Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

Dikkatin kolayca dağılması, aşırı dürtüsellik (hareketlerini kontrol edememekten dolayı aklına geleni sonucunu düşünmeden yapma hali ) ve aşırı hareketli olma halidir. DEHB’nin nedenlerine ilişkin yapılan birçok çalışma sonucunda, psikososyal, biyolojik, genetik ve ailesel etmenlerin önemli rol oynadığı görülmektedir. Yönetici işlevlerde de bozukluğun ön planda olduğu DEHB’nin bir sendrom olduğu günümüzde kabul edilmektedir.

Özellikle DEHB’li çocukların sergilediği; doyumsuzluk, engellenme eşiğinin düşük olması, sebatsızlık, tutarsızlık, kararsızlık, sosyal yetilerde zayıflık, motor aktivite düzeyinin yüksek dikkatini toplayabilme ve duruma odaklanma becerisinin düşük olması gibi olumsuz davranışlar ailelerin çaresiz kalmasına sebep olmaktadır.

Her insanda zaman zaman zaman görünen dikkatsizlik, hareketlilik ve dürtüsellik DEHB tanısı almış kişilerde çok daha sık yaşanmaktadır. Kişinin aile hayatını, sosyal hayatını, benlik kavramını ve akademik başarısını olumsuz etkilemesinden dolayı, patolojik bozukluk olan DEHB ruh sağlığı sorunu haline de gelebilmektedir.

Dikkat Eksikliği Nedir?

Dikkat eksikliği, dikkat süresinin ve yoğunluğunu kişinin yaşına göre olması gerekenden az olmasıdır. Dikkatin belirli bir noktaya toplanaması, kolayca dağılması, dağınıklık, unutkanlık, eşyaları kaybetme, dikkatsiz davranma giibi belirtiler gösterilmesidir.

Okula giden çocuğunuzda diikat eksikliği var ise öğretmenden sıklıkla şunları duyabilirsiniz;

• Dersi dinlemiyor.

• Başladığı işi bitirmiyor.

• Sınavlarda dikkatsizce hatalar yapıyor.

• Soruları sonuna kadar okumadan yanıtlıyor.

• Görevleri yerine getirmek için çok fazla zaman harcıyor.

• Sık sık dalgın oluyor.

 

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)’nun  “ZEKÂ İLE İLGİSİ VAR MIDIR? “.

DEHB, her zeka düzeyindeki insanı etkiler. Normalin Üstü, Normalin Altı ya da Normal zekâya sahip her çocuk DEHB i yaşayabilir. Frontal lob ve özellikle de prefrontal bölge ve yönetici işlevler DEHB’de önemlidir. Buna karşın, frontal bölge hasarlarının zeka testleri ile gösterilmesi  bile mümkün olamamıştır. Frontal bölge hasarı olan bir hastanın zeka bölümü normal olarak belirlenebilmiştir. Doğru tanı, doğru tedavi ve doğru tedaviyi destek programları ile bu farklılıkla baş edilebilir.

 

 

 

 

 

 

Normal Dikkatsizlik ile DEPB Nasıl Ayrışır?

DEHB belirtilerinin neler olduğunu duyduduğumuzda ‘’ bu sorunlar bende de var, herkeste yok mu?’’ diye yanıt veririz. Bu makul bir tepkidir. Çünkü bu sendrom, özellikle aşırı yorgunluklarda, ergenlikte ve yetişkinlikte zaman zaman ortya çıkar. DEHB psikiyatrist tarafından tanı konulmuş bu kişilerde bu tanıyı gerektirmeyen kişiler arasındaki fark, temel olarak bir derece farklıdır.

Bu fark, sorunların ‘’yaşamlarını ne ölçüde etkilemektedir?’’ ‘’ Ne sıklıkta gözlemlenmekte, arada sırada  kısa süre için mi etkilenmekte?’’ sorularının cevabı ile ortaya çıkar.

 

Her Zaman  Hiperaktivite Dikkat Eksikliği ile Beraber mi Olur?

