Makula Dejenerasyonu (Sarı nokta hastalığı)

Makula dejenerasyonu nedir?

Görme işlevi sırasında gözümüze gelen görüntülerin toplanıp odaklandığı noktaya makula (sarı nokta) denir. Bu merkezin hasarlanmasına makula dejenerasyonu denir. Genellikle ileri yaşlarda ortaya çıkan tipi yaşa bağlı makula dejenerasyonu olarak isimlendirilir. Ancak makula dejenerasyonunun gençlerde de görülebilen birçok çeşidi vardır. Nedeni tam olarak belli değildir. Tüm dünyada yaklaşık 25 milyon insanda bulunduğu sanılmaktadır.

Yaşa bağlı makula dejenerasyonunun tipleri nelerdir?

Yaşa bağlı makula dejenerasyonunun erken döneminde druzen adı verilen küçük noktalar görme merkezinde belirmeye başlar. Druzen bulunan birçok gözde ciddi bir görme kaybı gelişmez. Makula dejenerasyonunun bu tipine kuru tip denir. Kuru tip çok ileri evrelere ulaştığında görme kaybı olabilir. Kuru tip bazen yeni damar oluşumları ve ödemle seyreden yaş tipe dönüşebilir. Bu durumda çok hızlı ve ciddi bir görme kaybı olur.
Makula dejenerasyonu genelde iki gözde görülür. Ama genellikle biri diğerinden önce başlar ve bir gözde gelişen bu hastalık hemen fark edilemez. Hastalığın başlangıcında hasta kırık ve yamuk görmeden şikayet eder. Bir süre sonra ortada gri bir leke görmeye başlar, hastalık ilerledikçe leke siyahlaşır.

Yaşa bağlı makula dejenerasyonu nasıl tanınır?

Yaşa bağlı makula dejenerasyonu göz muayenesinde ortaya çıkar. Bu muayenede özel merceklerle görme merkezi incelenir. OCT denilen göz tomografi cihazı ile sarı nokta kesitleri tetkik edilir. Bazı durumlarda doktorunuz göz anjiosunun çekilmesini isteyebilir. Kuru tip makula dejenerasyonu yaş tipten OCT veya anjiografiyle kolaylıkla ayırdedilebilir.
Göz doktoru tarafından yapılan takiplerin yanısıra evde de Amsler grid kartıyla düzenli olarak hastalar kendilerini kontrol etmelidir.
Makula dejenerasyonu yaş tipe geçerse bu şekilde kolaylıkla anlaşılabilir.

Makula dejenerasyonu nasıl tedavi edilir?

Kuru tip makula dejenerasyonunun tedavisi veya önlenmesi mümkün değildir. Görmeye yardımcı olabilecek büyüteç vazifesi gören aletlerle görme arttırılmaya çalışılır. Teleskopik gözlüklerden de yararlanılabilir.
Yaş tip makula dejenerasyonunda görme merkezindeki görme hücrelerini tahrip eden bir damar yapısı gelişir ve görmeyi azalttıktan sonra nedbe dokusu gelişir. Nedbe dokusu gelişmeden yaş tip makula dejenerasyonunun iki tür tedavisi bulunmaktadır. Bunlardan ilki düzenli olarak vitamin antioksidan ve lutein barındıran vitaminlerin alınmasıdır. İkincisi göz doktorunun uygun gördüğü aralıklarda göz içine yeni damar oluşumlarını önleyen ilaçların uygulanmasıdır

Prof. Dr. Nusret Özdemir