Kadın Hastalıkları

1-MYOMLAR

• Myom nedir?

Rahimde en sık görülen iyi huylu urlardır.Her dört kadından birinde myom bulunur,bulgu vermez.Uzun süre aynı boyutta kalabilir,yavaş yavaş büyüyebilir veya birden hızla büyüyebilir.

• Myom neden oluşur?

Oluşma sebebi tam olarak bilinmez.Ancak östrojen hormonunun myomu büyüttüğü bilinmektedir,menopoz sonrası östrojen hormonu azalmasına bağlı olarak küçülür.

• Myomlar kaç çeşittir?

1. Subseröz myomlar:Rahmin dış yüzeyinde yer alırlar.Kanama problemine yol açmaz,daha çok büyüklüğüne bağlı olarak etrafa bası şikayeti yapabilir.Karın ağrısı,karın krampları gibi şikayetlere neden olabilir.

2. İntramural myomlar:Rahmin kas dokusunun içinde yerleşirler.Aşırı miktarda adet kanamasına, gebe kalamamaya,parça düşürerek adet kanamasına,kansızlığa sebep olabilirler. Çok büyürse yerleştiği yere göre sık idrara çıkma,kabızlığa neden olabilir.

3. Submuköz myomlar:Rahim zarının altında,rahmin içine doğru büyüyen myomlardır.Adet kanamasının miktarında artma,pıhtılı ve parça düşürerek kanama gibi şikayetlere neden olur.Bazen vajinaya doğru büyüyebilirler.

• Myomun belirtileri nelerdir?

Çoğu bir şikayete neden olmaz,ancak bazen yerleşim yerine göre şikayetler yaratabilir:

Kasık ve karın ağrısı,adet miktarında ve süresinde uzama,parça düşürme şeklinde pıhtılı kanama, adet dışı vajinal kanama, bele vuran ağrı, ilişkide ağrı, sık idrara çıkma,kabızlık,büyük tuvalet yaparken zorlanma,gebe kalamama.

• Myomun tanısı nasıl konur?

Jinekolojik muayene ve ultrasonografi ile saptanabilir.Çoğunlukla rutin jinekolojik muayene sırasında saptamaktayız.

• Myomun tedavisi nasıldır

1. Myomektomi: Genç hastalarda,özellikle çocuk sayısını tamamlamamışsa tercih edilir.Rahme zarar vermeden sadece myom alınır.Ancak bazen Myomun yerleşiminden dolayı bu her zaman mümkün olmayabilir,ameliyat öncesi hastalara bu konuda bilgilendirme yapılır.

2. Histerektomi(rahim alınması): Yaşı ilerlemiş,artık çocuk sahibi olmak istemeyen hastalarda tercih edilir.

3. Uterin arter embolizasyonu:Myoma giden kan damarları tıkanır,böylece Myomun küçülmesi sağlanır.

2-YUMURTALIK KİSTLERİ 

• Yumurtalıklarda oluşan içi sıvı dolu yapılara yumurtalık kisti denir.Yumurtalıklar kist oluşturmaya müsait organlardır.Yumurtalıklarda her ay yumurta hücresi folikül denen sıvıyla dolu kesecikleri içinde büyür ve folikül çatlayınca yumurta döllenmeye uygun hale gelir.

• Folikül denen yapı bazen çatlamayabilir,bu durumda iyi huylu kistler oluşur.3 cm den büyük olanları dahi birkaç ay içinde kaybolabilir.

• Yumurtalık kistleri kaç çeşittir?

1. Basit kistler:En sık görülen yumurtalık kistleridir.4 -5 cm boyuta kadar ulaşabilir.Herhangi bir anormal kanamaya yol açmadığı sürece takiple birkaç ay içinde kendiliğinden kaybolur.

2. Hemorajik kist:Basit kistte kistin içine kanama olması durumunda oluşur.Kan sulandırıcı kullananlarda,gebe kalmak için ilaç tedavisi görenlerde daha çok görülür.Genelde takip edilir,nadiren yırtılıp karın içine kanama yaparsa cerrahi gerekebilir.

3. Çikolata kisti(Endometrioma):Endometriozis hastalığının yumurtalıklarda oluşan şeklidir.Tek veya iki taraflı olabilir.İçinde koyu renkli,erimiş çikolata kıvamında sıvı bulunur.Adet sancısı,infertilite(gebe kalamama),ağrılı cinsel ilişkiye neden olabilir.

