İletişimde Ben Dili Kullanmanın Önemi

İlişkilerde yaşanan en önemli sorunlardan birinin iletişim kurarken yapılan hatalar, yani “iletişim kazaları” olduğunu söylemek zor olmasa gerek. Günümüz bilgi ve iletişim çağı olmakla birlikte, sosyal ilişkilerdeki en büyük sorunumuz da sağlıklı iletişim kuramamak, kendimizi uygun bir şekilde ifade edememek gibi görünüyor. Elbette ki bunun birçok nedeni vardır, burada bunlardan biri olan ben dili üzerinde bazı hatırlatmalarda bulunulacaktır.

Hepimiz bir takım özelliklerle dünyaya gelmişizdir. Bunlardan bir tanesi olan ego savunma mekanizmaları kimliğimizi, kişiliğimizi saldırı ya da tehdit altında hissettiğimizde otomatik olarak devreye girer. Örn; Bize “sen dikkatsizsin, beceriksizsin vs.” dendiğinde, kendimizi kötü hissederiz ve farkında olmadan savunmaya geçeriz. Böyle olduğunda sorun hakkında konuşulamaz ve konu uzar iş tartışmaya doğru gider, sorun anlaşılamadığı için de çözümlenmemiş olur. Bunun yerine ben dili kullandığımızda karşımızdaki kişi rahatsızlığın kendisiyle değil de, durumla ilgili olduğunu daha açık ve net bir şekilde anlamış olacaktır.

“Dikkatsizsin, hep böyle yapıyorsun” dediğimizde karşımızdaki kişi kendisini savunmak zorunda kalabilir. Oysa ki “ dikkat etmediğinde geriliyorum/ sorun yaşanacak diye endişeleniyorum/ beni dinlemediğini düşünüyorum vs.” dediğimizde rahatsızlığımızın kaynağı hakkında daha açıklayıcı bir geri bildirimde bulunmuş oluyoruz ve böylelikle, sorunun kaynağı ve çözümü hakkında konuşabilmemiz mümkün olacaktır.

Özet olarak; Sen dili kişiyi / kişiliği; ben dili davranışı / sorunu hedef alır. Eğer sorunlarımızı kalıcı ve uygun bir şekilde çözümlemek istiyorsak, bizi rahatsız eden durumun ne olduğundan bahsetmeliyiz. Aşağıda bu uygulamaya yönelik birkaç örnek bulunmaktadır;

• “Sen bu işte çok yanlış yapıyorsun.” yerine “Ben bu hareketin insanları çok rahatsız ettiğini düşünüyorum.”

• “Sen çok tembelsin ve sınıfını geçmeyeceksin.” yerine “Ben senin biraz daha çalışarak sınıfını geçebileceğine inanıyorum.”

• “Bütün bu olaylarda bir numaralı suçlu sensin.” yerine “Nasıl olup da bu olayların seni bulduğuna inanamıyorum.”