ÇOCUKLARIN GELİŞİM DÖNEMLERİNE UYGUN DAVRANIŞLARI GELİŞTİRME VE SONLANDIRMA

Çocukların gelişim dönemlerine dair bir çok teori vardır. Freud, Erikson, Bowlby, Piaget,

Maslow ve Rogers gelişim dönemi kuramcılarıdır. Hepsinin temelini incelediğimizde çocukların

gelişim dönemlerinin fiziksel gelişiminin sevgi ve güven duyguları ile harmanlanıp olumlu veya

olumsuz olarak değişkenlik gösterebileceğini ve kişilik yapılanmalarını bu yönde

etkileyebileceğini anlatırlar. Yeni nesil anne babalar daha bilinçli bir şekilde çocuklarının

sinyallerini izleyerek çocuklarını gelişimsel olarak desteklemeye önem veriyorlar. Ancak ne

zamanki ağlama süreleri uzuyor veya başa çıkmakta zorlandıkları bir tepki meydana çıkıyor o

noktada geleneksel anneanne yöntemleri daha ön plana çıkmaya başlıyor.

Bu noktada ne yapmalıyız? 'biz sizi böyle büyüttük' garantili anneanne önerileri mi? 'en

çok satanlar' listesine girmiş kitaplara mı uymalıyız? Ya da internetteki anne blogları, arkadaş

toplantılarındaki tecrübeler mi doğru? Belki de danışmanlık aldığınız bir pedagog önerisi daha

mantıklı geliyordur kulağa... Tüm bu kafa karışıklığında anne babalar çocuğu ve kendi seslerini

dinlemeyi unutabiliyorlar. Bazen de endişeyle çocuğun yaşına uygun sonlandırılması gereken bir

davranışını devam ettirebiliyorlar. Örneğin emzirme, tuvalet alışkanlığını kazandıramayıp bez

bağlamaya devam etme, tek başına uykuya dalamama; ayakta sallama, emzik verme, kendi

özbakımı ile ilgili müdahale etme; yemek yedirme, üzerine giydirip çıkarma, elini ağzını yıkama.

Birçok dönemin sonlandırılması için bir yaş sınırı vardır. Ancak çocuğun hazır olup

olmadığını da takip etmek önemlidir. Örneğin 18 aylıkken çocukların üriner kaslarının geliştiğini

biliriz. Ancak her çocuğun idrarını 18 ay itibari ile kontrol etmeyi öğrenebileceği anlamına

gelmemektedir bu. Bu yazının amacı daha çok bu gibi durumların uzamasının aslında ebeveynlerin

süreçle başa çıkmakta zorlanmasından kaynaklanan gecikmelere bir yüzleştirme yapmaktır. Gece

sık uyanmak istemeyen anne veya baba çocuğu gece bezden kesmeyi erteleyebilir. Ya da

temizlikle ilgili takıntıları olan ebeveyn çocuğun kendi başına yemek yemesine izin vermez hep o

yedirir. Veya ağlamasına dayanamayıp meme ya da emziği bıraktırmakta zorlanabilir bazı anneler.

Bazı vakalarda da yıllar öncesinde memeden kesilmesine rağmen çocuğun teklifi üzerine meme

emmesine izin veren anneler de aslında çocuklarına sınır koymanın bu aşamada önemli olduğunu

bilememektedirler. Durumu daha çok duygusal yakınlık olarak değerlendirmek bu aşamada

istediğimiz bir düşünce tarzı değil.

Çocuğun kendine güveni olan bir birey olarak yetişmesi, anneye duygusal olarak yapışık

olmaması çok önemli durumlardır. Bunun için ise mümkün mertebe her konu ile ilgili çocuğun

kendi yapabileceği noktaya kadar ona fırsat tanımak bu noktadaki en önemli faktör. Anne

babaların ise çocuğun yapamadığı kısımla ilgili onun yerine yapmayıp, yapabilmesi için destek

olmayı öğrenmeleri çocukları için yapabilecekleri en büyük iyilik olacaktır.

Peki nasıl bıraktırıcaz bezi, memeyi? Veya kendi başına uyumasını nasıl sağlayacağız

soruları ise en çok cevap arananlar arasında. Her çocuğun mizacı da sürece önemli miktardı dahi

olmaktadır. Bu sebeple çocuğun karakterini göz önünde bulundurarak izleyeceğiniz yola karar

vermenizi tavsiye ederim. Eğer birden fazla konuda sorun yaşıyorsanız tek tek ele almanız da

sağlıklı olacaktır. En önemli nokta izleyeceğiniz yola karar verip o yolda tutarlı bir şekilde devam

etmek. Çocuğunuzun memnun olmayacağı, ağlayacağı zamanlar olacaktır. Bunları kabul etmeyi

öğrenmeli ve ona destek olmalı. Nihayetinde en sevdiği, rahatladığı, sakinleştiği, huzur bulduğu

bir nesneden ayrılacak. Kendini güvensiz hissedeceği zamanlar olabilir. Bu zamanlarda ona

kızmak cezalandırmak onu görmezden gelmek onun için sağlıklı olmayacağı gibi başka sorunlara

da yol açılabilir. Diğer bir öneri ise eğer çocuğunuzla güvensiz bir ilişkiniz olduğuna inanıyorsanız

veya çocuğunuzun kaygılı bir yapısı olduğunu düşünüyorsanız belki bu gibi önemli gelişim

aşamalarında bir uzmandan destek almanız karşılaşabileceğiniz sorunların üstesinden gelmenizde

size daha yardımcı olabilir.

Unutmayın ki herşey kararında ve zamanında olunca onlar için daha güzel olacak