Otizm 18

Otizm spektrum bozukluğu (OSB)

1.Sosyal etkileşim sorunları

2.İletişim sorunları

3.Sınırlanan ve yinelenen davranışlar

İlgi alanları ile duyusal hassasiyetlerle kendini gösteren nörogelişimsel bir farklılıktır.

Otizm tanısı alan çocuklar, diğer insanlarla iletişim ve etkileşim, sınırlı ilgi alanları ve kişinin okulda, işte ve diğer yaşam alanlarında düzgün çalışma yeteneğini zayıflatan, tekrarlayan davranışlar ve semptomlarla zorluk çekmektedir.

AYNA NÖRONLAR VE OTİZM

Otizmde sosyal iletişim sorunları farklılığın en belirleyici özelliklerinden birisidir. Otizm tanısı alan çocuklar başka insanlarla göz temasından kaçınırken olaylara ve insanlara karşı da tepkisiz kalabilirler. Her ne kadar üzüntü sevinç gibi duyguları tanıyor olsalar da bu duyguları hisseden birine karşı empati gösteremeyebilirler.

Tüm bu belirtileri göz önünde bulunduran bilim insanları, son yıllarda bu beyin gelişim farklılığının sosyal becerilerin ediniminde rol oynadığı düşünülen ayna nöronlarla ilişkisini araştırıyor. Bugüne değin elde edilen bulgular bu ilişkiyi doğrular nitelikte. Çünkü çalışmaların pek çoğunda otizm tanısı alan çocukların ayna nöron sistemlerinin bulunduğu varsayılan beyin bölgelerindeki (ventral premotor kortex ve inferior parietal lobun rostral) sinirsel etkinliğin, normal kontrol gruplarına göre daha düşük olduğu kaydedilmiştir.

Konuyla ilgili olarak geliştirilen kuramlarda gerek genetik gerekse doğum sırasında yaşanan sorun ya da olumsuz çevresel koşullar nedeniyle zarar gören ayna nöron sisteminin, otizmdeki sosyal iletişim bozukluklarına yol açabileceği düşünülmektedir.

OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞUNDA ERKEN TANI KRİTERLERİ

• 4. ayda henüz babıldamıyorsa

• 5. ayda gülümsemiyorsa

• 6. ayda kahkaha atmıyorsa

• 8. ayda henüz sese ve cee gibi oyunlara ilgi göstermiyorsa

• 12. aya kadar ismine tepki vermiyorsa

• 14. aya kadar uzaktaki nesnelere işaret etmiyorsa

• Yüksek sesten aşırı rahatsızlık duyuyorsa

• Kendi regülasyonunu sağlamakta zorlanıyorsa ve yardım için annesine bakmıyorsa

• Göz kontağı kurmuyorsa

• Gösterme, el sallama gibi jestleri anlamıyorsa ve kullanmıyorsa

• Sözcükleri anlamakta ve kullanmakta güçlük çekiyorsa

• Size ya da bir nesneye dikkatini yöneltmiyorsa

EKOLALİ

Ekolali, kişinin diğerlerinden duyduğu ses, sözcük ya da cümle gibi ifadeleri tekrarlamasıdır.

• ANINDA EKOLALİ: Çocuğun duyduğu ifadeleri anında tekrarlaması şeklinde gerçekleşir.

• GECİKMİŞ EKOLALİ: Üzerinden zaman geçen ifadelerin bağlamdan kopuk olarak tekrarlanmasıdır.

Çoğu durumda ekolali, iletişim kurmak, dili öğrenmek ya da dili pratik etme amacıyla kullanılır. Aynı zamanda kişinin bilgiyi nasıl işlemlediğini gösterir.

Otizmli Çocuklar Ekolaliyi Şu Sebeplerle Kullanabilirler:

• Soru sormak/ Yanıt vermek

• Birisinin dikkatini çekmek

• Kendisini uyarmak/Kendisini rahatlatmak

• İletişimi başlatmak/ İletişimi sürdürmek