Tuvalet Eğitimi

Annelerimizden sıklıkla duyduğumuz bir hikayedir: Bundan 30-40 sene önce çocukların büyük kısmı 1 yaşını biraz geçince tuvalet alışkanlığı kazanmıştır. Bu yaklaşım doğru mudur? Bu gerçekten çocuğun aldığı bir eğitim midir, yoksa olaylar şartlı refleks olarak mı gelişmektedir?

Tuvalet eğitimine başlamada en önemli zamanlama kriteri çocuğun buna hazır olduğunu size hissettirmesidir. Erken dönemde başlanan şartlamalar sonunda kontrol kazandığını sandığımız bebekler tekrar idrar kaçırmalara başlayabilir, ya da kaka tutma ve kaka kaçırma gibi sorunlar yaşanabilir.

Bebeğiniz kaka yapacağını artık farkediyor ve bunu size hissettiriyorsa ( kaka yapmadan önce bir köşeye çekilme, çömelme gibi), 2-3 saat altını ıslatmadan durabiliyorsa, tuvalet kurallarını anlayabiliyor ve onlara uyabiliyorsa tuvalet eğitimi çok daha kolay, başarılı ve kısa süreli olur. Çocuktan çocuğa değişebilmekle beraber genellikle 2-3 yaş arasında çocuklar nörolojik ve mental olarak tuvalet eğitimine hazır hale gelebilirler. 2 yaş öncesi başlanan eğitimler başarısızlık ile sonuçlanabilir.

Tuvalet eğitimine başlamadan önce ve eğitim sırasında neler yapabiliriz?

Eğitime başlamadan önce, bebeğinizin ne yaptığını bilmesini sağlayın. Bebeğin bağırsak hareketlerinin başladığını anlayabilirsiniz. Oynamayı bırakır,çömelir, kendini sıkar, kızarır. Onu bu durumda yakaladığınızda ona ne yaptığını anlatın. Her defasında aynı kelimeleri kullanın ( kakan geldi sanırım, ya da kakanı yapıyosun galiba gibi). Tuvalete gidip orada sizin gibi kaka yapabileceğini anlatın. Hatta banyoda ona uygun bir lazımlık ile durumu onun için daha kabul edilebilir hale getirebilirsiniz. Bebeğiniz teklifinizi kabul edip tuvalete kakasını yaparsa bu başarısını ona hissettirin. Eğer direniyor ve tuvalete gitmek istemiyorsa ona bu konuda biraz daha zaman tanımak gerekiyor demektir. Tuvalete gitme konusunda işbirliği yapmak istemiyorsa asla zorlayıcı yöntemler kullanılmayın. Sadece cesaretlendirin, tamamen hazır olana dek bekleyin.

Görsel olarak idrar yapacağını önceden anlamak imkansızdır. Banyoda, çıplakken veya altını değiştirirken idrar yaparsa, ne yaptığına dikkatini çekin. Her seferinde aynı kelimeleri kullanarak (bak çişini yapıyorsun gibi) farkındalığını artırın.

Siz tuvaletteyken onu da içeri alabilirsiniz. Ne yaptığınızı anlatın, böylece onun sizi taklit etmesini sağlayabilirsiniz. Anne, baba, abi ve ablaların tuvalete gittiklerini ve kendisinin de bunu yapabileceğini söyleyin. Sifona dokunmasına, basmasına izin verin, herşeyin suyla gittiğini anlatın ama tiksindiğinizi düşündürecek kelimeler ( ay ne pis, of ne kötü kokuyor gibi ) ve yüz ifadeleri kullanmayın. Bebeğinizin kaka ve idrar ile ilgili kendini kötü hissetmesine neden olmayın. Sonra birlikte ellerinizi yıkayın.

Oyunlarınızda bu konuya yer verebilirsiniz. Evcilik benzeri oyunlarda bebeklerin tuvalete gidip kaka ve çişlerini yaptırıp, temizliklerini yaptıkları sahneler oyunlarınızda yer alabilir. Bu konuyla ilgili hazırlanmış öykü kitapları okuyabilirsiniz.

Tuvalet eğitimine gönüllü olan bir bebek kısa sürede kuralları öğrenip uyum sağlayacaktır. Hazır değilse, inatçı davranıyorsa bir süre sonra tekrar denemek üzere şimdilik eğitimi ertelemeniz doğru olacaktır. Sabırlı olmak gerektiğini lütfen unutmayın.