Memenin Yeniden Yapımı

Kadınlar için önemli bir benlik organı olan meme, doğuştan ve edinsel çeşitli nedenlerle kayıp olabilir. Öncelikle hastalarımın söz konusu organın göğüs değil de “meme” olduğunu anlamalarını istiyorum.Toplumda sürekli bastırılmaya çalışılmış cinsiyet belirleyici yan karakter organlarının içinde maalesef meme bu anlamda en çok darbe almış organlardandır. Öyle ki bazı ilkel kabilelerde halen ergenlik başlangıcından itibaren göğüs kafesine sıkı bir bandajlama uygulanarak memenin gelişimi durdurulmaya çalışılmaktadır. Tıpkı kadın sünnetinde klitorisin kesilerek kadının cinsel ilişkideki tatmininin engellenmeye çalışılması gibi.

Meme kanseri değilim. Ama doğuştan sadece meme başım var. Memem neden gelişmemiş olabilir?

Plastik rekonstrüktif ve estetik cerrahide memenin yeniden yapım ve onarımını gerektiren durumlar sadece kanser cerrahisinin sonucu ile sınırlı değildir. Aslında nedenleri doğuştan ve edinilmiş olarak ikiye ayırmak gerekli. Doğuştan nedenler içinde çok da nadir görülmeyen ve memenin gelişim süreci ile beraber göğüs kasları, göğüs kafesi, omuz, kol, önkol , el ve parmakların da gelişim sürecinde eksikliğin eşlik ettiği Poland sekansı en tipik örnektir. Bu hastalarda memede meme başı ve çevresindeki areola isimli kahverengi doku, meme dokusu veya bunların çeşitli kombinasyonları gelişmemiş olabilir. Göğüs kafesi ve göğüs kası problemleri de eşlik edebildiğinden memenin oluşturulması için planlamada dikkatli olunmalıdır. Bu hastalarda önce göğüs kafesi deformitesini düzeltmek ve sonra memenin nasıl oluşturulacağına karar vermek gerekir. Poland sekansı sadece kadınlarda değil, erkeklerde de sorun yaratmaktadır. Erkeklerde üç boyutlu hacim analizi yapılarak kişiye özel üretilmiş silikon protezlerle göğüs kası da taklit edilerek ideale yakın onarımlar yapmak mümkündür.

Edinilmiş meme yokluğu nedenleri içinde meme kanseri nedeniyle memenin kısmen ya da tamamen alınmış olması, yanıklar ya da travmaların etkisiyle oluşan meme dokusu kayıpları yer alır. Çocukluk döneminde geçirilmiş yanıklarda, ergenlikte derideki sertlik ve doku yetersizliği nedeniyle memenin gelişecek bir boşluk bulamaması olası mekanizmayı oluşturur. Kanser ameliyatlarında meme kısmen veya tamamen alındığı için hastanın detaylı bir şekilde değerlendirilerek gerek meme cildindeki eksik gerekse meme dokusu yerine konmalıdır.

Kanser ameliyatı sonrası alınacak mememin yeniden oluşturulabilmesi için uzun süre beklemem gerekir mi?

Memenin yeninden yapımı ya da onarımı kanser ameliyatı ile beraber yapılabilir.Zaten meme kanseri, kadını psikolojik anlamda yıpratan bir problemken hastanın ameliyattan memesi alınmamış gibi bir psikolojiyle uyanması çok önemlidir.

Memenin yeniden yapımında kanser nedenli kayıplarda iki tip onarımdan bahsedilebilir. Bunların biri eş zamanlı meme onarımı ve yeniden yapımı adı verilen ve memenin alındığı seansta memenin tekrar yerine konduğu ameliyatlar ve bir de geç dönem meme onarımı ve yeniden yapımı denilen ameliyatlardır. Bu sonuncusunda ya kanser ameliyatını yapan genel cerrah ın yönlendirmesiyle ya da hastanın “bir an önce kanserden kurtulayım da meme olmasa da olur” şeklindeki fikrini yıllar sonra değiştirmesi nedeniyle ilk ameliyattan çok sonraları memenin yeniden oluşturulması için başvurması söz konusudur. 
 

Silikonla meme yapımından çekiniyorum. Bana ileride silikonu vücudun reddeceğini ve kanser tedavimi engelleyeceğini söyleyen doktorlar oldu. Kendi dokumla mememi yaptırsam uygun olur mu?

Memenin yeniden yapım ve onarımı (MYO) için temelde iki tip yöntemden bahsedilebilir. Birincisi yapay silikon implantlarla (heterolog) MYO, bir diğeri de kişinin kendi dokusu (otolog) ile MYO’ dır. 
Silikon implantlar ile MYO, genelde eş zamanlı MYO ameliyatlarında tümör çıkarıldıktan sonra uygulanır. Eğer meme derisi ve /ya da meme başı ameliyatta korunabiliyorsa (meme koruyucu mastektomi), uygun kıvamlı silikon implant direk deri altına ya da göğüs kası altına yerleştirilerek tedavi sağlanır. Eğer, kanser ameliyatında deri ve meme başı da çıkarıldı ise göğüs kası altına içi boş olan ve ameliyattan sonraki süreçte zamanla şişirilerek deri kazanımı elde etmemizi sağlayan doku genişletici (tissue expander) yerleştirilir. O arada hastaya radyoterapi ya da kemoterapi uygulanacak ise o sürecin bitimine kadar aralıklı olarak doku genişletici şişirilir. Hedeflenen hacim elde edildiğinde ikinci bir ameliyatla kalıcı silikon jel implant yerleştirilir.

