Kalbinde Üfürüm Duyulan Her Çocuğun Değerlendirilmesi Gerekir

Kalbinde üfürüm duyulan her çocuğun, çocuk kardiyolojisi uzmanı tarafından muayene edilip elektrokardiyografi (EKG) ve ekokardiyografi (EKO) ile üfürümün nedeni açısından değerlendirilmesi gerekir.

Normal kalp sesleri, kalp döngüsü boyunca kalpteki kan akımı ve basınç değişikliklerine yanıt olarak dört ana kapağın kapanmasından kaynaklanır. İlk kalp sesi S1 “lup”, ikinci kalp sesi S2 “dup” şeklinde duyulur. Üfürüm; bu seslerden farklı olarak, stetoskop ile duyulan, adeta üflemeye benzeyen sese verilen isimdir. Kanın kalp ve damarlar içinde basınçlı bir şekilde pompalanması sırasında kan akımında meydana gelen değişiklikler nedeni ile oluşur ve duyulur.

Üfürümler masum ve patolojik olarak ikiye ayrılır. Çocukların yüzde 50-80’inde hayatlarının bir döneminde duyulan ve genellikle çocuk büyüyüp göğüs kafesi kalınlaşınca duyulmaz olan üfürümlere masum üfürüm denir.

Kalbinde üfürüm sesi duyulan çocukların çoğu zaman şikâyeti olmaz ve aileler bu durumu fark edemezler. Doktor tarafından üfürüm duyulunca, haklı olarak aileler panik ve endişeye kapılırlar. Üfürüm nedeni ile mutlaka çocuk kardiyolojisi uzmanı tarafından değerlendirme yapılmalıdır. Yapılan muayene, EKO ve EKG incelemesi sonucu üfürümün masum veya patolojik olduğu tespit edilir.

En Sık Duyulan Üç Masum Üfürüm Tipi

1. Klasik vibratuar üfürüm (Still üfürümü): İman tahtası kemiğinin sol orta kenarında veya sol alt kenarı ile apeks arasında en şiddetli, 2-3/6 derecede, düşük frekanslı ve kasılma fazının ortasında duyulur. 3-6 yaş arası, bazen bebeklikte ortaya çıkabilir.

2. Pulmoner ejeksiyon üfürümü: İman tahtası kemiğinin sol üst kenarında en şiddetli, erken kasılma evresinde, 1-3/6 derece şiddetinde, üfler tarzda duyulur. 8-14 yaş arasında, en sık adölesanlarda görülür. ASD (Atrial Septal Defekt – kalp kulakçıkları arasında delik) ve akciğer damar kapak darlığı ile ayrımının iyi yapılması gerekir.

3. Yenidoğanın pulmoner akım üfürümü: İman tahtası kemiğinin sol üst kenarında en şiddetli, en iyi sol ve sağ göğüs duvarına, koltuk altına ve sırta yayılır; kasılma fazında 1-2/6 şiddetinde duyulur. Yenidoğanlarda ortaya çıkar; bebekte anormal yüz görünümü yok ise genellikle 3-6 aya kadar kaybolur.

Masum üfürümleri olan çocuklarda ailevi bir kalp hastalığı yoksa, kalple ilgili şikâyeti olmadıkça ve herhangi bir muayenesinde üfürümde anormal değişiklik yoksa takibi, tedavisi ve efor kısıtlaması gerekmez.

Çocuğu takip eden hekimi, üfürümün şiddeti ve karakterinde değişiklik saptarsa; beraberinde çocuğun sonradan çabuk yorulma, bayılma, eforla göğüs ağrısı gibi şikâyeti de varsa tekrar değerlendirilmesini isteyebilir.

Patolojik Üfürüm Olma İhtimalinin Arttığı Durumlar
Aşağıdaki durumlardan biri veya daha fazlası varsa, üfürümün patolojik olması daha olasıdır ve çocuk kardiyolojisi uzmanı tarafından mutlaka değerlendirilmelidir:

Çocukta çok terleme, kilo alamama, hızlı nefes alıp verme, morarma, göğüs ağrısı, bayılma gibi şikâyetler olması
Akciğer filminde anormal kalp bulgularının saptanması
Anormal EKG eşliği
Kalbin gevşeme fazında duyulan üfürümler
Şiddetli (3/6 derecesinde veya trilin — kedi mırlaması gibi — eşlik ettiği) üfürümler
Deri, dil ve dudaklarda mavi-mor renk değişikliği fark edilmesi
Anormal derecede kuvvetli veya zayıf nabızlar mevcut olması
Anormal kalp sesleri (kalp sesleri çok sert, fazladan duyulan sesler)
Kalpteki delik, damar darlığı ve kapak problemleri nedeni ile duyulan üfürümler patolojik üfürümlerdir. Çocuk kardiyolojisi uzmanı tarafından yapılan muayenede kesin tanı konulur. Nedene yönelik tedavi ve takip planlanır, gerekirse efor kısıtlaması uygulanabilir.