Her zaman beraber gözlemlenmez, bazen çocuklar sadece dikkat eksikliği tanısı alırlar ve sendromlarını taşırlar. Yalnızca dikkat eksikliği olup, hareketlilik ve dürtüsellik belirtilerini taşımayan çocuklar diğer gruptan farklıdırlar. Bu çocuklar sakin, kendi kendine oynayabilen, hayal kuran, sık sık dalan, dağınık ve unutkandır. En tipik özellikleri ise yavaş olmalarıdır. Giyinirken, hazırlanırken, yemek yerken, ödev yaparken, gün içinde yaptıkları her iş yavaştır. Dikkat eksikliği olan çocuklar, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik göstermedikleri için yavaş olmaları dışında erken çocukluk yıllarda belirgin sıkıntılar göstermezler. Okul hayatına başlayan bu çocuklar, aileleri ve öğretmeneleri tarafından ‘’derslerle ilgi duymuyor, motivasyonu düşük, isteksiz, dalgın ‘’ çocuklar olarak değerlendirirler. Bu çocuklar çoğu zaman hiç tanı almadan yaşamlarını sürdürürler. Ergenlikle birlikte kendine güven eksikliği, mutsuzluk, akademik başarısızlık, sınav kaygısı gibi sorunlarla karşılaşırlar. Altta yatan DEHB tedavi edilmediği sürece bu sorunlar devam eder.

 

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun Dereceleri Var mı?

DEHB tanısı almış kişilerin birbirinden farklı olma sebepleri, farklı şiddette görülebiliyor olmasıdır.  Hafif düzeyde olan kişiler çoğu kez tanı almadan yaşamlarını sürdürürken, belirtileri şiddetli olan kişiler doğdukları andan itibaren fark edilip, yaşamları boyunca önemli sıkıntılar yaşarlar. Belirtilerin sıklığına, yaşamdaki etkilerine bakılarak DEHB şiddeti üç fraklı kategoride değerlendirilir.

Hafif :       Tanı alacak sayıda ve sıklıkta DEHB belirtisi vardır. Ancak akademik ya da sosyal işlevler hafif düzeyde etkilenmektedir.

Orta :        Akademik ya da sosyal işlevsellik orta düzeude etkilenmektedir.

Şidddetli:  Belirtilerin hepsi vardır ve birden fazla alanda önemli derecede işlevsellik yatarır.

 

Dürtüsellik Belirtileri Nelerdir?

Davranışları ortama ve sonuçlarına göre düzenlemek ve yönlendirmekle ilgili bir sorundur. Bireyin davranışlarını kontrol edebilmesinde sorun oluşmasıdır. Bir şey yapmadan önce olası sonuçları düşünmeden hareket eder. Acelecilik, erteleyememe, söz kesme, sırasını beklememe gibi durumlarla belirgin hale gelebilir. Bir belirtinin var olduğunu kabul etmek için aşağıdaki örneklerin tümünün gözlemleniyor olması gerekmez, birkaçının var olması yeterli olabilir.

• Bir şey yapmadan önce sonucunu düşünmezler (“Bunu yaparsam ceza alırım”).

• Bir şey yapmadan önce o davranışın o ortam için uygun olup olmadığını düşünmezler (“Burada bu davranış yapılmaz”).

• Söyleyecekleri şeyin karşısındaki kişide nasıl bir etki yapacağını düşünmezler ( “Bunu söylersem bana kırılır”) Aslında ne yapmaları ya da yapmamaları gerektiğini bilirler ama o bildikleri şeyi uygulayamazlar.

• Bir kuralı biliyorlardır, sorarsanız uygun bir biçimde açıklayabilirler ama düşünmeden hareket ettikleri için o kuralı yine bozabilirler.

• Bu durum gerek anne baba gerekse öğretmeni daha çok öfkelendirir. Bu davranışlar bilerek yapılan, ya da kurallar önemsenmediği için yapılan davranışlar olarak nitelendirilirler. Bu nedenle de daha acımasız yöntemlerle ele alınırlar.

Dehb’nun Nedenleri nelerdir?

Kalıtsal bir sorundur. Anne babadan alınan genler bu soruna yatkınlık oluşturur. Ailenin diğer bireylerinde de benzer sorunlar olma riski yüksektir. DEHB olan çocukların anne babalarında benzer belirtiler olma oranı normal çocuklara oranla 2-8 kat fazla . DEHB olan çocukların kardeşlerinde normal çocuklara oranla 2-3 kat fazla DEHB var.

 

Çevresel Faktörler Nelerdir?

Bu etkenler direk olarak DEHB’ a neden olmaz. Sadece genetik olarak yatkınlığı olan bireylerde riski arttırır. Doğum öncesi (gebelikte hastalanma, alkol, sigara, ilaç kullanımı), Doğum sırasında ( erken doğum, doğum komplikasyonları), Doğum sonrası ( Bazı hastalıklar, kurşun gibi maddelere maruz kalma vb)

Fizyolojik faktörler Nelerdir?

