Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir, Ne Değildir?

Ebeveyn olduktan sonra sohbet döner dolaşır çocuklara gelir, onlarla yaptığımız eğlenceli aktivitelerden, yaşlarından büyük büyük şeyler söyleyip bizi şaşırttıklarından, bazen de ebeveyn olarak bizleri zorlamalarından bahsederiz . “Benim oğlan çok fazla hareketli. Hiç yerinde durmuyor. Dikkati çabuk dağılıyor. Eşyalarını da kaybedip duruyor. Sanırım hiperaktif!” cümleleri size de tanıdık geliyor mu?

Bunlar tek başına DEHB teşhisi koymak için yeterli belirtiler olsaydı tüm çocuklara DEHB teşhisi koymak gerekebilirdi. Anne-babalar olarak kimi zaman çocuklarımızın davranışlarına çok fazla anlam yükleyip gereksiz endişelere kapılabiliyoruz, kimi zamansa “hiperaktif” kelimesinin değerini biraz düşürüp gördüğümüz her hareketli çocuk için kullanabiliyoruz. Her iki durumda da istemediğimiz sonuçlarla karşılaşabiliriz. Çünkü ya olanı kabullenmiyoruz hafife alıyoruz demektir ya da var olmayan bir sorun için çözüm arıyoruz…

Oysa DEHB’li birinin içinde bulunduğu durumun kaynağı çıplak gözle görülemez; beynin içinde saklıdır. DEHB’nin belirtileri sıklıkla tembellik, umursamazlık, ilgisizlik, kabalık, hatta bazen zeka eksikliği olarak yorumlanmaktadır. Gerçeğin ise bunlarla hiçbir ilgisi yoktur.

Peki Nedir bu DEHB?

DEHB, sorunlu beyin kimyasının kişinin yönetici işlev becerilerinde zorluklar yaşamasına neden olduğu nörobiyolojik bir bozukluktur.  DEHB’li kişilerin beyinlerindeki temel nörokimyasal fark, dopamin ve/veya norepinefrin düzeylerinin beynin ilgili bölümlerini harekete geçirmekte yeterli olmamasıdır. Bu, DEHB’li kişinin beyin düzeyinde, yaşamının temel görevlerini yerine getirmesini inanılmaz derecede zorlaştıran gerçek sorunlarla karşılaştığı bir durumdur. İlacını almayı hatırlamaktan yaşıtlarıyla normal sohbet edebilmeye, ders boyunca sessizce oturmaktan neler öğretildiğini hatırlamaya kadar.

DEHB, bir tembellik, inat ya da önemsememe değildir. Sorun beyin kaynaklıdır, veril(e)memiş disiplinden dolayı değil. DEHB hakkındaki şehir efsanelerini yıkmak, onları bilmekle başlar. Bugün bildiğimiz gerçek ise şu ki DEHB’li biri en az DEHB’li olmayan biri kadar başarılı olabilir, yeter ki DEHB’li olduğunu bilsin ve uygun tedavi edilsin..