ERGENLİK DÖNEMİ VE AİLE

Yazar Merve Üney DemirPsikiyatrist • 15 Ağustos 2016 • Yorumlar:

 

Ergenlik dönemi değişimlerin oldukça fazla olduğu bir dönemdir. Ancak bu dönemdeki değişim fiziksel değişimle sınırlı değildir. Vücudu değişmekte olan ergenin ilgileri, davranışları ve tutumları da değişmektedir. 
Ergenlik döneminde çocuk ebeveynlerinin davranışlarını sorgulamaya başlar. Bu zamana kadar kendi anne ve babasının en doğru şekilde davrandığını düşünen çocuk, ergenlikle birlikte onları başka anne-babalarla kıyaslar ve eleştirir.
Ergenlik dönemindeki önemli bir değişim de sosyal yaşamda yaşanır. Ergenlikle birlikte çocuk, ailesi yerine daha çok arkadaşları ile vakit geçirmeyi tercih eder, canını sıkan şeyleri anne babasına değil, arkadaşlarına anlatmaya başlar. Ayrıca ergen anne ve babasıyla sorun yaşadığında da arkadaş grubundan destek alır. Ergen için akranları tarafından beğenilmek ve akran grubu tarafından kabul görmek çok önemlidir. Ergen bu dönemde, çocukluktakinden farklı olarak kendisi ile benzer ilgi alanları ve değerleri olan kişileri tercih etmeye ve arkadaşları ile daha güçlü duygusal bağlar kurmaya başlar. Bu dönemde kurulan arkadaşlıklar ergenin bireyselleşmesine, problem çözme becerilerini geliştirmesine, yeni sosyal rolleri deneyimlemesine ve yetişkin yaşamına hazırlanmasına yardımcı olur. 
Ergenlik anne-baba ile çatışmaların en fazla olduğu dönemdir. Ancak bu çatışmalar normal gelişimin bir parçasıdır. Çocukların kendilerini ve ebeveynlerini hiç sorgulamamaları ve hiç çatışmamaları da bir problemin göstergesi olabilir. Bu sebeple anne babalar çocuklarının kendilerine karşı olumsuz tepkilerinin içinde bulundukları dönemden kaynaklanabileceğini göz önünde bulundurmalıdır
Sınırlar
Ergenlik döneminde anne-babaların kendilerine karşı çıkan, onları eleştiren, eskisinden farklı isteklerde bulun ve umursamaz davranan çocukları karşısında nasıl davranmaları gerektiği ile ilgili kafa karışıklığı yaşayabilirler. Bu dönemde anne babalar net ve tutarlı sınırlar oluşturmalıdır. Ancak bunu yaparken çocuğa karşı fazla baskı yapmak ya da çok fazla serbest bırakmak doğru değildir. Anne babaları tarafından fazla kısıtlanan ya da fazla serbest bırakılan çocuklar arkadaş grubunun etkisinde daha fazla kalabilir ve daha fazla riskli davranışlarda bulunabilirler. Bu sebeple çocuğun ayrı bir birey olduğunu kabul etmek, isteklerine ve taleplerine değer vermek, bunları ifade etmesine izin vermek, ancak belli sınırlar koymak gerekmektedir. Bu sınırların sebepleri ergenle konuşulmalı, onun da bu konudaki fikri dinlenmeli ve gerektiğinde konulan sınır biraz esnetilmelidir. 
Dinlemek
Ergenlik döneminde çocukların ebeveynlerinden farklı olan düşüncelerini ifade etmeye ihtiyaçları vardır. Anne babalar bu fikirleri kabul edici bir tutumla dinlemeli, aynı fikirde olmasalar da onu anlamak için çaba göstermeli, asla kendi fikirlerini çocuğa zorla kabul ettirmeye çalışmamalıdır. Nasıl davranması gerektiğini söylemek, nasihat vermek ergenle olan iletişimi olumsuz etkileyeceği ve onun anne babası ile daha az şey paylaşmasına sebep olabileceği için tercih edilmemelidir.
Özel Alan ve Mahremiyet
Ergenler için bir özel alanlarının olması çok önemlidir. Ergenlikle beraber çocuk odasının kapısını kapatmaya, odasını kendisi için özel bir alan olarak kullanmaya başlar ve başkalarının o alana müdahale etmesinden rahatsızlık duyabilir. Bu sebeple ergenin odasına her zaman kapı çalarak girmek, odasını düzenleme biçimine mümkün olduğunca müdahale etmemek, çocuğa duyulan saygıyı göstermenin iyi bir yoludur.
Takdir etmek ve Sevgi göstermek
Bu döneminde yaşanan hızlı fiziksel değişimler sebebiyle ergenlerin duygularında da ani değişimler olabilir. Çocuklar bu dönemde anne babalarından biraz uzaklaşsa da onların sevgilerini hissetmeye eskisi kadar ihtiyaç duyarlar. Ancak anne babanın sevgisini gösterme biçimi çocukluktakinden biraz farklı olmalıdır. Çünkü bu dönemde çocuklar sevgi sözcüklerinden ya da fiziksel temasla sevginin gösterilmesinden biraz rahatsızlık duyabilirler. Bu sebeple onu dinleyerek, fikirlerine saygı göstererek, onun ilgilendiği konulara ilgi göstererek, başarılarını takdir ederek, hatalarına karşı anlayışlı yaklaşarak da sevgiyi göstermek faydalı olacaktır.
Eleştirmemek
Ergenlik döneminde çocuklarının giyim tarzları, ilgi alanları, arkadaş çevresi, tutum ve davranışları anne babaları rahatsızlık edebilir. Ancak bu dönem çocukların eleştiriye karşı oldukça hassas oldukları ve kolay incindikleri bir dönemdir. Bu nedenle anne babalar çocuklarını eleştirmemeye, yargılamamaya ve küçümsememeye özen göstermelidir. 
Arkadaşları ile ilgili baskı uygulamamak
Ergenlik döneminde çocuklar arkadaşlarıyla daha fazla vakit geçirmeye başlarlar. Çocukların bu dönemde anne-babalarından biraz uzaklaşma ihtiyacı hissetmeleri normal gelişimin bir parçasıdır. Anne babalar ise çocuklarının kendilerinden uzaklaşmalarından rahatsızlık duyabilir ve arkadaşlarından olumsuz etkilenmesini engellemek amacıyla onun arkadaş ilişkilerine müdahale etmek isteyebilirler. Ergenin arkadaşlarını kendi başına seçmesine izin vermemek, bazı arkadaşları ile görüşmesine engel olmak genellikle çatışmalara yol açmaktadır. Anne-babanın arkadaşları ile ilgili baskı yaptığı durumlarda, çocuklar arkadaş grubunun daha fazla etkisi altında kalabilmektedir. Bu sebeple anne babalar çocuğun arkadaş seçimine saygı duymalı, daha kabul edici bir tutumla yaklaşmalı, çocuklarına baskı yapmamalıdır.
Dürüst davranmak
Ergenlik dönemindeki çocuk için kendisine karşı dürüst davranılması çok önemlidir. Herhangi bir konuda samimi davranmamak, çocuğu kandırmaya çalışmak, eksik bilgi vermek çocuğun anne babasına olan güveninin sarsılmasına sebep olabilir. Gerçeği söylemek o an için çatışmaya sebep olsa da size olan güveninin pekişmesine ve onun büyüdüğünü kabul ettiğinizi ve ona değer verdiğinizi göstermenize katkı sağlar.   

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

Yorumlar: (0)