Karamsarlık/Olumsuzluk (Negativity/Pessimism) Şeması

Karamsarlık/Olumsuzluk (Negativity/Pessimism) şemasına sahip iseniz aşağıdaki açıklamalardan bir kısmı size fazlasıyla aşina gelir:

• Her an ekonomik bir felaket yaşanabilir diye korkarım (ekonomik kriz çıkması vs.).

• Her an tüm varlığımı kaybedebilirim diye endişelenirim.

• Sağlığım her an kötüye gidebilir diye korkarım (hastalanma, sakatlanma vs.).

• Sevdiklerimle kavga edebiliriz, küsebiliriz diye endişelenirim.

• Sevdiklerim bana ihanet edebilirler diye endişelenirim.

• Küçük duruma düşebilirim diye kaygılanırım.

• Bir türlü mutlu olamıyorum çünkü biliyorum ki kötü bir şey olacak.

• En kötüyü beklemek en iyisidir. Böylece sonunda hayal kırıklığı yaşamam.

• Çıkabilecek problemleri çok sık düşünürüm.

• Genelde kötü tarafından bakarım.

• Bir yanlışlık çıkmasın diye planları çok iyi yapmaya çalışırım.

• Kararsızlık yaşarım çünkü ya sonuç iyi olmazsa…

• Sık sık tedbirler alıyorum ki kötü şeyleri engelleyebileyim.

• İnsanlar bana “karamsarsın” derler ama bence gerçekçiyim.

• İnsanlar bana “Biraz neşelen”, “Biraz da olumlu tarafından bak” gibi şeyler söylediler.

• İnsanlar bana “Çok paniklisin”, “Çok evhamlısın”, “Çok pimpiriklisin” gibi şeyler söylediler.

• “Çok şikayetçi”, “halinden memnun olmayan” biri olarak görüldüğüm zamanlar oldu.

Karamsarlık şemasına sahip iseniz çocukken aşağıdaki üç maddeden birini yaşamış olmanız muhtemeldir:

• Annem/babam çok karamsardı. Tedbirler alıp dururdu. Yaşanabilecek olumsuzluklardan bahsederdi. Kötü bir şeylerin olacağından emindi.

• Küçükken annemin/babamın/kardeşimin vb. kişilerin kayıplarını yaşadım. Küçükken ailecek büyük ekonomik zorluklar yaşadık. Küçükken trajik olaylar yaşadım.

• Duygusal yoksunluk şeması da bir köken olabilir: “Sadece şikayet ettiğim zamanlarda, hastalandığım zamanlarda benimle ilgilendiler”.

Karamsarlık şeması hayatınızı nasıl etkiliyor?

• Sevdiğiniz insanlar sizden uzaklaşabilirler çünkü şikayetlerinizden dolayı onlar da karamsar hissedebilirler.

• Kontrolü kaybetmişsiniz gibi hissedebilirsiniz.

• Kararsızlığın etkisiyle görevlerinizi ertelersiniz.

• Görevlerinizi ertelersiniz ve iş performansınız düşer.

• Keyif alamazsınız; eğlenmek ve gevşemek zordur çünkü sürekli endişelenirsiniz.

• Gevşemek ve keyif alabilmek için alkol, sigara gibi maddelere başvurursunuz; aşırı mastürbasyon, seks veya yemek yemeye başvurursunuz. 

• Düşünmekten, endişelenmekten uykuya dalmakta güçlük çekersiniz.