değil. Çocukla anne arasında sağlıksız (güvensiz) bağlanmaya yol açabilir. Çocuk ağladığı zaman veya anneye ihtiyaç duyduğu zaman annesini yanında bulabilmeli. Bu özellikle yaşamın ilk 6 ayında çok önemli. Aksi halde anneyle ve çevreyle sağlıklı bağlanma gerçekleşmez, çocuğun kaygılı, mutsuz ve agresif olmasına yol açabilir. Gece uyandığında çocuğunuza, yanında olduğunuzu onunla konuşarak veya ses çıkararak bildirmek gerekir. Emzirme ve altını temizleme dışında kucağa almamak gerekiyor. Annelerin özellikle ilk 1 yaşta uyku düzenlerini bebeğin uyku düzenine göre ayarlamaları gerekiyor. Aksi halde ya çocukların sağlıklı uyumaları engellenmiş olur ya da annenin gün içinde uyku ihtiyacını karşılayamadığı için psikolojisi olumsuz etkilenebilir.

İlk 1 yaşta çocuğun uykusunu bozan bazı durumlar olabilir. Mesela 2’ci ayında kolit denilen barsak problemleri, tuvaletini altına yapma, diş çıkarma, anne sütünün azalmasıyla beraber emmenin azalması, yatağının ayrılması ve sık sık geçirilen üst solunum yolu enfeksiyonu gibi hastalıklar çocuğun uykuya dalmasını zorlaştırıp, sağlıklı uyku düzeninin bozulmasına yol açabilir.

2 yaşına kadar çocukların anneyle aynı odada ama ayrı yatakta uyması öneriliyor. Daha sonraki dönemlerde çocuğun odasını ayırmak gerekiyor. Böylece ebeveynlere aşırı bağlanma, korkularıyla baş edebilme, mahremiyet kavramının oluşması gibi beceriler geliştirme fırsatı tanınmış olur.

Çocuğun uykuya dalmasını kolaylaştırıcı bazı öneriler:

Gün içinde ilgisini çekecek hareketli oyunlar oynamak.

Mümkün olduğu kadar çok hareket etmesini sağlamak.

Uyumadan önce ılık banyo yaptırmak.

Yine uyumadan önce bebeğe masaj yapmak.

Uykusunun geldiğine işaret eden esneme, göz kapaklarının düşmesi gibi durumlara dikkat etmek ve bu durumlarda yatağa yatırmak.

Uyumadan önce altının kuru olduğundan emin olmak.

Bebeklerin uyumadan önce tok olması uykuya dalmasını kolaylaştırır. Burada aşırı beslememeye dikkat etmek gerekir.

Sessiz bir ortamda uyutmak veya kısık sesle, sabit ritimle ninni söylemek, doğa (kuş, dalga, su vs) sesleri dinletmek.

Odanın ısısını ve havalanmasını düzenlemek ve sabit kalmasını sağlamak. Oda sıcaklığı genellikle 21-23 °C olması gerekir. Havalandırılması iyi olmayan odalarda buhar makinesi kullanılmalıdır.

Gece, teninin hava almasını sağlayan ve terlemesini engelleyen giysiler giydirmek ve altının kuru olmasını sağlamak daha derin ve uzun uyumasına yardımcı olur.