Çocuklarda Obezite Sorunu

Obezite; vücutta fazla miktarda yağ birikmesi sonucu ortaya çıkan ve kesinlikle tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunudur. Bebek, çocuk, yetişkin gibi farklı yaş gruplarında görülebilmektedir. Erişkin dönemde obez olan bireylerin büyük çoğunluğunda obezite, çocukluk çağında başlamıştır. Düşük oranda hormonal bozukluğa bağlı olabilir ancak genellikle dengesiz beslenme ve aşırı yeme sonucu ortaya çıkmaktadır.

Çocukluk Döneminde Yağlanma Nasıl Oluşur ?

Çocukluk döneminde beslenme vücutta yağ hücrelerinin temel olarak oluştuğu dönemdir. Vücutta yağ hücresi oluşumu iki şekilde gerçekleşir: hipertrofi ve hiperplazi. Yağ hücresinin hacminin büyümesi hipertrofi, yağ hücresinin çoğalması ise hiperplazidir. Çocukluk döneminde yağlanma genellikle hiperplazi (hücre sayısının artması) şeklindeyken ilerleyen yaşlarda hipertrofi (hacmin büyümesi) şeklinde olmaktadır ve vücutta yeni oluşan hiçbir yağ hücresi kaybolmamaktadır. Hiperplazik yağlanmada da yeni yağ hücresi oluştuğu için kilo kaybı daha zordur ve çocukluk döneminde hiperplazik yağlanmanın artışı ileriki yaşlarda obeziteye neden olmakta ve kilo kaybını zorlaştırmaktadır.

Obezite Nedenleri;

• Genetik faktörler

• Aileden kaynaklı sağlıksız beslenme alışkanlıkları

• Nadiren görülen hormonal bozukluklar

Genetik faktörler

Anne ve babanın her ikisi birden şişman ise çocuklarında obezite görülme ihtimali % 80’dir. Ebeveynlerden sadece biri şişman olduğunda çocuğunun obez olma ihtimali %40 olarak belirtilmiştir. Ancak doğumdan itibaren yaşamın ilk yıllarında ve devam eden dönemlerde sağlıklı beslenme düzeniyle çocukta obezite oluşumunun önüne geçilebilir.

Çocukların Beslenmelerinde Hatalı Aile Tutumları

Fazla kilolu çocuklarda kolesterol yüksekliği, karaciğer yağlanması, diyabet gibi rahatsızlıklar son günlerde obezite gündemini oluşturmaktadır. Çocuklar, özellikle okul döneminden önce vakitlerinin büyük çoğunluğunu ebeveynleriyle geçirdikleri için beslenme konusunda ailelerini örnek alırlar ve bu alışkanlıkları daha sonraki dönemlerde de etkisini gösterir. Bu nedenle ailelerin, çoğu konuda olduğu gibi beslenme konusunda da çocuklarına rol model olduklarını unutmamaları gerekir. Yemek konusunda çocuklara ödül ceza yaklaşımı uygulanmamalıdır. Onun yerine çocuğunuzla birlikte aynı yemeği yemeyi tercih etmelisiniz. Örneğin; çocuğunuz sebze yemeği yemiyorsa ona ‘bunu yersen sana çikolata vereceğim ya da bilgisayar oynamana izin vereceğim’ gibi bir yaklaşım sergilemek yerine aynı yemeği siz de onunla birlikte yiyerek çok lezzetli olduğunu vurgulamalısınız. Çocuğunuzun beslenmesinde çeşitlilik sağlamalısınız. Örneğin; köfteyi her zaman kızartarak değil, bazen fırında bazen sulu yemek içinde tercih ederek çocuğunuza farklı yemekler yediğini hissettirmelisiniz. Mümkün olduğunca eve paketli gıdalar almamalısınız ve çocuğunuzun yemesini istemediğiniz yiyecekleri siz de tercih etmemelisiniz. Yemek yerken çocuğunuz doydum dediği halde yemeğe zorlanması obezite ile birlikte çocuklarda özgüven eksikliği yaratmaktadır. Çocuklarda kimi zaman ilgilerini çeken renkli görüntülerin bol olduğu televizyon programlarını izletirken yemek yedirmeye çalışmak ve ağzına yemekleri tıkıştırmak ailelerin yaptığı en büyük hatalarındandır. Çocuklar yaramazlık yaptığında sessiz kalmaları için abur-cubur birçok besinin verilmesi, fast-food yiyeceklerle ve gazlı içeceklerle beslenilmesi de obeziteye yol açmaktadır.

Hormonal bozukluklar

Tiroid bezi hastalıkları, böbrek üstü bezi hastalıkları gibi bazı hormonal nedenler de obeziteye yol açmaktadır. Bu nedenle obez olan her çocuğun mutlaka bir çocuk hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir.

Çocuğunuzun büyüme ve gelişimi için gerekli besin öğeleri ihtiyacı diğer yaş gruplarından farklıdır ve beslenme programı ona özel olmalıdır. İlk aşamada beslenme öyküsü ile birlikte aile öyküsü, sağlık bulguları, büyüme kayıtları, fiziksel aktivite öyküsü değerlendirilmelidir. Çocukların beslenme öykülerinin alınması bu noktada en önemli hususlardan biridir. Çünkü bazı çocuklar çok fazla yemek yemezler ancak aldıkları besinler yüksek enerji içeriğine sahip olabilir. bu nedenle hem çocuğunuzun ideal kilosuna ulaşması hem de sağlıklı beslenme alışkanlığı kazanabilmesi için mutlaka bir beslenme ve diyet uzmanı kontrolünde beslenme programı uygulamalıdır.