Boşanma ve Ebeveynlik

Boşanma, bu süreci deneyimleyen çift için başlı başına zorlu bir yaşam olayı olabilirken; anne babası boşanan çocuklar için durum çok daha zorlayıcı ve karmaşık olabilmektedir. Boşanmış veya boşanma sürecinde olan ebeveynlere sahip çocuklar çeşitli duygusal, psikolojik ve davranışsal belirtilerle, içinde bulundukları zor duruma ilişkin ipucu verebilmektedir. Ebeveynleri boşanma sürecinde olan veya boşanmış çocukların yaşayabileceği bazı durumlar şunlardır:

• Kaygı ve korkularında artış

• Duruma ve ebeveynlere öfke

• Kendini suçlamak

• Depresif belirtiler yaşama

• Özgüvenin azalması

• Okul başarısında düşüş

• Gelişimsel olarak gerileme

• Duygu ve/veya tepkilerini bastırma, kendini kapatma

• Bedensel belirtiler yaşama

Bu belirtiler her çocukta görülecek diye bir genelleme yapılmamalıdır. Aksine ev içi şiddetin çok yoğun olduğu bir evlilikte, boşanma, çocuğun daha huzurlu bir ortama kavuşmasını ve rahatlamasını bile sağlayabilir. Ancak her durumda önemli olan temel unsurlar; bu sürecin nasıl yaşandığı, çocuğa nasıl anlatıldığı, çocuğun boşanma sonrasındaki hayatının nasıl şekillendiğidir.

Boşanma sürecinde olan veya boşanmayı düşünen ebeveynler sıklıkla, bu durumun çocukları üzerinde bir travma yaratıp yaratmayacağından endişe duyarlar. Ancak unutulmamalıdır ki, travmaya tek başına neden olan durum boşanma değil, yukarıda bahsedilen süreçlerin doğru yönetilip yönetilmediğidir.

Sürecin doğru yönetilmesinden şunlar kastedilmektedir: Çocuklar, yaşları kaç olursa olsun, düzene ve tutarlılığa ihtiyaç duyarlar. Boşanma gerçekleştikten sonra, kimle nerede yaşayacakları belli olmayan, hangi ebeveynde kaç gün ve hangi günler kalacakları belli olmayan, her iki ebeveynin yeni evinde de kendi düzeni ve ait hissedeceği bir ortama sahip olmayan çocuklar çoğunlukla boşanmadan en çok etkilenen çocuklar olabilmektedir. Ayrıca çocuklar boşanmaya ilişkin kendilerini suçlayan bir yerden durumu algılıyor olabilecekleri için, ebeveynlerin bu konuda, çocuk sormasa da, bu kararı yetişkin iki insan olarak birlikte aldıklarını ve anlaşamadıkları için boşandıklarını çocuğa uygun bir şekilde ve gerekirse tekrar tekrar iletmeleri gerekmektedir. Bazen de ebeveynler kendi duygu durumlarından ötürü çocuğun süreçten nasıl etkilendiğini anlayamıyor veya çocuktan gelen duygusal ve davranışsal belirtilere tahammül gösteremiyor olabilirler. Bu durum çocuğun suçluluk ve çaresizlik hislerini artırıcı bir rol oynayabilmektedir.

Tüm bu sebeplerden ötürü, ebeveynler bu süreçte gerekirse kendileri için psikolojik destek almaktan çekinmemelidir. Boşanma sürecini doğru yönetmekte zorlandıklarını fark ettiklerinde, ebeveyn danışmanlığı desteği almaları da önemli olacaktır.