Anne Baba ve Çocukta Yeterlilik

Anne ve babalar özellikle yaşamının ilk yıllarında bebekleri için endişelenebilmektedirler. Yeterli miyim? Bazen zihinlerden geçen bu sorunun endişesiyle birlikte yapmak istenen ve yapılan şey birbirlerinden farklı olabilmektedir.

Küçük bir bilgi: Doğum öncesinde annede artan, değişen hormonlar ilginç bir şekilde babaları da etkilemektedir. Çok duyulmamış bir sendromu da var: Couvade Sendromu. Hamilelik sürecinde anne dışındaki kişilerde de hamilelik belirtilerinin ortaya çıkmasıdır. Babalarda görülme olasılığı

daha yüksek olan ve hamilelik boyunca ya da belirli bir zaman diliminde somatik yakınmaların varolduğu bir sendrom olarak bilinir. Bununla birlikte aslında babalar da anneler gibi ebeveynlik sürecinin tam içinde olabilmektedir. Ortak hislerin paylaşılması ve anlaşılma duygusu bu sendromla anne ile babayı ortak paydada buluşturuyor belki de.

Anne de baba da zamanla bebeğin/çocuğun uyku rutini, emme/yeme alışkanlığı, gelişim basamaklarına göre edilmesi beklenen davranış ve eylemlerin oluşup olmamasından bu endişeyi  hissedebilmektedirler. Anne ve babanın bu süreçte yeterli hissetmesi, süreci iyi duygularla  doldurması, çocuğunun ihtiyacı ne ise onu/onları gözetebilmesi, güvende hissetmeleri bebeğe ve  çocuğa doğrudan geçen sinyallerdendir. Yoğun tempoda çalışmak, yeterli vaktin geçirilmediğinin  düşünülmesi de zaman zaman bu düşüncelerin varlığını yeniden ortaya çıkarabilmektedir.  Unutmayalım ki tüm bunların da telafisi mümkün. Yeniden deneyimlemek, yeniden temasa geçmek, iletişim yollarını açmak, bağ kurmak ve oyunlar aracılığıyla çocuk ile aranızdaki bağ tekrardan  kurulabilmektedir.  

Çocuklar için yeterlilik, kendine yetebilme hali ise bilgi ve birikimlerin deneyimlenerek  öğrenmesiyle sağlanır. Deneyim kazanması için de gün içerisindeki en büyük işleri olan oyunun gücünden yararlanmak çocuğun kendi yeterliliğini sağlayabilmesine yardımcı olmaktadır.  

Bebeğin ve çocuğun yeni becerilerini fark etmek, bunları ona hissettirebilmek önemlidir.  Emeklediğinde, yürüdüğünde, kendi başına yemek yediğinde aile büyük bir sevinçle çocuğun  becerilerini kutlar. Paylaşılmış anlar, anlamlar çoktur bu süreçte. Tıpkı bu başarılar gibi yaptığı ve  diğer yapacağı başarılar da aileler tarafından emeklermişcesine takdir edilmelidir. Ufak başarıları  görmek, övgü ve onaylama çocuktaki yeterliliği, kendine yetme duygusunu pekiştirecektir.  

Kendine yetebilmesini sağlayan eğitim, sosyal ve yaşına uygun becerilerin kazanımının sağlanması  çocuklarda strese karşı uygun tepkilerin ortaya çıkmasını sağlarken aynı zamanda zorluklar  karşısında özgüvenin ve yeterliliğinin ön planda olmasını sağlar.  

Mutluluk, öfke, yetersizlik hissi, korku, kaygı, sevinç. Tüm bu duygular bebeğiniz ve çocuğunuz  tarafından net bir şekilde okunmakta, algılanmaktadır. Sizin ona karşı hissettiğiniz ya da kendinizde hissettiğiniz bir duygu çocuğunuza da yansımaktadır. Telafisi olmayan tek şey iletişimsizliktir. 

Kaynak:  

1. Seçkin Ş. & Hasanoğlu A. (2022). Çocukta Rezilyans, 8. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul.  

2. Sevil, D. D. Ü. & Kavlak, A. G. O. (2003). Couvade Sendromu (Sempatik Gebelik) . Sosyal  Politika Çalışmaları Dergisi , 6 (6) , . Retrieved from