Jinekolojik Onkoloji Nedir ve Hangi Hastalıkları Kapsamaktadır?

Jinekolojik Onkoloji, Kadın Hastalıkları ve Doğum branşı bünyesinde özelleşmiş bir bilim dalıdır. Özellikle ülkemizde 2011 yılında resmi bir statü kazanarak yandal olarak kabul edilmiştir. Jinekolojik onkoloji cerrahisi olarak kabul edilen bu bölümde, kadın genital sistemi ve meme organından kaynaklı kanser öncüsü lezyonların ve kanser hastalığının tanı-tedavi ve takibini yapan, bu konularda özel bir eğitim almış doktorlar yetişmektedir. Jinekolog onkologlar, medikal onkoloji, radyasyon onkolojisi, patoloji ve diğer pek çok tıp disiplini ile ortak çalışmakta ve konsey dediğimiz bilimsel toplantılar yapmaktadır.

Jinekolojik onkolojinin kapsam alanına baktığımızda özellikle kadın dış genital organı olan vulvadan başlayıp vajina, serviks dediğimiz rahim ağzı, rahim, tüp, yumurtalık ve periton kanserlerini kapsayan cerrahi ameliyatlar yapılmaktadır.

Yine bu kapsamda sarkom, karsinosarkom ve pelvis dediğimiz kadın organlarının yerleştiği alandan gelişen pek çok kitle, kist ve tümörler ameliyat ile tedavi edilmektedir. Kanser öncüsü lezyonlara baktığımızda vulvar intraepitelyal lezyonlar(VIN), Vajinal intraepitelyal lezyonlar(VAIN), Servikal intraepitelyal lezyonlar(CIN) dediğimiz lezyonların tanı ve tedavisi yapılmaktadır.

Ayrıca HPV virüsünün etkileri ile oluşan bir takım değişiklikleri incelemek için kolposkopi dediğimiz bir mikroskop ile vulva, vajen ve serviksin kapsamlı bir şekilde değerlendirilmesi yine jinekolojik onkoloji alanında yapılan bir uygulamadır.

Jinekolojik onkolojinin ameliyat tekniklerine bakıldığında bu ameliyatları açık, laparoskopi(kapalı ameliyat) ve vajinal cerrahi dediğimiz yöntemlerle yapılabilmektedir. Hangi cerrahinin yapılacağı hastanın talebinden tutun da hastalığın özelliklerine göre doktorun ve hastanın birlikte karar vereceği bir süreçtir.

Kanser öncesi lezyonlara yönelik cerrahilere baktığımızda vulvar/vajinal lokal eksizyon dediğimiz sorunlu alanın cerrahi olarak çıkarılması, rahim ağzı dediğimiz servikse yönelik LEEP, konizasyon gibi işlemlerde vajinal yoldan rahatlıkla yapılabilmektedir.

Bugün için bazı agresif yumurtalık kanserlerinin tüp dediğimiz organın fimbria dediğimiz saçaklı ucundan geliştiğine dair kuvvetli bilimsel veriler vardır. Bu anlamda kanser azaltıcı risk kapsamında özellikle çocuk sayısını tamamlayan ve sterilizasyon talep eden bayanlarda tüpün bağlanması değil de tamamen alınması önerilmektedir.

Diğer yandan jinekolojik kanserlerde onko-fertilite dediğimiz alanda da jinekolojik onkoloji cerrahlarının önemli rolleri vardır. Bu durum kanser öncüsü ve kanserin erken evrelerinde, özellikle çocuğu olmayan bayanlarda tümörün tipine, evresine ve hastanın özelliklerine göre doğurganlığı koruyucu ameliyatlar yapılabilmektedir.

Yurtdışında bazı ülkelerde (Almanya gibi) meme hastalıkları ve kanserlerinin cerrahi tedavisi ile jinekolojik onkologlar ilgilenmektedir. Ülkemizde de meme kanseri taraması, tanısı ve takip süreçlerinde jinekolog onkologlar aktif rol oynamaktadır. 

Jinekolojik onkoloji kapsamında ameliyat öncesi veya sonrasında kemoterapi tedavisi bazı merkezlerde jinekolojik onkoloji uzmanları tarafından verilmektedir.

Jinekolojik kanserlerin tanı ve tedavisinin etkin bir şekilde yürütülmesinin yanı sıra, takip süreçleri de hayati önem taşımaktadır. Kanser hastalığının bugün için bilmediğimiz pek çok biyolojik/genetik özellikleri vardır. Erken evrede olsa bile bu kanserlerin nüksleri ile karşılaşılmaktadır. Bunların erken yakalanması ve tedavilerinin erken başlaması hayat kurtarıcıdır. Bu konuda da jinekolojik onkoloji takipleri çok önemlidir. Bu takip aralıkları hastalığın özelliklerine göre jinekolog onkolog tarafından belirlenmektedir.

Kanser tanısı, tedavisi ve takibi hayati öneme sahiptir. Bu alan özellikli ve zorlu bir iştir. Bu konuda eğitim almış ve konunun doğrudan uzmanları tarafından ele alınmalıdır.

 Herkese sağlık dolu günler diliyorum.