Diabetes Mellitus (Şeker Hastalığı) Nedir, Ne Değildir?

Halk arasında şeker hastalığı olarak bilinen Diabetes Mellitus (DM) pankreas adı verilen organımızdan yeterli miktarda insülin salgılanamaması yada sagılanan insülinin görece yetersiz kalması ile tanımlanabilen kronik, yıkıcı ve cinsiyet ayrımı yapmayan hemen her yaşta insanı etkileyebilen bir hastalıktır. Tip 1 ve Tip 2 olarak sınıflandırılmaktadır. Tip 1 DM de pankreas adacık hücrelerinden insülin salgılanması yoktur. Bu nedenle yediğimiz içtiğimiz karbonhidratlar (özellikle serbest glukoz) dokulara, hücrelere giremezler ve kanda şeker miktarı çok yükselir. Özellikle çocukluk çağlarında viral bir enfeksiyon sonrası tetiklenebilmektedir. Tip 1 DM de koma ile hastaneye müracaat hiçte az değildir. Tip 2 DM ise daha uzun seyirli, bazen yıllar süren kötü alışkanlıklar, hareketsiz yaşam, genetik faktörler, obezite vb sonrasında ortaya çıkan İNSÜLİN DİRENCİNE bağlı bir durumdur. Gerçekte tanı konulduğu andan çok önce başlayan bir sürecin sonucudur Tip 2 Diabetes Mellitus(DM). Burada mutlak bir insülin yokluğundan çok görece İnsülin Yetersizliği vardır. Doku hatta hücre düzeyinde insülin direnci olduğundan dokuya –hücreye glukoz(şeker) girememekte ve kanda şeker ciddi miktarlarda artmaktadır. Bu durumu düzeltmek için pankreas daha fazla insülin salgılamaya çalışır. Bir süre sonra kısır döngü gelişir ve kanda insülin seviyesi çok yüksek olmasına karşın hücreye glukoz girişi yetersizdir. Sonuçta artmış olan şeker damarlara ve dokulara zarar vermeye başlar. Bir süre sonra önce kapiller damar dediğimiz kılcal damarlarda tahribat oluşur ki bunun sonucunda; göz , böbrek, sinir vs. dokuları ciddi zarar görmeye başlar. Mevcut durum düzeltilmezse, uygun tedavi verilmezse süreç içerisinde daha büyük damar yatakları zarar görmeye başlar; Kalp damar sistemi, beyin damar sistemi, mide- bağırsak damar sistemi vb . Yapılan çalışmalarda Diyabet hastalarında en önemli ölüm nedeni kalp krizidir. Takip ve tedaviden uzak kalınması telafisi mümkün olmayan bir çok soruna yol açabilmektedir. Tedavide; İlaç tedavisinin yanında yeni başka yöntemlerde mümkündür.

Öneriler:

1. Açlık kan şekerinize ve Üç aylık kan şeker ortalamanıza (HbA1c) yılda bir kez baktırın,

2. Kilo kontrolüne dikkat edin , günlük minimum 10 bin adım atın ve haftada en az iki kez tartılın, bel çevresi ölçümü standartlarını koruyun (erkeklerde<102cm, kadınlarda<88cm),

3. Karbonhidrat tüketimini azaltın özellikle serbest şeker içeren gıdalardan uzak durun,

4. Lifli gıda tüketimini artırın,

5. Glisemik indeksi yüksek gıdaların alımı noktasında dikkat edin,

6. Şeker hastası iseniz; 3 ayda bir iç hastalıkları plk e kontrole gelip açlık kan şekeri, HbA1c, kan yağları gibi temel tetkikleri yaptırın. Yılda bir mutlaka detaylı tahliller yaptırın ( 24 saatlik idrar proteini, mikroalbüminüri, göz dibi muayenesi, kalp kontrolü vb.).