OBEZİTE TEDAVİSİ

Obezite nedir?

Bireyin gündelik yaşamında; yaşa, cinsiyete, fiziksel hareketliliğe, genetik ve fizyolojik özelliklerine göre değişen enerji ihtiyacı vardır.

Sağlıklı bir yaşamın sürdürülmesi için alınan enerji ile harcanan enerjinin dengede tutulması gerekmektedir. Gündelik yaşamda alınan enerjinin, harcanan enerjiden fazla olması, harcanamayan enerjinin vücutta yağ olarak depolanmasına neden olmaktadır. Fazla enerjinin vücutta yağ olarak depolanması da obezite riskini doğurmaktadır. Daha genel bir tanımla obezite vücutta aşırı oranda yağ birikmesidir. Obezite bunun dışında başta genetik, ailevi, psikolojik ve çevresel etkilerle doğrudan ilişkisi bulunan bir sorundur.

Obezite günümüzde gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerin en önemli sağlık problemlerinin başında gelmektedir.

Obeziteye neden olan faktörler nelerdir?

Günümüzde teknolojide yaşanan değişimlere ve ilerlemelere bağlı olarak hem iş, hem de sosyal yaşam kolaylaşmaktadır. Bu kolaylaşma da bireylerin gündelik hareketlerini önemli ölçüde kısıtlamaktadır.

Hareketsiz yaşam obezitenin en büyük nedenlerindendir. Bireyin hareketsiz yaşamı dışından düzensiz ve kötü beslenerek aşırı kilo alması da obezite riskini doğurmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü obeziteyi, sağlığı bozacak oranda vücutta aşırı yağ birikmesi olarak tanımlamıştır.

Obezitenin neden olduğu sağlık sorunları

Obeziteye karşı önlem alınmazsa kişi çeşitli sağlık sorunları da yaşayacaktır. Bunlar:

• Kalp krizi riski ve koroner arter hastalığı
• Ağır uyku apneleri ve çeşitli solunum problemleri
• İnme riskine bağlı olarak felç geçirme
• Şeker hastalığı
• Yüksek tansiyon
• Damar tıkanıklıkları
• Karaciğer yağlanması
• Kan yağları yüksekliği ( trigliserit ve kolesterol )
• Cinsel fonksiyon bozuklukları

Obezite nasıl tedavi edilir?

1. Tıbbi beslenme tedavisi (Diyet tedavisi)

Tıbbi beslenme obezite tedavilerinde başrol oynamaktadır. Bu beslenme yöntemiyle;

• Vücut ağırlığının boya göre olması gereken düzeye indirilmesi hedeflenmektedir. Tıbbi beslenme tedavileri bireye özgüdür.

• Tedavide uygulanacak olan zayıflama diyetleri yeterli ve dengeli beslenme ilkeleri ile uyumlu olmalıdır.

• Tıbbı beslenmenin amacı kişiye doğru bir beslenme alışkanlığı kazandırarak bu alışkanlığını ömür boyunca sürdürmesidir.

2. Egzersiz tedavisi

Egzersiz tedavisindeki amaç, fiziksel aktiviteyle yağ dokusunu ve karın bölgesindeki yağlanmayı azaltmaktır. Egzersiz tedavisi tıbbi beslenme tedavisine destekleyici nitelikte bir tedavi yöntemidir. Egzersiz tedavisiyle obezite sorunu yaşayan hastaların ağırlık kazanımları engellenmekte ve zayıflamaları sağlanmaktadır.

Egzersiz tedavisinde yetişkin bireylerin her gün 30 ile 45 dakika arasında egzersiz yapmaları gerekmektedir. Orta tempoda düzenli yürüyüşler egzersiz tedavisinin en baş faktörüdür. Egzersiz tedavisi ile obezite sorunu yaşayan bireyin fiziksel olarak her gün hareketli kalması amaçlanmaktadır.

Obez bireye önerilen egzersiz programı kişiye özgü olmalıdır. Aynı zamanda programın kişiyi sıkmaması ve bireyin günlük yaşam alışkanlıkları ile uyumlu yapılması gerekmektedir.

3. Farmakolojik tedavi (İlaç tedavisi)

Obez kişilere uygulanacak olan farmakolojik tedavideki ilaçların ancak doktor kontrolünde kullanılması gerekmektedir. Kişinin bilinçsizce alacağı ilaçlar birçok yan etkiye sebebiyet verebilir. Kullanılan ilaçların sağlık yönünden güvenirliliğinin saptanmış olması, obeziteye sebep olan nedene uygun olmalı ve bağımlılık yapmaması gerekmektedir. İlaç tedavisinin başarılı olması için hastanın tıbbi beslenme alışkanlıklarını ve egzersiz tedavisini de sürdürmesi gerekmektedir. Aynı şekilde düzenli olarak doktor kontrolüne gidilmesi de çok önemlidir.

4. Cerrahi müdahale

Obezitede uygulanan cerrahi tedavi ikiye ayrılmaktadır:

• Bariyatrik cerrahi uygulaması

Cerrahi tedavide temel amaç besinlerle alınan gıda miktarını azaltmak , hastanın iştahını baskılamak ve yenilen gıdaların bir miktarının emilimini bozmaktır. Tüm bu işlemlerde temel amaç kişinin daha az besinle daha kolay doymasını sağlamaktır günlük enerji girişimi kısıtlanacağından bu sayede kişi yağ depolarından yakmaya başlar dolayısıyla da kilo kaybeder.

Obezite cerrahisinde başarısının %95 lerde olmasının ve bilinen kilo verme yöntemleri içinde en başarılı tedavi olmasının nedeni süreci bireyin kişisel tercihlerinden çok mide hacmi ve yapılan cerrahi operasyonun yönetmesidir yani klasik tedavilerde motivasyon bozulduğunda kişi istediğini yer ve mide hacmi yemeğe müsaittir. Ancak cerrahi operasyon sonrası kişi hem çok az bir porsiyonla çabuk doyacak hemde açlık hissetmeyecektir. bu nedenle obezite cerrahisi en başarılı ve sağlıklı kilo verdirme yöntemidir.

• Rekonstrüktif cerrahi uygulaması

Rekonstrüktif tedavinin amacı vücudun çeşitli bölgelerinde meydana gelmiş yağ dokularının lokal olarak uzaklaştırılmasıdır. Rekonstrüktif tedavisi estetik ağırlıklıdır. Bu tedavi ile hastanın sadece belirli vücud lokalizasyonundaki fazla yağlarların azaltılması amaçlanır yoksa genel anlamda bir kilo verdirme yöntemi değildir.