Haklılık/Üstünlük Şeması Nedir?

Haklılık/ Üstünlük (Entitlement/Grandiosity) şemasına sahipseniz aşağıdakilerden bazıları size
fazlasıyla aşina gelecektir:

• Kendimi özel hissediyorum.
• Diğer insanlardan daha iyiyim.
• Tanıdığım insanların çoğundan bir şekilde üstün olduğumu hissediyorum.
• Bana ne yapacağımın söylenmesine tahammül edemem.
• Otoritelere çok az saygı duyarım.
• Haksız olduğumu kabul etmekte zorlanırım çünkü ben genelde haklıyımdır.
• İsteklerime “hayır” denmesini kabul edemem.
• İnsanların neler hissettiği üzerine pek düşünmem.
• Aşırı rekabetçiyimdir.
• İnsanlara hakim olmaya çalışırım.
• İnsanların davranışlarını kontrol etmeye çalışırım.
• İstediğim her şeyi, istediğim zaman yapabilirim.
• Önce kendi ihtiyaçlarımı düşünürüm.
• Benim duygularım ve ihtiyaçlarım diğerlerininkinden daha önemlidir.
• Özel haklara ve ayrıcalıklara hakkım var.
• Toplumun normal kural ve sınırlamalarına uymama gerek yoktur.
• Kontrolcü ve baskıcı (dominant) olduğumu söyleyenler oldu.

Haklılık/Üstünlük şemasına sahipseniz aşağıdakilere benzer çocukluk yaşantılarınız olabilir:

• Ailem istediğim her şeyi yapmama izin verdi.
• Yapmak istediklerime ve hatalarıma aşırı müsamaha gösterildi.
• Diğer çocukların uymak zorunda oldukları kurallara uymak zorunda değildim.
• Bana sınır diye bir şey öğretilmedi.

Kusurluluk/Utanç şeması ve Duygusal Yoksunluk şeması da diğer kökenler olabilir. Bu şemaların
yarattığı acıyı azaltmak için “özel/üstün” biri olma algısı geliştirmiş olabilirsiniz.

Haklılık/Üstünlük şeması hayatınızı nasıl etkiliyor:

• Duygusal ihtiyaçlarınız karşılanıyor ama bir yüzeysellik hissi var.
• Başarılısınızdır ama yalnız, depresif ve yarım kalmış hissedersiniz. Ancak sebebini anlamazsınız.
• Finansal durumunuz çok iyi, kariyerinizde iyi bir noktadasınız ancak sebebini bilmediğiniz bir şekilde depresyondasınız.
• Partnerleriniz yalnız, değersiz ve ihmal edilmiş hissederler.
• Size ne yapacağınızın söylenmesini sevmediğiniz için iş yaşamında büyük zorluklar yaşarsınız.
• Başınız yasal problemlerle derde girer çünkü hukukun/kuralların sizin için geçerli olmadığını düşünürsünüz.