Sedef Hastalığı (Psoriasis)

Neden sedef hastası oldum?

Sedef hastalığı ya da tıbbi adıyla psoriasis kendi bağışıklık sisteminizdeki bazı bozukluklar sonucu meydana gelen bir hastalıktır. Bağışıklık sisteminizdeki bu bozukluk ise birçok faktörün biraraya gelmesi sonucu oluşur. Bunlardan ilki genetik olarak yatkın olmanızdır. Büyük bir ihtimalle ailenizde de sedef hastası olan birey ya da bireyler vardır. Ama bu bir kural değildir. Bazen ailede sedef hastalığı olmadığında da bu hastalık meydana gelebilmektedir ya da ailede sedef hastalığı olsa da kişide hastalık meydana gelmez.

Genetik olarak hastalığa yatkın olmak çoğu zaman tek başına hastalığın ortaya çıkışına neden olmaz. Buna ek olarak diğer bazı çevresel faktörlerin de eklenmesi gerekmektedir. Bunlar geçirilen enfeksiyonlar, kullanılan bazı ilaçlar, stres, travma, hormonal değişiklikler, fazla kilolu olmak, sigara ve alkol tüketimidir. Çevresel faktörler hem hastalığın ortaya çıkmasına neden olmaktadır, hem de zaten bir sedef hastasıysanız hastalığınızın alevlenmesine yol açmaktadır. Bu nedenle bu faktörlerden değiştirme ihtimaliniz olanları değiştirmelisiniz. Örneğin sigara ve alkol kullanımını bırakıp, kiloluysanız zayıflamaya çalışın. Stresinizi kontrol altına alacak bazı yöntemler bulun ya da bu konuda tıbbi destek alın.

Neden bu hastalık beni buldu? 

Sedef hastalığı toplumda oldukça sık görülen bir hastalıktır. Her 100 kişinin 2-4’ünde sedef hastalığı vardır. Yani siz bilmeseniz de yaşadığınız apartmanda, okuduğunuz okulda ya da çalıştığınız işyerinde de sizin dışınızda sedef hastaları mevcuttur.

Sedef hastalığı bulaşıcı mıdır?

Hastalık bulaşıcı bir hastalık değildir. Size kimseden bulaşmadı, sizden de kimseye bulaşmayacaktır. Bu nedenle insanlara dokunarak temas etmekten kaçınmanıza gerek yoktur.

Sedef hastalığının deri dışında vücuduma başka etkileri de var mıdır?

Sedef hastalığı yalnızca bir deri hastalığı kabul edilmemektedir. Hastalık eklemlerinizi tutabilir. Sizi kalp damar hastalıklarına, şeker hastalığına, yüksek tansiyona, şişmanlığa, kan yağlarınızın yükselmesine, karaciğer hastalıklarına ve depresyona daha yatkın hale getirir Bu nedenle hastalığınızın tedavisini ihmal etmeyin. Uygun bir tedaviyle bu hastalıklarını ortaya çıkmasını engelleyebilirsiniz.

Sedef hastalığı herkeste aynı şekilde mi görülür?

Sedef hastalığının farklı tipleri vardır. Klasik olan plak tipte kırmızı, üzeri sedef rengi kalın kepeklerle kaplı deriden kabarık büyük plaklar bulunur. Bunlar sıklıkla diz, dirsekler ve saçlı deri başta olmak üzere tüm vücuda yerleşebilir. Bazen ise tam tersine koltuk altları kasıklar gibi kıvrım bölgelerine yerleşir. Diğer bir tipi özellikle çocuklarda görülen küçük küçük ve tüm vücuda yayılmış olan tiptir. Bu tip boğaz enfeksiyonları ile ilişkili olabilir. Bazen yalnızca el içi ve ayak tabanlarına yerleşir. Bazen de tüm vücutta yaygın bir kızarıklık ve kepeklenmeyle seyreder. Bu hastalarda ateş, genel durum bozukluğu ve laboratuvar bozuklukları eşlik edebilir. Hastalık aynı zamanda tırnak bozukluklarına da neden olabilir. 

Sedef hastalığında ne tür tedaviler kullanılır?

Sedef hastalarında birçok tedavi seçeceği mevcuttur.  Hafif olgularda en çok dıştan sürülen değişik güçte kortizonlu kremler ve vitamin D türevleri birlikte ya da dönüşümlü olarak kullanılır. Bu tedaviler her ne kadar dıştan uygulanan kremler olarak algılansa da tedavinin etkinliğinin en güçlü, yan etkilerini ise en düşük hale getirilebilmesi için ne sıklıkta, hangi dozda, hangi sürede ve hangi güçte kullanılacağının çok iyi değerlendirilmesi ve ona göre karar verilmesi gerekmektedir.  Orta şiddetli- şiddetli hastalığı olan sedef hastalarında ise sistemik tedaviler denilen ağızdan alınan haplar ya da enjeksiyon tedavileri uygulanır. 

Sedef hastalığının şiddeti nasıl belirlenir?

1. Hastalık hastanın tüm vücut alanının %10’undan daha fazlasını tutuyorsa 

2. Hastalık tüm vücut alanının %10’undan daha azını tutmasına rağmen sosyal ve psikolojik olarak hastayı çok olumsuz etkiliyorsa

3. Hastalığa bağlı eklem tutulumu ya da özel bölge (yüz, saçlı deri, el içleri, ayak tabanları, genital bölge ve tırnaklara yerleşmişse) bu hastalar orta şiddetli- şiddetli kabul edilirler.