Beyindeki dikkat ve davranış kontrolünden sorumlu olan bölgeler yeterince aktif değillerdir. Dikkatin kolayca dağılması, aşırı hareketlilik ve düşünmeden hareket etme beyindeki bu merkezlerin iyi çalışmamasının sonucudur.

DEHB’ te Süreç Nasıl Gelişir?

Erken çocukluk dönemlerinde başlar,en sık ilkokul döneminde tanı konulur, Çocukluğunda bu tanıyı alanların %70-80 i ergenlikte de aynı belirtileri gösterirler. Bunların da %50-65 i erişkinlikte de aynı tanıyı alırlar.

DEHB erken çocukluk döneminde başlayıp yaşam boyu devam edebilen bir bozukluktur. Temel belirtiler aynı olmakla birlikte her yaş döneminde farklı bir görünüm vardır. Özellikle aşırı hareketlilik ve dürtüsellik belirtileri zaman içinde azalır. Dikkat eksikliği yaşam boyu devam edebilir. İlkokul çağındaki çocukların % 3-5 inde yani her 20-30 çocuktan birisinde görülüyor. Her sınıfta en az 1 çocukta bu sorunun bulunma olasılığı var. Erkeklerde kızlara göre 3-4 kat daha fazla görülüyor. Çocukluklarında DEHB bozukluğu olanların %80 i ergenlikte, %30-65 i erişkinlikte de bu belirtileri taşırlar. Erişkinler arasında %1-2 sıklıkta görüldüğü bildiriliyor (ABD ve Kanada da).

Dehb’ye Eşlik Eden Sorunlar Nelerdir?

Dağınıklık, düzensizlik Dalgınlık, hayal kurma Tutarsızlık Bellek sorunları Sakarlık, koordinasyon güçlükleri Sosyal ilişkilerde sorunlar Düşük benlik saygısı.

 

 

 

Anne-Baba Ve Öğretmenlerin Bu farklı Çocuklarla ilgili  Tanımlamaları Nelerdir?

• Söylediklerim bir kulağından girip diğerinden çıkıyor.

• Tüm araba markalarını biliyor ama bir dakika önce söylediğim şeyi hatırlamıyor.

• Bilgisayar başında saatlerce oturabiliyor ama ödev başında en çok ’’ 10 dk. “ kalabiliyor.

• Sınavlarda dikkatsizce hatalar yapıyor .

• Dersi dinleyemiyor, sürekli etrafı ile ilgileniyor.

• Başladığı işi bitirmiyor.

• Doğum öncesinden beri hareketli .

• Eli dursa ayağı oynar.

• Sürekli hareket halinde, yürümez koşar.

• Ya konuşur ya sesler çıkarır. TV izlerken bile hareket eder.

• Sandalyede oturmanın 50 çeşidini gösterebilir. Sınıfta nereye baksam onu görüyorum.

• Sırada otururken bile eli ayağı hareket ediyor.

• 10 yaşına geldi hala söz kesmemeyi öğrenemedi.

• Düşünmeden hareket eder.

• Sabırsızdır, istekleri hemen olsun ister

• Asla sırasını bekleyemez

• Daha soruyu tamamlamadan cevabını vermeye kalkıyor

• Aklına geleni hemen yapıyor

 

 

 

 

 

Ergenlik Döneminde DEHB Tanılı Bireylerde Bu Sendrom Geçer mi?

Hiperaktivitede azalma olur ama kıpır kıpırlık devam eder. DEHB sindi bir rahatsızlık olduğu için ergenlik döneminde, çocukluk döneminde olduğundan daha fazla sıkıntı doğurabilir. Ders dinleyemez, uykulu bir hali olabilir ya da kalem çevirme, resim yapma gibi şeylerle uğraşır. Akademik başarı daha ciddi düzeyde sorun olmaya başlar. Öğretmenlerle ilişkilerde sorunlar yaşanır, karşılık verir, saygısız, ilgisiz bir öğrenci olarak nitelendirilir. Aile ve arkadaş ilişkilerinde sorunlar olabilir. Benlik saygısında azalma, depresyon görülebilir, duygu durumu değişkendir, aniden öfkelenebilir. Sigara, alkol madde kullanımı başlayabilir.  Yasal sorunlara neden olabilecek, riskli ,tehlikeli davranışları olabilir.

