Panik Atak Tedavisi

En basit haliyle sıkıntının ataklar halinde gelmesi olarak tanımlanabilen panik atak, genelde korku ya da fiziksel belirtilerle ortaya çıkar. Aniden nefes alamama, çarpıntı, sanki düşecekmiş hissi, tuhaf bir yabancılaşma, çıldırma ya da ölüm korkusu belirtilerin en sık gözlemlenenlerindendir. Sürekli hal alırsa panik bozukluk olarak isimlendirilir.

Tedavide yaygın olarak ilaç tedavisi kullanılır. Bunun en önemli nedeni fiziksel belirtilerin çeşitliliğidir. Çoğunlukla ilk başvuru acil servis olur. Kalp krizi ya da nörolojik bir hastalık olabileceği korkusuyla bir çok tetkik yaptırılır ve tetkik süreci korkuları daha da pekiştirir. Panik tedavisinde yaygın olarak antidepresan ya da sıkıntı giderici ilaç tedavisi başlanır ve çok az hekim ya da hasta tedaviye psikoterapi ekler. Maalesef ilaçların etkisi kısıtlıdır ve durumu çoğunlukla kronikleştirir. Yani benim gözlem ve deneyimlerime göre; hasta haketmediği halde sanki kronik bir hastalığı varmışçasına, sürekli ilaç kullanır ve yaşamı ileri derecede kısıtlanır. Peki panik atak tedavisinde çözüm nedir derseniz; istisnai durumlar dışında ve hastanın imkanı varsa ben psikoterapi derim.

Psikoterapi, panik atağın oluşumuna neden olan kişisel ve çevresel faktörlerin belirlenmesi, atakla başetme stratejileri ve yaşamsal düzenlemelerle ilgili çalışmaları içerir. Psikoterapi konusunda eğitim ve yetki sınırları konusunda ülkemizde net sınırlar olmadığı için, terapistin eğitim ve deneyimi mutlaka göz önüne alınmalıdır.

Paniği tetikleyen düşünceler ve kişilik kutupları belirlenir ve kişi bu konuda duyarsızlaştırılır. Panik atağın mesajı belirlenir (yani hayatta neyi ters yapıyorsun da vücudun ya da varoluşun isyan etti sorusunun cevabı) ve bu faktöre uygun düzenlemeler yapılır. Diğer birçok yazımda da vurguladığım gibi panik atak bir sonuç hatta bir savunmadır. Bu nedenle panik atağı sanki boğaz enfeksiyonu gibi birden başlayan bir hastalık gibi algılayıp tedavi etmeye çalışmak, anlamsızdır. 

Örneğin kişi aşırı verici, karşı odaklı, monoton bir yaşam sürüyorsa bunlar hızla değiştirilir. Panik atağı büyük ölçüde ağırlaştıran, kötü nefes ve felaket senaryoları üzerine çalışılır. Nefes eğitimi ve Mindfulness atağın gelmesini engeller ve ek olarak yaşamsal değişimlerde gerçekleştirilirse kişi tamamıyla panik ataktan kurtulabilir. Bir çok kişinin düşündüğünün aksine psikoterapi 2-3 seansta panik atağı kontrol altına alır. Bu düzenlemelerin yapılamadığı istisnai durumlarda ilaç tedavisi psikoterapiye eklenir.