Çocuklarla Etkili İletişim Kurmanın Yolları

Çocukların psiko-sosyal gelişimleri aileleri ve içinde bulundukları çevre ile şekillenmektedir. Ebeveynler çocuklar için dış dünyanın ilk temsilidir bu yüzden de çocuğun hayata bakışı noktasında en önemli belirleyicidirler. Anne ve babanın çocuklarına karşı yaklaşımı, tutumları ve kullandıkları dil oldukça önemlidir çünkü burada öğrenilen dil çocuğun kendisiyle konuşma biçimi olacaktır. Ebeveynler çocuklarıyla doğru iletişim kurdukları zaman onların psikolojik gelişimlerine yönelik en önemli adımı atmış olurlar böylelikle iç dünyasında sağlıklı iletişim kurabilen çocuklar sağlıklı bir çevre edinebilen ve mutlu bir yaşam sürebilen yetişkinlere dönüşürler.

İletişimin temelleri yaşamın ilk yıllarında atılmaktadır. Çocuklar bu dönemden itibaren sorunlar ile baş etmeyi, kabullenmeyi ve çözüm aramayı öğrenirler. Bu süreçte çocukla kurulan sağlıklı iletişim çocuğu yaşantısı boyunca pek çok alanda etkiler. Böylesine geniş bir etki alanına sahip olan iletişim dinamiklerinin doğru bir şekilde yapılandırılması ise bu konuda yapılması ve yapılmaması gerekenleri bilmek ve uygulamakla mümkündür.

Etkili ve sağlıklı iletişim için neler yapmalıyız?

Çocuklarla sağlıklı iletişim kurmanın temel ilkesi öncelikle çocuğu koşulsuz kabul etmek istek ve düşüncelerine saygı duyup fikirlerine önem vermektir. İletişimi güçlü kılan temel yapı taşı koşulsuz kabuldür. İstenmeyen davranışlar sergilediğinde bile, çocuk kişiliğinin değil sadece davranışının onaylanmadığını bilmelidir.

Çocuğu etkin bir şekilde dinlemek de çocuğa anlaşıldığı hissini kazandırmak adına oldukça faydalı bir yöntemdir. Etkin dinleme; göz teması kurarak, çocuğun anlattıklarını açarak, sözünü kesmemeyi gerektirir. Bu şekilde çocuğunuzu daha iyi anlayabilir ve destek olabilirsiniz. Çocuklarla konuşuyorken hem bir yetişkinle konuşuyormuş gibi saygılı, hem de bir çocukla konuşulduğu unutulmadan sabırlı, şefkatli olunması iletişimi daha güçlü hale getirir.

Çocuklarla konuşurken eleştirel ve yargılayıcı olmak yerine anlayışlı ve destekleyici bir rehber gibi yaklaşmanız da onlara iyi ve güvende hissettirir. Aynı zamanda sağlıklı iletişim için en önemli etkenlerden biri de çocuklara zaman ayırmak ve onlarla paylaşımda bulunmaktır. Çocuğunuzla mümkün olduğunca vakit geçirin ve bu vaktin sizin içinde çok değerli olduğunu ona hissettirin.

Neleri Yapmamalıyız?

Çocuklarla iletişimde sağlıklı olan yöntemleri kullanmak kadar önemli bir diğer nokta ise çocuğa kendini kötü hissettirecek iletişim kalıplarından uzak durmaktır. Bazen yanlış olduğu dahi fark edilmeyen bu yöntemlerin çocuklar üzerindeki etkileri oldukça kalıcı ve yoğundur. Bunlar;

Emir kipi içeren cümleler kullanmak

Çocuğun fikirlerini almadan onun adına kararlar vermek

Çocuk konuşurken ilgisizlik, ciddiye almamak, başka bir şeyle ilgilenmek 

Göz temasında bulunmamak

İletişim alanında uzak hissettirecek ölçüde mesafeli durmak

Jest ve mimiklerle imalarda bulunmak

Vücut dilinin olumsuz kullanımı (baş hareketleri, ayakların sallanması vb.)

Çocuğu sevdiği bir şey ile tehdit etmek

Sürekli eleştirmek ve sorgulamak

Çocuğun her davranışına karşı gerekli olmadığı halde uyarılarda bulunmak

Çocuğu anlamadan yorumlarda bulunmak

Ebeveynleri tarafından dinlenmediğini veya anlaşılmadığını hisseden bir çocuk, çevresindeki insanlarla iletişime girmekte zorlanır, kaçınır veya kendini iletişime tamamen kapatır. Çocuk gelişiminde en önemli durumlardan biri çocuklarla sağlıklı iletişim kurabilmek ve onlara bu iletişimi sağlamalarında yardımcı olmaktır. Bu çabanız sırasında unutmayın ki yanlış iletişim duvar örer, doğru iletişim köprü kurar. Çocuklarınızla yarınlara köprüler kurabilmeniz dileğiyle…