 

DEHB İle Başa Çıkmak Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

1. Farmakolojik tedaviler (ilaç tedavisi).

2. Anne baba ve öğretmen eğitimi.

3. Çocuğun bireysel gelişimi (davranışçı teknikler, sosyal beceri eğitimi), uzman psikolog tarafından terapi ile devamı.

 

DEHB’nun Olumlu Özellikleri Nelerdir?

1. Enerjik olma,

2. Yaratıcılık,

3. Sıcakkanlı ve cana yakın olma,

4. Kolay ilişki kurabilme Esneklik Hoşgörülü olma,

5. İyi bir espri yeteneğine sahip olma,

6. Risk alabilme (bazen gerekenden fazla oranda),

7. İnsanlara kolaylıkla güvenebilme ( bazen gerekenden fazla oranda).

 

Anne Baba Olarak Sizin Yapabileceğiniz Neler Var?

Öncelik her zaman kabullenmekle başlar..

–  Dikkat eksikliği olan çocuğunuzla aşırı derecede sabırlı olmanız gerekir.

–  Çocuğunuza yeni bir şey öğretirken defalarca tekrarlamanız gerekebilir.

–  Çevresi çocuğunuz için zorlu bir ortam ise, ortamı değiştirin. Eğer şu andaki programı onu zorluyorsa, programı değiştirin. Onu arkadaşlarıyla kıyaslayarak gereksiz zorlamadan kaçının.

–  Ona sağladığınız destek ve kolaylıklar sayesinde problemlerle daha kolay baş edince kendine güveni gelişir ve bu da onun bir sonraki problemi çözmek için daha motive ve cesaretli olmasını sağlar.

–  Ona sürekli destek sağlamak ve onu özgür bırakmak arasında çok ince bir çizgi vardır ve ikisinin de birbiriyle dengeli yapılması gerekir.

–  Çocuğunuzu çok sıkı takip edin ve özellikle küçük yaşlardayken onu gözünüzün önünden çok fazla ayırmayın. Dikkat eksikliği olan çocuklar diğer çocuklara nazaran daha fazla süpervizona ihtiyaç duyarlar. * Ders çalışma ortamını gözden geçirin; dikkatini dağıtacak sesleri engelleyin, etrafı dağınıksa veya çok fazla eşya varsa tekrar düzenleyin. Masasını üzerinde dersiyle ilgili olmayan hiçbir eşya olmasın.

–  Çok sık unutkanlık yaşayabileceğini hatırlayın ve bunu doğal karşılayın. Kasti yapmadığını hatırlayarak unutmaması için stratejiler geliştirmesine yardımcı olun.

–  Çocuğunuza aynı anda çok fazla komut vermeyin. Bir tanesini bitirene kadar ikincisine geçmeyin. Birden fazla şey istediğinizde hepsini unutabilir ve siz de onun sözünüzü dinlemediğini düşünebilirsiniz. Gerçek problemin unutkanlık olduğunu hiçbir zaman unutmayın!

–  Onunla konuşurken göz göze olmaya gayret edin. Çok uzun konuşursanız dikkati dağılır ve söylediklerinizin yarısını hatırlamayabilir. Eğer size dinlerken sık sık başka şeylerle meşgul oluyorsa, ona söylemek istediklerinizi kısa cümleler halinde söyleyin ve sözünüz bittiğinde ona ne söylediğinizi tekrar ettirin.

–  Dikkat eksikliği olan çocuklar düzenli ve yapılandırılmış ortamlarda daha kolay hareket ederler. Bu nedenle evinizde her zaman düzenli olmaya gayret gösterin. Yaşamınızda bir rutin olsun. Her şeyin yeri ve zamanı belirli olsun. Bu sayede çocuğunuz daha kolay organize olur.

–  Çocuğunuzun kendi kendine toplu ve düzenli olmasını beklemeyin. Çantası, odası, dolabı sık sık dağılabilir. Gerekirse her gün, hatta bazen günde iki kere hayatını düzenlemek için ona rehberlik edin, onunla beraber eşyaları toplayıp düzenleyin. Eşyalarının yeri belli olsun, gerekirse çekmecelerine, raflarına koyması gereken şeylerin ismini yazın; çorap çekmecesi, kitap rafı, oyuncak kutusu gibi.

