Hipertansiyon (Yüksek Kan Basıncı) Nedir, Ne Değildir?

40 bin kilometrelik bir atardamar ağına sahip olan vücudumuzda en uç dokuların beslenebilmesi için belirli bir damar içi basınca ihtiyaç vardır. Normalde 120/80 mmHg lık bir basınç bu ihtiyacı karşılamaya yetmektedir. Yüksek kan basıncı; Primer Hipertansiyon ve Sekonder Hipertansiyon olarak sınıflandırılmaktadır. Böbrek hastalıkları, Tiroid Hastalıkları, Cushing sendromu vb sekonder nedenleri oluşturmakta ve çoğunlukla tedavisi mümkün olmaktadır. Primer yani Esansiyel Hipertansiyonda ise tam olarak bilinmeyen bir nedenle/nedenlerle kan basıncında kontrolsüz bir artış olmakta ve bu yüksek basınç dokulara ve damar yatağına zarar vermektedir. 20. yy başında kan basıncı ne kadar yükselirse yükselsin düşürmenin yanlış olduğu inancı yaygındı ve bu nedenle günümüzde ki Esansiyel Hipertansiyon kavram yanlışlığı o günlere dayanmaktadır. Türkiye’de Hipertansiyon prevalansı %31.8 olarak gözlenmiş , neredeyse 3 kişiden birinde yüksek kan basıncı mevcuttur. Yine yapılan çalışmalarda kan basıncında ki 1mmHg lık bir yükselmenin bile mortalite (ölüm) ve morbidite (sakatlık) üzerine etkili olduğu gösterilmiştir. Endüstriyel yaşam tarzıyla birlikte artan tuz tüketimi, stres, hareketsiz yaşam vb nedenlerle günümüzde Hipertansiyon görülme sıklığında gözle görünür bir artış olmuştur. Artmış kontrolsüz kan basıncı öncelikle atar damarların iç zarına yani Endotele zarar vermekte ve Endotel Disfonksiyonuna yol açmaktadır. Süreç kontrol altına alınmazsa zamanla ateroskleroz (damar sertliği) dediğimiz oldukça kompleks bir durum ortaya çıkmaktadır. Yine genetik yatkınlık, sağlıksız beslenme , kötü alışkanlıklar, serbest radikal yükü vb etkenler damar sertliğinin oluşma hızını ve seviyesini belirlemektedir. Artmış damar sertliği kısır döngü ile damar elastikiyetinin bozulmasına ve kan basıncının daha da artmasına neden olabilmektedir. Gerek yaşam tarzı değişikliği, gerek beslenme değişikliği ve medikal tedaviler ile kan basıncı optimum aralığa getirilmelidir. Yüksek kan basıncı erken bir aşamada tespit ve tedavi edilirse, birçok kalp hastalığı önlenebilir. Bu yüzden herkes tansiyonunun kaç olduğunu bilmeli ve düzenli olarak tansiyonunu ölçmelidir.

Yüksek Tansiyon (Hipertansiyon) belirtileri;

1. Baş ağrısı (özellikle enseden başlayıp tüm başa yayılım gösteren ),

2. Kolay yorulma, çarpıntı,

3. Algılama ve dikkatte azalma, sersemlik hissi,

4. Baş dönmesi, deprem oluyor hissi,

5. Bulanık görme,

6. Bulantı –kusma (nadiren)

7. Ateş basması-fenalık hissi,

ÖNERİLER:

1. Düzenli olarak kan basıncı ölçümü yapılmalı,

2. Yılda bir kez iç hastalıkları polikliniğinde gerekli tetkikler yapılmalı,

3. Günlük 2-4 gr gibi az tuz tüketimine dikkat edilmeli, gizli tuz tüketimine karşı bilinçli olunmalı,

4. Fast-food tüketiminden uzak durulmalı,

5. Günlük minimum 10 bin adım atılmalı, düzenli egzersiz yapılmalı,

6. Sigara ve alkol tüketiminden uzak durulmalı,

7. Kilo kontrolüne dikkat edilmeli,

8. Gelişi güzel ağrı kesici kullanılmamalı,