STRES: 3 Aşamalı Zorlu Bir Süreç

Stres, bedenin veya zihnin, fiziksel veya duygusal bir tepki vermesine yol açabilecek herhangi bir olumsuz veya zorlayıcı durumla karşı karşıya kaldığında ortaya çıkan bir tepkidir. Stres, kişinin yaşamında değişiklik yapmasını veya uyum sağlamasını gerektiren herhangi bir durum nedeniyle ortaya çıkabilir.

Stres genellikle bir stresör olarak adlandırılan bir tetikleyici ile başlar. Stresörler fiziksel, duygusal veya çevresel faktörler olabilir. İş veya okul baskısı, ilişki sorunları, maddi zorluklar, sağlık sorunları veya travmatik olaylar gibi birçok farklı formda oluşabilirler.

Stresin evreleri genellikle üç aşamadan oluşur:

Alarm Aşaması: Stresör ortaya çıktığında, beden hemen tepki vermeye başlar. Bu aşamada, “savaş veya kaç” yanıtı olarak bilinen savunma mekanizmaları devreye girer. Kalp atış hızı artar, solunum hızı artar, kaslar gerginleşir ve vücut stresle başa çıkmak için gerekli olan enerjiyi sağlamak için kaynakları serbest bırakır. Bu aşama genellikle kişinin dikkatini stresör üzerinde toplar.

Direniş Aşaması: Stresör devam ederse veya sürekli tekrarlanırsa, beden genellikle direniş aşamasına girer. Bu aşamada, vücut belirli bir süre boyunca artan stresle başa çıkabilir, ancak bu süre zarfında kaynaklar tükenmeye başlar. Vücut uzun süreli stresle başa çıkmak için devreye giren hormonal değişikliklerle uyum sağlamaya çalışır.

Tükenme Aşaması: Eğer stresör devam ederse ve kişi stresle başa çıkmak için yeterli kaynaklara sahip değilse, tükenme aşamasına girilir. Bu aşamada, vücut artık stresle başa çıkmak için gerekli kaynakları sağlayamaz ve bu durum, fiziksel, duygusal veya zihinsel sağlık sorunlarına yol açabilir. Tükenme aşaması, kişinin genel sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir ve kronik stresin sonucu hastalıklara veya yorgunluğa neden olabilir.

Stresin yönetimi, stresörlerle başa çıkma becerilerinin geliştirilmesini ve sağlıklı başa çıkma stratejilerinin benimsenmesini içerir. Bunlar arasında düzenli fiziksel egzersiz yapma, nefes egzersizi ve gevşeme tekniklerini uygulama, zaman yönetimi becerilerini geliştirme, destek ağlarını kullanma ve stresi azaltıcı etkinliklere zaman ayırma gibi stratejiler yer alır.