Özgüven Eksikliği

Özgüven eksikliği, başka rahatsızlıklardan kaynaklanabileceği gibi bazı durumlarda da birçok diğer rahatsızlıklara davetiye çıkarabilmektedir.

Çevrenizdeki insanların kişisel alanlarınızı aştıklarını düşündüğünüzde sınır koyamıyorsanız, gerektiğinde hayır diyemiyorsanız, sosyal ortamlarda yer almak sizde yoğun bir kaygıya neden oluyorsa, yetersizlik ve değersizlik düşünceleri zihninizde yoğun bir yer kaplıyorsa özgüven eksikliğinden bahsedebilmek mümkündür.

Özgüven eksikliği bazen çocukluk yaşantılarının sonucunda oluşabilmekte bazen de zaman içinde yetişkinlikte yaşanan olumsuz deneyimlerden kaynaklanabilmektedir.

Yaptığı bir davranışın ardından yeterli takdiri, onayı, ilgiyi, sevgiyi ve saygıyı alamayan çocukların özgüven problemleri yaşaması oldukça sık karşılaşılan bir durumdur. Bununla birlikte sürekli eleştirilmeye, kıyaslanmaya veya cezalandırılmaya maruz kalıyorsa özgüven problemi daha da şiddetli bir hal alabilmektedir. Bu şekilde büyüyen çocukların eleştirilme, onaylanmama ve hata yapma korkusu yetişkinlikte de baskın gelebilmektedir. Bu nedenle kendisini bu duyguları hissedebileceği her türlü ortamdan kaçınırken bulması kaçınılmaz olabilmektedir.

Özgüven eksikliğinin bazı belirtilerini şu şekilde sıralayabiliriz:

• Kişinin kendisini sürekli başkalarıyla kıyaslaması

• Yetersizlik, değersizlik, başarısızlık hisleri

• Eleştirilme korkusu yaşamak

• İlişkilerde sınır koyma problemleri yaşama

• Beklentileri her zaman düşük tutmak

• Hayır diyebilmekte zorluk çekmek

• Sıkça onaylanma ihtiyacı hissetmek, reddedilmekten korkmak

• Karar vermede aşamasında zorluklar yaşamak

• Risk almaktan kaçınma

• Kişinin dış görünüşünden memnun olmaması, beğenmemesi

• Bir konu hakkındaki fikrini söylemekten kaçınmak

• Kişinin olumlu yanlarını görmezden gelerek olumsuz yanlarına odaklanması

Psikolojik destek almak, özgüveni arttırmak konusunda en önemli araçlardan biri olabilmektedir. Bu süreçte kişinin kendisine, çevresine ve dünyaya ait algılarına odaklanılarak bakış açısı yeniden şekillendirilmeye çalışılmaktadır ve bunun sonucunda benlik algısında değişimler meydana gelmektedir.

Özgüven Eksikliği İçin Neler Yapılabilir?

• Kendinize, yaşantılarınıza, düşüncelerinize şefkat göstermek ile başlayabilirsiniz. Bu durumunuzun geçmişte yaşadığınız olumsuz deneyimlerden kaynaklandığını hatırlamak size yardımcı olabilir.

• Yeni hobiler edinmeyi deneyebilirsiniz. Bunun için öncelikle kendinizi dinleyip ilgi alanlarınızı keşfetmelisiniz.

• Gün içinde düşüncelerinizi izleyerek olumsuz düşüncelerinizi bulabilirsiniz. Olumsuz düşüncelerinizi fark edebilmek onları olumlu düşüncelerle değiştirebilmenizi kolaylaştırabilir. “Resimde yeterince iyi olmadığımı düşünüyorsam bu konuda kendimi nasıl geliştirebilirim?” “Başkalarının takdiri beni değerli veya değersiz yapmaz, kendime değer veren kişi ben olmalıyım.” gibi.

• Hayattaki hedeflerinizi liste yaparak bu hedeflere ulaşmak için küçük adımlar atabilirsiniz. Başardığınız her bir adımda kendinizi ödüllendirmeyi ihmal etmeyin.

• “Mükemmel olmak” düşüncesinden kurtularak kendinize hata yapma payı bırakabilirsiniz. Her şey her zaman mükemmel olamaz ve olmayacak.

• Hayatta başardığınız şeylerin listesini yaparak olumlu yanlarınızı keşfedebilirsiniz.

• Sizi destekleyen, anlayan, cesaretlendiren, yargılamayan insanlarda daha fazla vakit geçirmeye özen gösterebilirsiniz.

• En önemlisi ise bu durumlarla baş etmekte zorlanıyorsanız mutlaka bir uzman yardımı almalısınız.