–  Duvarına bir takvim asın ve yapılacakları, gidilecek yerleri o takvime yazın. Her şeyi siz hatırlatmayın. Böylelikle ona ajanda kullanmayı öğretmiş olursunuz.

–  Çantasını okuldan her geldiğinde boşaltmasını, gereksiz kağıtları atmasını, kitaplarını, defterlerini gözden geçirerek çantasını hazırlamasını isteyin.

–  Kıyafetlerini de sık sık gözden geçirin ki giymediği, küçülen veya eski giysileri odasında gereksiz yer kaplamasın. Çok fazla eşya olduğunda organize olması, odasını toplu tutması daha güç olur.

–  Doğru ve başarılı davranışlarını ödüllendirmeyi unutmayın.

 

 

DEHB’li Çocuklara Okulda Nasıl Davranılmalı?

Bu çocuklar genellikle okula başladıktan sonra teşhis edilirler. Bunun başlıca nedeni anne babaların kendi çocuklarına alışmaları sonucu birçok davranışın onlara olağan görünmesidir. Çoğunlukla öğretmenler DEHB’ li çocukları fark edip ve tanı sürecini başlattıkları için DEHB konusunda çok temel bazı bilgilere sahip olmaları gerekir. Öğretmenler tanı sürecinin ilk halkalarından biridir bunun yanı sıra işlerinin DEHB’li çocuklar hakkında her şeyi bilmek ve tanı koymak olmadığını akılda tutarak bir uzmandan yardım istemekten çekinmemelidirler.

DEHB’ li çocuklarla başa çıkabilmesi için öncelikli olarak durumu kabul etmiş ebeveyne,  öğretmenlerin olumlu ve gerçekçi akademik beklentiye, sıkı bir gözlem ve denetim becerisine, tutarlı, sabırlı ve esprili bir kişilik yapısına, işbirliğine yatkınlığa (özel eğitim öğretmeni ve uzmanlarla), sahip olması gerekir. DEHB’ li çocukların %50 si normal sınıflarda eğitilebilir. Geriye kalan %50 si ise özel eğitim ve ilgili hizmetleri gerektirir. Bu %50 nin yaklaşık %35-40 ı da normal sınıflarda bulunabilir ancak ek destek alırlar. Çok ciddi şekilde etkilenen diğer %10-15 lik kesim için özel sınıflar gereklidir. Öğretmen bu çocukların ihtiyaçlarını tanıyacak ve bu çocuklara uygun eğitim verecek şekilde eğitilmemişse kendini yetiştirme fırsatları aramalıdır. Aksi halde sınıfta bir sinir savaşı yaşanır.

 

 

 

 

Ödev ve Sorumluluklar Nasıl Kazandırılır?

DEHB li çocuklar dışsal olayları kendi başlarına yapılandıramadıkları için yönlendirilmeye ve planlamaya ihtiyaç duyarlar. Planlamayı kolaylaştırmak için etkinlik listelerinin yapılması, yaptıkları işin neresinde kaldıklarını unuttuklarında hatırlamalarını kolaylaştırır. Hatırlama bu çocuklar için problem olduğundan dolayı, doğal olarak var olmayan çağrışımlar oluşturarak kodlamaya yardımcı olan hatırlama stratejileri ve beceriler öğretilebilir. Ödevlerini küçük parçalara ayırmak DEHB li çocuklar için önemlidir. Ağır ödevler çocuğu ezebilir ve çocukta yetersizlik duygusuna yol açabilir. Bu tür ödevlerin her bir bölümü yapılabilecek parçalara ayrılarak çocuğun başarısızlık korkusu azaltılabilir. Aslında bu çocuklar yapabileceklerini düşündüklerinden daha fazlasını yapabilirler. Bu çocuklar çok ödevden sıkıldıkları için az ödev verilerek ödevlerinin niceliğinden ziyade niteliğine dikkat edilmelidir. Yaptığı çalışmalarda verdiğiniz sürenin yeterli olup olmadığına dikkat edin. Yetersiz süreden dolayı başarısızlık çocuğun yeteneklerinden şüphe etmesine yol açar. DEHB li çocuklar bir ödevi yaparken kendi hızlarına göre değerlendirilmelidir. Sınıftaki diğer çocuklara bakarak onun geç yada erken bitirdiğini söylemek yanıltıcı olabilir. Çalışma hızı diğer çocuklarla kıyaslanarak belirlenirse DEHB belirtileri daha da artabilir. Öğrenmeyi ölçmek için alternatif değerlendirmeler kullanılmalıdır. Geleneksel standart testlere güvenilmemeli, konular bazen ödev, proje, video kayıt çalışması vererek yada sözel olarak değerlendirilebilir. Bu çocukların bütün ödevlerini, sorumluluklarını, sınav günlerini ve randevularını yazabilecekleri bir ödev defteri kullanmaları sağlanmalıdır. Bu defter günlük olarak kontrol edilmelidir. İşlerini önem derecesine göre sıraya koyması gerektiği paylaşılarak yapılacaklar listesi hazırlamaya özendirilebilir. DEHB li öğrencilerin bazen diğer öğrenciler kadar iş yapamayacaklarını unutulmayarak beklentiler öğrencinin kapasitesine göre ayarlanmalıdır. DEHB li öğrenciler bağımsız çalışmanın aksine öğretmen tarafından doğrudan işe yönlendirildiklerinde daha başarılı olmaktadırlar. Çocuk tarafından ceza olarak algılanmamak kaydıyla mümkün olduğunca çocuğa sorumluluk verilmelidir.

