Dünyamıza Işık Tutan Sayfalar

Kitaplar her okuyana göre hayat bulan kelimeler dizisidir. İşte bu yüzden kitap okurken sadece bilgi sahibi olmayız, derinden derine işlenmiş bir nakış da hediye edilir yanında. Kitaplar, türü ne olursa olsun, bireylerin ruhsal gelişimini ve yapabileceklerimizi şekillendirdiğimiz hayal dünyamızı zenginleştirir.

Ayrıca kitap okumanın stres azaltıcı bir etken olduğunu unutmamak gerekir. Stresin belli düzeyde olması hem güdülenme için hem de hayatta kalabilmek için önemliyken, son dönemde bu faktör çığrından çıkmış durumdadır. Günümüz dünyasında stresör faktörlere yalnızca hayatta kalma gibi işlevsel alanlarda değil, her alanda çok yoğun bir şekilde maruz kalmaktayız. Kitap okumak ise stres seviyesinin azalmasında etkilidir. Yapılan çalışmalarda sadece 6 dakikalık kitap okuma ile kalp atış hızında yavaşlama ve kas gerginliğinin azaldığı bulguları elde edilmiştir. Yani zihnimiz farklı bir dünyaya odaklandığında günlük stres verici unsurlardan uzaklaşmaktadır.

Stresin çoğu zaman dayanağı, kendimizi ifade edememektir. Tatmin olacağımız şekilde kendimizi ifade ettikten sonra yaşadığımız iç huzur, stres faktörünün etkilerini ortadan kaldırmaktadır. Kendimizi ifade ederken kelime dağarcığımızın geniş olması, tatmine giden yolu döşeyen taşları oluşturmaktadır. Ne kadar çok taş olursa kendimizi o kadar iyi ifade ederiz.

Kitap okumanın empati becerimiz üzerine olan etkisi yadsınamaz. Her yaşantıyı anlamlandırmak için deneyimlememiz imkânsızdır. Fakat okuduğumuz kitaplar, özellikle roman tarzı yazımlarda, başkalarının yaşantıları içerisinde süzülerek onların dünyalarını anlamamıza ve empati becerimizi geliştirmemize imkân sağlar. Farklı hikâyelerin kahramanları ile tanışmak, hayatlarına misafir olmak gerçek yaşamda da yolumuza ışık tutar. Okuduğumuz yazılardan yapacağımız çıkarımlarla kendimizle kurduğumuz ilişki de yenilenir, değişir ve bu, çevremizdeki insanlara anlayışla yaklaşabilmek için ilk basamak olabilir.

Kitap okumanın sağladığı faydalardan bir diğeri ise zihinsel gelişime katkı sunmasıdır. Çünkü yaptığımız her okumada yeni kavramlarla karşılaşırız. Bu ise beynimizde bulunan sinir hücreleri arasında yeni bağlantılar kurulmasını sağlar. Beynimizi bir ağaç gibi düşünürsek karşılaştığımız kavramlar eşliğinde yeni dallar oluşur. Bu da bir olaya bakarken farklı pencerelerden bakabilmeyi kolaylaştırır. Farklı düşünme biçimlerini bilmek, bakış açımızı genişletir. Özellikle yeni bir oluşum sürecinde her farklı açı, yaratıcılığımızın ne kadar geliştiğini gösteren önemli bir parametredir. Problem çözümünde ise farklı yolların olması bize psikolojik esneklik sağlar. Tek bir yolda sıkışıp kalmış hissetmeyiz; zihnimiz o anda bir sürü yolağı devreye sokarak çözümde aslında çok fazla yol olabileceğini gösterir.

Özellikle ilerleyen yaşlarda hafıza ve konsantrasyon becerilerimizde zayıflama eğilimi yüksektir. Yapılan araştırmalar ise düzenli kitap okuyan bireylerde yaşa bağlı bilişsel gerileme hızının yavaşladığını göstermektedir. Düzenli kitap okumak hafızayı güçlendirerek bilişsel gerileme hızını yavaşlattığı için Alzheimer gibi hastalıklarda zihinsel işlevlerin korunmasında etkilidir.

Son dönemde artan kişisel gelişim kitapları ise bireylerdeki bilinçli farkındalık düzeyinin artmasında önemli bir rol oynamaktadır. Kişisel gelişim üzerine yazılmış kitaplar, bireyin kendini tanımasında ve iç huzurunu artıracak konularda örnekler sunması ile kişinin elini güçlendirmektedir. Bunun yanında, okuduğumuz kitaplarla kendimize ayna tutarak duygusal farkındalığımızı da artırmış oluruz.

Son olarak, kitap okuma alışkanlığı yalnızca entelektüel birikim açısından ceplerimizi doldurmaz; aynı zamanda hem ruhsal hem de zihinsel sağlığımızı da destekler. Bu yüzden, rutinlerimiz içerisine kitap okumayı eklemek hem kendimizi geliştirmek hem de stres düzeyini azaltmak için değerli yatırımlardan biridir. Farklı pencerelerden bakabilme ve empati yeteneğimizin gelişmesinin ne denli önemli olduğu gerçeğiyle yüz yüze kaldığımız bir dönemdeyiz. Daha iyi anlamak ve anlaşılmak için hepimize iyi okumalar diliyorum.

Psikolog Ayşe Albayrak