DETAYLI FETAL ANATOMİK TARAMA

Detaylı fetal anatomik tarama nedir ?
Bu detaylı ultrason incelemesi, en sık yapıldığı gebelik haftalarından dolayı, ‘ikinci trimester ultrason
taraması’ ve temel gebe ultrasonundan daha kapsamlı olduğundan ‘ikinci düzey ultrason’ olarak da
adlandırılır. ‘İkinci trimester’, 13 hafta 0 günden 27 hafta 6 güne kadar olan gebelik haftalarına denir.
Detaylı ultrason sıklıkla 18-23 haftalar arası uygulanır.
Çoğu gebenin sağlıklı bir bebeği olacaktır, ancak bazen bebeklerin gelişiminde veya organ
sistemlerinde sorun olabilir. Bu detaylı anatomik ultrason incelemesi ile bebeğin büyüme ve
gelişiminin normal olup olmadığı kontrol edilir. İkinci düzey ultrasonda, temel fiziksel anomaliler ve
gelişim bozukluğu varsa saptanması amaçlanır, fakat yanlış gidebilecek herşey yakalanamayabilir.
Detaylı fetal anatomik tarama Nasıl uygulanır?
Bu ultrason incelemesi, tıbbi bir uygulamadır. Mümkün olduğunca karanlık bir odada, kaliteli bir
ultrason aleti ile ve bu işin uzmanı tarafından yapılır. Gebe düz bir muayene masasına uzanır, karın ön
duvarı kasıklara kadar açık olacak şekilde ultrason jeli uygulanır. Jel, ultrason probu ile cildiniz
arasındaki teması kolaylaştırarak, alınan görüntü kalitesini arttırır. Ultrason probu karın ön duvarında
gezdirilerek, çeşitli planlar, açılar ve kesitlerden bebeğin görülmesi gereken tüm yapıları incelenir.
İşlem ağrısızdır, ancak bazen bebeğe daha iyi yaklaşıp görüntü kalitesini arttırmak gerekir ki bu da
karın ön duvarına basınç uygulayarak olur.
Bebeğin anatomik yapıları ‘iki-boyutlu’ dediğimiz görüntülerle değerlendirilir, çünkü bunlar iç
organların kesitlerini alarak incelemeyi mümkün kılar. ‘Üç boyut’, bebeğin dışardan bakarken
hacimsel anlık görüntüsünü verir. ‘Dört boyut’ ise aslında fiziksel olarak sadece üç boyut olmasına
rağmen, gerçek zamanlı ve hareketli olarak bebeğin hacimsel dış görünümünü veren ultrason için
kullanılan yanlış bir termininolojidir. Üç veya dört boyut, yapısal anomalilerden en sık uzuvlarla ilgili
şüpheli iki boyutlu görüntüleri doğrulamak için kullanılır. Bazen doktorunuzun konsantre olması
gerekir, bu sırada sessiz kalacaktır; ancak muayene sonrası sorularınızı mutlaka cevaplayacaktır.
Mesane dolu olarak gelmeniz bu hafta ultrasonunda önerilmez. Muayene, yaklaşık 30 dakika sürer.
Ancak, bebek pozisyonuna, suyunun miktarına ve annenin kilosuna bağlı olarak işlem uzayabilir.
Hatta bazen ara verilir, bazen de başka güne hasta çağrılabilir.
Bana muayene sırasında birisi eşlik edebilir mi ?
Yanınızda birisinin bulunması tercih edilir. Bir sorun varsa yalnız olmayı istemeyebilirsiniz. Ancak,
çocukla gelinmesi önerilmez.

Yapılan ultrasonun bana veya bebeğime bir zararı var mı ?
Ultrason, ses dalgası kullanılan bir görüntüleme yöntemidir. Bilinen bir olumsuz bir etki rapor
edilmemiştir.
İşlem sırasında neler incelenir ?
Bebeğinizin tüm organları incelenip ölçüler alınır. Detaylı olarak beyin, kalp, batın organları, omurga,
uzuvlar ve yüz görüntülenerek sorun var mı diye araştırılır. Gelişimi değerlendirilir. Çoğu zaman
herşey normaldir, ancak bazen bir sorun veya şüphe olabilir. Bazı sorunlar diğerlerine göre daha net
seçilebilir. Bazıları ise, örneğin kalp anomalileri, daha zor saptanır. Kimi bozukluk operasyon
gerektirir, yarık dudak gibi. Kimi problem ise doğum sonrası uzman takibi gerektirir, böbrek sorunları
gibi. Gebeliklerin az bir kısmında çok daha ciddi sorunlar saptanabilir, iç organ gelişiminin normal
olmaması gibi. Bunların bir kısmında ise tedavi mümkün değildir, doğuma kadar veya doğumdan
sonra bebek kaybedilebilir. Bu muayenenin bir parçası olarak bebeğin eşi (plasenta) yerleşim, şekil,
kan damarları açısından ve içinde yaşadığı amniyon sıvısı miktarı da değerlendirilir.
İkinci düzey ultrasonda neler görülebilir ?
Detaylı fetal anatomik inceleme için nelerin bakılması gerektiğine dair standart bir liste vardır. Bazı
durumlar gebeliğin ilerleyen haftalarında ortaya çıkar, barsak tıkanıklığı, bazı beyin anomalileri, bazı
yapısal kalp anomalileri gibi. Çoğu bebekte sorun olmadığından normal detaylı ultrason sonucu ile
gebelik takibine içiniz rahat devam edebilirsiniz.
İkinci düzey ultrason işlemine ait sorunlar var mıdır ?
Ultrason ile Down sendromu tanısı konulamaz. Bunun için genetik inceleme gerekir. Bazı durumlar
ultrason ile de görülemez. Sebep, soruuna iat sürecin gebeliğin ilerlemesi veya bebeğin doğması ile
belirmesi olabileceği gibi gerçekten ultrason tanı koymak için yeterli olmayabilir. Ultrason, yapısal
sorunları tanımlanır (normal formda olup olmadığı), ancak fonksiyon hakkında bilgi vermez. Detaylı
fetal anatomik muayene ile edinilen verilerin amacı çiftleri bilgilendirmektir, kaygı uyandırmak değil.
Bu ultrason muayenesindeki kısıtlamalardan dolayı, yenidoğan muayenesini mutlak yaptırmalısınız.
Bebeğin anne karnındaki pozisyonu veya annenin batın ön duvarı yapısı nedeniyle yeterli görüntü
alınamazsa işleme ara verilir, hatta başka güne bile geri çağrılabilirsiniz.

İkinci düzey ultrason yaptırmak zorunda mıyım ?
Bu anomali taraması herkeze önerilir, ancak yaptırmak zorunda değilsiniz. Bazıları sorun var mı diye
bilmek ister. Kimisi de hiçbirşey bilmek istemez. Detaylı ultrason yaptırmasanız bile gebelik takibiniz
normal devam edecektir.
Muayene raporunu ne zaman alabiliriz ?
Ultrason sırasında sorun olup olmadığını öğrenebilirsiniz. Muayene sonrası sonuç sizinle
görüşülecektir. Takip eden doktorunuza yazılı bir rapor da verilecektir.
İkinci düzey ultrasonda sorun varsa ne yapılır ?
Bir sorun varsa veya şüphe uyandıysa ikinci bir görüş istenebilir. İleri tetkik gerekebilir. Bu durumda
daha fazla bilgilendirilip karar vermeniz sağlanacaktır. Ultrason tüm sorunları saptayamadığı gibi
ultrasonda saptanamayan bir sorun ile bebeğin doğma riski hep vardır.