Vücuda silikon dahil herhangi bir yabancı madde alındıktan sonra vücut bunu algılayarak bir bağışıklık yanıtı oluşturur. Bu yanıtın son noktası yabancı cismin etrafının kapsül adı verilen bir bağ doku kabuğu ile çevrilmesidir. Radyoterapi görecek hastalarda kapsül dokusunda kalınlaşma ve sertleşme söz konusu olmakta ve kapsül kontraktürü adı verilen ve implant ile yumuşak dokuyu gererek ağrıya yol açan bir tablo ile karşılaşılabilmektedir. Bu durumda ya implant değiştirilip kapsül çıkarılmalı ya da hastanın kendi dokusu ile onarım uygulanmalıdır. Hayatının herhangi bir döneminde hastalarım kendi dokusu ile memelerini yeniden kazanma şansına sahiptirler aynı şey kendi dokusu ile oluşturulan meme hacminden memnun olmayan hastalarda silikon implant ile MYO için de geçerlidir.

Kendi dokunuzun kullanımı kanser ameliyatı ile eş zamanlı MYO ameliyatlarında da mümkündür. Ancak radyoterapi görecek hastalarda özellikle deri ve meme başı da alınacaksa kendi dokunuzu harcamayı önermiyorum. Bazı hastalarımızda implantın üstünü tam örtebilmek adına sırtın geniş kası olan latissimus dorsi kasını ön tarafa döndürüp kullanılabilir. Kas hacminin yeterli olduğu zayıf ve daha küçük memeye sahip hastalarımızda sadece bu kası ve üzerindeki deriyi kullanarak bile menin yeniden oluşturulması sağlanabilir. 
 

Silikonla meme yapımı sonrası memenin boyutunun diğerinden farklı olabileceği söylendi. Bunun nedeni nedir?

Memenin yeniden oluşturulduğu ameliyatlar, ister implant isterse kendi dokusu ile olsun genellikle karşı meme ile aynı hacmi birebir sağlayamaz. Özellikle sarkma olan memelerde, kanserli tarafta yeni memeyi oluştururken, meme başı ve areola seviyesini anatomik olarak olması gereken noktaya taşıyıp bir başka seansta karşı memeyi küçültme ya da dikleştirme ameliyatı uyguluyoruz. Aynı anda iki memesi de kanser nedeniyle alınan hastalarda ise iki tarafı birbirine uydurmak daha çok mümkün olmaktadır.

 

Kalçamdan meme dokusu oluşturulduğunda kalçamda belirgin bir iz oluşur mu? Ameliyattan sonra rahat oturabilir miyim?

Meme kişinin kendi dokusu ile oluşturulması amacıyla vücutta karın, sırt, kalça ve hatta uyluk denilen diz üstü bölge de dahil olmak üzere bir çok gölge alıcı saha olarak kullanılmaktadır. Burada tercihte hasta ile hekimin ortak karar vermesi gereklidir.

Karından memenin yeniden oluşturulması ameliyatlarında karnın göbek deliği altındaki kısmı ve bazen de hemen bunun altında rektus adı verilen düz karın kası birlikte meme bölgesine taşınır. Bu ameliyatta ya kasın üst uçtaki bağlantısı hiç kesilmeden doku yukarıda hazırlanan alana taşınır ya da damar çalışması yapılarak doku serbest hale getirilir ve dokunun damarı göğüs kafesinin içinde ya da koltuk altında yer alan alıcı damarlara bağlanarak dokunun beslenmesi sağlanır (serbest doku nakli, DIEP, SIEA, TRAM flepleri). Kilolu, karında sarkması fazlaca olan hastalarda dokunun serbest olarak taşınması daha güvenilirdir. Uygun hastalarda düz karın kasını hiç harcamadan da serbest doku nakli ve mikrocerrahi yöntemle karın dokusunu taşımak mümkündür.

Sırtın geniş kası (latissimus dorsi) ile memenin yeniden oluşturulması ameliyatlarında, sırtta yatay ve bazeb çapraz yönelimli bir iz kalabilir. Latissimus kası, üzerindeki cilt dahil edilerek koltukaltı bağlantısı sağlam kalacak şekilde kaldırılarak göğüs kafesinin ön tarafına döndürülür ve buraya dikilir. Kilolu hastalarda altına silikon implant koymak da gerekebilir.

Kalça bölgesinde üst ve alt katlantıdan meme oluşturmak da mümkündür. Bu ameliyatlarda mikrocerrahi yöntem kullanılarak serbest doku şeklinde aktarım uygulanır (SGAP, IGAP flepleri). Ameliyattan sonra ortalama 20 gün hastanın kalça bölgesine aşırı yük ve basınç uygulamaması önerilir. Bu ameliyat tipi kalçanın üst ya da alt katlantısında bir iz bırakacaktır.