Epilepsi

Halk arasında sara hastalığı olarak da bilinen epilepsi, beynin bir bölgesindeki hücrelerin anormal elektrik sinyali üretmesiyle başka bir deyişle kısa devre yapması ile ortaya çıkar.

Epilepsi nöbetleri, ani şekilde ortaya çıkar. Beynin tümüne ya da belirli bir bölümüne yayılan elektriksel aktivite kaynaklıdır. Nöbet tipleri beynin hangi bölgesinde başladığına göre değişir. Epilepsi nöbetleri bilinç kaybı, kontrolsüz vücut hareketleri şeklinde olabileceği gibi, rahatsız edici his, uyku hali, uyuşukluk, garip tat ve kokular alma veya dalma şeklinde olabilir. Çoğu nöbet 30 saniye-2 dakika arasında sürer.

Nedenleri

• Anne karnında geçirilen enfeksiyonlar

• Doğum sırasında bebeğin oksijensiz kalması

• Genetik ve metabolik hastalıklar

• Tümörler

• Kafa travması

• Gelişimsel beyin malformasyonları

• Menenjit gibi beyin enfeksiyonları

Belirtiler

• Vücutta ani kasılmalar

• Kollarda ve bacaklarda kontrol edilemeyen hareketler

• Şuur kaybı

• Kısa bir süre seslere veya konuşmalara yanıt verememe

• Sabit bir noktaya bakmak

• Auralar yani haberci bulgular (uyuşma hissi, görme veya duyma değişikliği, mide bulantısı ya da midede baskı hissi, hoş olmayan kokular alma, ani korku hissi)

Tanı 

Epilepsi hastalığında tanıda en önemli adım detaylı tıbbi öykü almak, fizik muayene, nörolojik muayene ve hastanın/yakınının nöbet anında olanları tariflemesi veya video gibi kayıt almasıdır. EEG ve CT/MRG tanıda kullanılan diğer tekniklerdir. EEG beynin elektriksel aktivitesini ölçen bir yöntemdir. Başka bir başlıkta ayrıntılı anlatılacaktır.

Tedavi Yöntemleri

Epilepsi hastalarının çoğu epilepsi ilaçları ile tedavi edilebilir. İlaçlarla nöbetlerin durdurulması amaçlanır. Bu nedenle ilaçların düzenli olarak kullanımı çok önemlidir. İlaç tedavisi ile iyileşme veya nöbet kontrolü sağlanamayan hastalarda epilepsiye sebep olan altta yatan duruma göre cerrahi tedaviler uygulanabilir. Uygun hastalarda vagal sinir stimülatörü uygulanabilmektedir. Göğüs altına yerleştirilen pil, vagus sinirini belli aralıklarla uyarır ve bu nöbetlerde azalma sağlayabilir. Özellikle çocuk yaştaki nöbetlerde ketojenik diyet denenebilir. Ayrıca, stresi yönetmek, alkollü içecekleri sınırlamak, ışıklı uyaranlardan ve sigaradan kaçınmak gibi yöntemler nöbeti engellemede etkilidir.

Nöbet anında nelere dikkat edilmeli?

Epilepsi nöbeti geçiren kişinin, dilini ısırmasını önlemek için ağzına sert bir cisim yerleştirmek yanlıştır. Sert cisim hastanın dişlerini kırabilir ya da boğazını tıkayarak nefes almasını engelleyebilir. Bu nedenle epilepsi nöbeti sırasında hasta yan yatırılmalıdır. Bu sayede nöbet sırasında salya ya da kusma varsa hastanın nefes borusuna kaçması önlenir. Başını çarpmaması için baş sabitlenmelidir. Çevredeki zarar verici eşyalar uzaklaştırılmalı ve varsa gözlükleri çıkarılmalıdır. Ayrıca kişinin etrafı boş bırakılarak rahat nefes alması sağlanmalıdır.