Fibromiyalji 15

Kas romatizması olarak da bilinen fibromiyalji, sebebi belli olmayan, yaygın vücut ağrısı, yorgunluk, psikolojik sorunlar ile karakterize, iltihabi olmayan bir kronik kas iskelet sistemi hastalığıdır.

Peki her kronik ağrısı olan, yorgun hisseden kişi fibromiyalji hastası mıdır? Elbette hayır. Amerikan Romatoloji Derneği tarafından yayınlanmış bazı fibromiyalji tanı kriterleri vardır. Bunlar;

• En az üç aydır devam eden yaygın ağrı şikâyeti,

• Ağrıyı açıklayan herhangi bir hastalığın bulunamaması,

• Vücuttaki yerleri belirli olan on sekiz noktadan en az on birinde hekim muayenesinde ağrı tespit edilmesidir.

Bu kriterlere uyan hastalara alanında uzman hekimler tarafından fibromiyalji tanısı konur.

Fibromiyalji’nin bazı belirtileri;

• Yaygın ağrı,

• Uyku bozukluğu,

• Yorgun bir şekilde uyanmak,

• Halsizlik,

• Sabahları görülen tutukluk,

• Dokunmaya ve soğuğa karşı hassasiyet,

• Özellikle el ve kol bölgelerinde karıncalanma hissi,

• Dikkat ve odaklanma zorluğu,

• Psikolojik problemler

• Bağırsak problemleri (İBS, SİBO, kabızlık vb.)

Fibromiyalji, sebebi tam olarak belirlenemeyen bir hastalıktır. Hastalık kireçlenme, iltihaplanma, eklem bozukluğu gibi somut bir tablo sergilemediği için bazen insanlar tarafından psikolojik bir hastalık ya da hasta tarafından uydurulmuş bir durum olarak görülmektedir. Bu kesinlikle çok yanlış bir düşüncedir. Fibromiyalji, psikolojik bir hastalık değildir. Fakat psikolojik faktörlerden etkilenen bir hastalıktır.

Yapılan birçok bilimsel araştırmada fibromiyalji hastalarında ağrıyı algılayan duyu cisimciklerinde artma olduğu ispatlanmıştır. Bu sebeple sağlıklı bir birey ayağını sehpaya çarptığında bunu tolere edebilirken fibromiyalji hastası bir birey ise belki saatlerce ağrı veya acı yaşayabilir. Ayrıca fibromiyalji hastalarında enerji üreten hücrelerin sayısında azalma vardır. Hastalar kendilerini bu yüzden genellikle çok halsiz ve yorgun hissedebilirler.

Fibromiyalji hastaları, aileleri ve çevrelerindeki insanlar tarafından anlaşılmayı beklerler. Çünkü yaşadıkları ağrı, bir hayal ürünü ya da abartılmış bir ağrı değildir. Tamamen gerçek, somut ve şiddetli bir ağrıdır. Bu ağrı, kişinin yaşam kalitesini düşürür. Hatta psikolojik olarak da kişiyi aşağıya çekebilir. Hasta yakınlarının üzerine düşen ise onları anlamaktır. Fakat bu demek değildir ki, sürekli hasta muamelesi yapalım, onların her işini üstlenelim, onları kısıtlayalım. Tam tersine fiziksel olarak hastayı aktif tutmak, sosyal aktivitelere dahil etmek, sorumluluk vermek, motivasyon sağlamak gereklidir.

Fibromiyalji;

• 30-50 yaş aralığında daha sık görülür,

• Sosyokültürel düzeyi orta ve yüksek kişilerde daha çok görülür,

• Mükemmeliyetçi kişiliğe sahip bireylerde görülme sıklığı daha fazladır,

• Kadınlarda erkeklere oranla 2 kat daha fazla görülmektedir.

Fibromiyalji hastaları yaşadıkları ağrının şiddeti ve devamlılığı sebebiyle karamsar ve umutsuz olabilirler. Oysaki şu önemli nokta unutulmamalıdır. Fibromiyalji, ilerleyici bir hastalık değildir. Fakat tedavi edilmediği taktirde semptomların şiddeti zamanla artış gösterebilir.

Peki nedir fibromiyalji tedavisi?

• Hekim tarafından uygulanacak ilaç tedavisi,

• Fizyoterapist kontrolünde egzersiz programı ve fizik tedavi uygulamaları,

• Psikolojik destek ve sağlıklı beslenme planı tedavinin önemli basamaklarını oluşturmaktadır.

Fibromiyalji tedavisinde hastanın hem fiziksel hem ruhsal iyilik hali için egzersizin önemi çok büyüktür. Egzersizler fizyoterapist tarafından tamamen kişiye özel olarak hazırlanır. Temposu günden güne yavaşça artırılan aerobik egzersizler, programın temelini oluşturur. Hastaların yüksek tempoda, kendini aşırı yorduğu, bilinçsizce yapılan egzersizler hastaya iyi gelmeyip aksine hastanın ağrısını daha da arttırabilir. Bu yüzden bir fizyoterapist ile tedavi programına başlamak ve onun vereceği ev egzersiz programını tedavi sonrasında da devam ettirmek önemlidir.

Fibromiyalji hastaları için yoga, pilates, yüzme, yürüyüş gibi sporlar önerilebilir. Ayrıca hobi edinmek de bu hastalara her yönden iyi gelecektir.