Polikistik Over Sendromu

Polikistik over sendromu (PCOS) dünyada yaklaşık 10 milyon kadını ilgilendiren

özellikle 20 ila 30′lu yaşlar arasında adet düzensizliğine en sık neden olan sağlık

problemidir. Hormonal bir bozukluk olması nedeniyle kadınlarda fiziksel , psikolojik ve

biyolojik birçok soruna neden olur. Ayrıca yine üreme çağındaki hastalarda çocuk

sahibi olmada zorlanmaya neden olan (infertilite) en sık karşılaşılan durum yine

PCOS’dur. PCOS da androjen (erkeklik hormonu) seviyeleri artmış,insülin direnci

gelişmiş, progesteron hormonu seviyeleri azalmıştır.

Tanı ESHRE kriterleri adı verilen üç kriter ile konur.

 

 

ESHRE KRİTERLERİ

 Oligo-anovulasyon: PCOS’lu hastalarda sıklıkla her adet döneminde olan

yumurtlama olmaz. Yumurtlama olmadığı için bu kişiler 45 gün ve daha uzun aralar

ile adet görürler.

 Hiperandojenizmin klinik veya biyokimyasal bulguları: Erkeklik hormonları bu

kadınlarda genelde yüksek olarak bulunur. Bazı hastalarda erkeklik hormonları

normal seviyelerde bile olsa yinede kıllanma ve sivilcelenme şikayetleri bulunabilinir.

 Ultrasonda klasik polikistik overlerin görülmesi ve diğer nedenlerin ekarte edilmesi

(Örn. konjenital adrenal hiperplazi ,adrenal adenom,cushing sendromu)

 

POLİKİSTİK OVER SENDROMUNDA BELİRTİLER

*Adet düzensizlikleri: Adet siklusları çoğunlukla 6 haftadan daha uzun sürer. Yılda

sekiz veya daha az adet siklusu olur. Düzensiz kanamalar, uzun süren kanama, fazla

miktarda adet kanaması ve adet kanamaları arasında lekelenmeler görülür.

*Hirsutismus ( anormal kıllanma): Yüz, kollar, sırt, göğüs ve karın bölgesinde erkek

tipi kıllanma ya da saç dökülmesi

*Yumurtalıklarda kistler: Polikistik over sendromu olan kadınlarda yumurtalık cidarı içi

sıvı dolu çok sayıda kesecik kistler ile kaplıdır. Bu bulgu bazı araştırmacılar

tarafından inci dizisi veya inci kolye olarak adlandırılır.

*Kilo alımı: PCOS lu kadınların yarısında obezite ciddi bir problemdir.

* Cilt yağlanması: Ciltte yağlanma ve beraberinde sivilce oluşumu sık görülür. Ayrıca

saç derisinde kepeklenme olur.

*Tüylenme: Erkek tipi aşırı tüylenme ve kellik görülebilir. Yüzde, göğüste, karın

bölgesi, el ve ayak üstünde aşırı tüylenme ile alın bölgesinde erkek tip saç dökülmesi

görülür.

* Kısırlık: Hastaların çoğunda çocuk sahibi olmakta güçlük yaşanır. Çoğu zaman

yumurtlamayı uyarıcı ilaçlar ile tedavi gerekir. Doktor kontrolünde uygun tedavi

yaklaşımları ile çoğunlukla gebelik elde edilebilir.

 

POLİKİSTİK OVER SENDROMUNDA TEDAVİ

Polikistik over sendromunun net bir tedavisi yoktur, tedavi hastanın ne amaçladığına

göre düzenlenir. Bazı hastalar bebek sahibi olmak isterken, bazıları öncelikle adet

düzensizliği, tüylenme ve cilt yağlanması gibi hormonal problemlerini çözmek ister.

Hasta bulgularından şikayetçi olmasa da PCOS tedavi edilmesi gereken bir

durumdur. Çünkü uzun süren bozuk hormon tablosu kalp hastalığı, şeker ve rahim

kanseri gibi ciddi riskler taşır.

-Fazla kiloların verilmesi ve sağlıklı dengeli bir beslenme semptomları önemli ölçüde

düzeltebilir. Vücut ağırlığının %5’inin verilmesi düzenli yumurtlama ve gebe kalma

konusunda iyileşme sağlar.

-Hastanın gebelikle ilgili bir düşüncesi yok ise doğum kontrol hapları genellikle ilk

seçenektir. Doğum kontrol hapları sayesinde adetler düzene girer, akne ve anormal

kıllanma semptomlarında düzelme olur. Rahim iç duvarındaki anormal kalınlaşmaları

önlemede de doğum kontrol hapları etkilidir.

-Akne ve tüylenme artışı problemleri için kozmetik çözümler; kremler, akne ilaçları,

lazer ve elektroliz gibi yöntemler uygulanabilir.

 

-Çocuk sahibi olmak isteyen hastalarda yumurtlamayı sağlayan ilaçlar kullanılır.

Tedavi ile gebelik sonuçları oldukça yüz güldürücüdür.

-Özellikle insülin direnci olan hastalarda Metformin tedavisi faydalı olabilir. Metformin

kan şekeri seviyelerini düşürür kilo vermeye de yardımcı olur.

 

PCOS ve İNFERTİLİTE

. Polikistik over sendromu kısırlığın en sık görülen ancak tedavi edilebilir

sebeplerinden biridir. 

PCOS’lu hastalarda genelde yumurtlama olmaz.  Bu yüzden yumurtlamayı arttıran

tedaviler çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerde önerilir.Doktor gözetiminde ilk önce

klomifen ile yumurtlama tedavisi yapılır, eğer cevap alınmazsa klomifen + metformin

(şeker ilacı) tedavisi denenmelidir.

Bunlara cevap vermeyen hastalarda FSH hormonu (Gonadotropin) tedavisine

geçilebilir.