4. Polikistik Over Sendromu:Yumurtalık etrafında çok sayıda minik kistçiklerle karakterize hastalıktır.Yumurtanın her ay düzenli çatlayamaması söz konusudur.Ergenlik dönemiyle birlikte başlayabilir.

5. Dermoid kist(teratom):Germ hücrelerinden köken alan,içinde saç,kıl,diş, kemik gibi yapıların bulunduğu,belli bir büyüklüğe ulaştığında ameliyatla çıkarılması gereken iyi huylu kistlerdir.Bazen torsiyon dediğimiz yumurtalığın kendi etrafında dönmedin neden olabilirler.

6. Malign (kötü huylu) yumurtalık tümörleri:Yumurtalık kanseri,daha çok menopoz sonrası görülmekle birlikte,her yaşta ortaya çıkabilir.Genellikle ileri evreye ulaşana kadar belirti vermez.O yüzden kadınların jinekolojik muayenelerini düzenli yaptırmaları erken teşhis açısından çok önemlidir.

• Yumurtalık kistinin belirtileri nelerdir?

Adet düzensizliği,adet dışı kanama,kasık ağrısı,karın şişliği,adet sancısı,ilişki sırasında ağrı,karında ele gelen kitle hissi,tüylenme,saç dökülmesi,adet gecikmesi

• Yumurtalık kistleri nasıl teşhis edilir?

Muayene ve ultrasonografi ile tanı konur.Ultrasonografi ile iyi veya kötü huylu oldukları anlaşılabilir.İlaveten tümör belirteçleri ve MR istenebilir.CA 125 en sık bakılan tümör belirteçidir,ama diğer bazı durumlarda da yükselebilmektedir.

• Yumurtalık kistleri nasıl tedavi edilir?

1. Takip tedavisi :Şikayeti olmayan hastalarda çoğu kist 6 ay içinde kendiliğinden kaybolacağı için takip yapılır.Menopozda olup,iyi huylu ,5 cm den küçük kistler de takip edilir.

2. İlaç tedavisi: Bu amaçla doğum kontrol hapı kullanılır.

3. Cerrahi tedavi:5 cm den büyük,ilaç tedavisi ile kaybolmayan kistlerde,10 cm den büyükse ,her iki yumurtalıkta kist varsa,çevre dokuya yapışıksa cerrahi düşünülmelidir.

Cerrahi tedavi seçenekleri:

-laparotomi(açık ameliyat)

-laparoskopi(kapalı ameliyat)

3-SMEAR TESTİ(RAHİM AĞZI KANSERİ TARAMA TESTİ)

• Rahim ağzındaki hücresel değişikliklerin ve kanser öncüsü hücrelerin saptanmasında kullanılan erken uyarı testidir.

• Rahim ağzı(serviks) denilen bölgeden vajinal muayene sırasında 5-10 saniye içinde bir fırça yardımıyla alınır.Analiz için patolojiye gönderilir.

• Smear testi alınmadan önceki 2 gün cinsel ilişkiye girilmemesi önerilir.

• Adetliyken smear testi alınamaz.

• Bakirelerden smear testi alınmaz.

• Tarama amacıyla cinsel aktif kadınlarda 21-29 yaş aralığında 3 yılda bir yapılır.

4-GENİTAL SİĞİL,HPV VE HPV( RAHİM AĞZI KANSERİ) AŞISI

• HPV virüsü siğile ve rahim ağzı kanserine neden olan bir virüstür.

• Siğile ve kansere neden olan tipleri farklıdır. Cinsel aktif bir kadında smear testi ile birlikte HPV tiplemesi için kültür testi de yapılmalıdır.

• HPV aşısı özellikle hiç cinsel ilişkiye girmemiş,9-26 yaş aralığındaki kadınlara önerilir.İlerleyen yaşlarda ,40 yaşına kadar aşının yapılması önerilir.

• HPV aşısının 3 tipi vardır:İkili,dörtlü ve yeni olarak çıkan ve ülkemizde de bulunan dokuzlu aşı.

• HPV aşısı üç doz halinde uygulanır.0.,2.,6. Aylarda yapılır.Kas içine uygulanır.

• HPV aşısının bilinen bir yan etkisi yoktur.