Kurallar Nasıl Konulmalıdır?

DEHB li öğrencilerin okul başarısını arttırmak için öğretmenlerin kuralların yapılandırılmış olmasına, çalışma zamanlarının kısa tutulmasına, dersin ilginç etkinliklerle desteklenmesine ve olumlu pekiştireçlerin kullanımına dikkat etmesi gerekir. Düzeni sağlamak için kurallar mümkün olduğunca erken oluşturulmalı, düzen ve temizliği kontrol etmek için çok sık ara kontroller yapılmamalıdır. Aksi takdirde çocukların içsel motivasyonları azalır. Sınıftaki öğrencilerin katkılarıyla oluşturulan kuralları herkesin görebileceği bir biçimde yazıp asmak, kuralların benimsenmesini ve uygulanmasını sağlayabilir.

Sadece Dikkat Bozukluğu Olan Çocuğunuza Nasıl Yardım Edebilirsiniz?

Dikkat bozukluğu olan çocuklar uzun süre odaklanamazlar, unutkanlık, dağınıklık, organize olamama gibi nedenlerden dolayı okulda başarısız olabilirler. Son araştırmalar hastalıkta en etkin tedavinin; ilaç, aile becerileri eğitimi, davranışsal eğitim ve sınıf içi müdahalelerini kapsayan kombine bir tedavi olduğunu unutmamak gerekir.Dikkat eksikliğini ölçen özel bir test yok. Çocuğunuzda dikkat eksikliği olup olmadığını anlayabilmek için, birçok alanda kapsamlı bir araştırma yapmak gerekir. Bu nedenle, öncelikle bir çocuk psikoloğuna veya çocuk psikiyatristine gitmelisiniz. Onlar çocuğunuzun, okuldaki davranışları, evdeki davranışları, arkadaş ilişkileri ve okuldaki akademik performansı ile ilgili bilgileri toplar ve çocuğunuza bazı testler uygularlar. Zeka testi tek başına dikkat bozukluğu olup olmadığını anlamaya yetmese de, önemli ipuçları vereceği için sık sık uygulanan bir testtir. Bununla beraber, dikkatinin dağılmasına veya öğrenmesi ile ilgili problem yaşamasına neden olabilecek başka bir problemin, örneğin bir öğrenme bozukluğunun olup olmadığı da araştırılmalıdır. Özet olarak, sadece dikkat eksikliği konusunda tecrübeli bir uzman bütün bu bilgileri toplayıp çocuğunuzu da gözlemledikten sonra çocuğunuzun sıkıntılarına neyin yol açtığı hakkında yorum yapabilir ve dikkat bozukluğu olup olmadığına karar verebilir.

DEHB’ni Tamamen Ortadan Kaldırmak Mümkün mü?

Bu hastalığı tamamen ortadan kaldıran bir tedavi yok. Dikkat eksikliği, kronik bir durum olarak algılanmalıdır. Sonaraştırmalar, en etkin tedavinin; ilaç, aile becerileri eğitimi, davranışsal eğitim ve sınıf içi müdahalelerini kapsayan kombine bir tedavi olduğunu söylüyor. Tedavinin temel amacı, kişinin ilişkilerini geliştirmek, başarısını artırmak, olumsuz davranışları azaltmak, bağımsızlığını teşvik etmek ve özgüvenini artırmaktır.