Hamilelikte Bulantı

Hamilelik, anne adayları için pek çok güzel duyguyu yaşatan bir dönemdir. Bebeğin anne karnındaki gelişim süreci, yeni bir canlının meydana gelmesi annenin vücudunda pek çok değişiklik meydana getirmektedir. Bu değişikler aynı zamanda duygu durumunu da etkilemektedir.

Hamilelik sürecinin anneye yaşattığı pek çok güzel duygu dışında zorlukları da bulunmaktadır. Bu zorlukların başında da bulantı ve kusma gelmektedir. Aynı zamanda bir hamilelik belirtisi olarak da görülen bulantı ve kusma; hamilelik sürecinde pek çok anne adayının yaşadığı, bazen sosyal hayatını da olumsuz etkileyen bir durumdur. Bu şikâyetler anne adaylarının günlük faaliyetlerini yapmasını engelleyebilir, besin tüketimini güçleştirebilir. Buna bağlı olarak da anne ve bebek sağlığını etkileyen çeşitli sorunlar ortaya çıkabilir.

Hamilelikte bulantı neden olur?

Yukarıda da belirttiğim gibi hamilelik sürecinde anne adayları pek çok fiziksel ve psikolojik değişiklikler yaşamaktadır. Yaşanan bu değişiklerin büyük kısmı hamilelikle birlikte değişen hormon salınımıyla ilgilidir. Hamilelikte sık karşılaşılan bulantının nedeni de hormonal değişiklerdir.

Hamilelik hormonu olarak da bilinen HCG hormonunun artışı büyük çoğunlukla gebeliğin belirtisidir. İşte gebeliği müjdeleyen bu hormonun artışı aynı zamanda hamilelikte görülen bulantının da nedenidir. 

Hamilelik döneminde oluşan koku hassasiyeti de hamilelikte görülen bulantının nedenidir.  Normalde sevilen yiyeceklerin kokusu bile bu dönemde rahatsız edici gelebilir. İşte bu tarz tiksinilen kokular da hamilelikte bulantı şikâyetine neden olabilir veya bu şikâyetleri arttırabilir.

Hamilelikte bulantı normal mi?

Hamilelikteki bulantı hormonal değişikler ve koku hassasiyeti nedeniyle görülür. Bu durumdan da anlaşılabileceği üzere hamilelikte görülen bulantı normaldir.

Hamilelikte görülen bulantı her ne kadar normal olsa da her anne adayının hamilelik süreci aynı şekilde ilerlemez. Kimi anne adayları tüm hamilelik sürecinde hiç bulantı yaşamazken, çoğu anne adayı bu durumu yaklaşık 3 ay kadar yaşar. Bu bulantı şikâyetlerini tüm hamilelik süreci boyunca yaşayan anne adayları da vardır. 

Hamilelikteki bulantı zararlı olabilir mi?

Hamilelikte bulantı konusuyla ilgili dikkat etmek gereken husus kilo, su ve elektrolit kaybına sebep olup olmadığıdır. Hamilelikte görülen bulantılar besin alımını güçleştirebilir. Kusmaya bağlı olarak da sıvı ve elektrolit kaybı yaşanabilir.

Anne adayında;  kilo, sıvı ve elektrolit kaybına neden olmayan hafif bulantılar normaldir ve anne ve bebek için zararlı değildir. Ancak şiddetli kusma sonucu annede oluşan sıvı ve elektrolit kaybı tedavi edilmezse anne ve bebeğe zarar verir. Bu durum hekim kontrolünde ciddi bir tedavi ve izlem gerektirir. 

Anne adayı gün içinde çok kusuyorsa, karın ağrısı ve kramplar yaşıyorsa, bulantı ve kusmaya ateş veya ishal eşlik ediyorsa, kilo kaybı yaşıyorsa, dehidratasyon bulguları (idrar miktarında azalma, renginin koyulaşması vb.) oluşmaya başladıysa ve bulantı nedeniyle yiyecek ve içecek tüketemiyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. 

Hamilelikte bulantı ne zaman başlar ve sona erer?

Hamilelikte birçok anne adayının karşılaştığı bulantı şikâyetleri genellikle hamileliğin ilk 3 ayında görülür. 

Hamilelikte bulantı şikâyetleri hamileliğin genellikle 6. haftasında başlamaktadır. Bulantılar için kabul edilen erken dönem 4-8. haftalardır. Bulantı şikâyetlerine neden olan HCG hormonu yoğunluğunun arttığı 8-10. haftalar bulantının da en sık yaşandığı haftalardır.

En sık ve şiddetli görüldüğü bu sürenin sonunda vücudun bu hormonal değişime uyum sağlamaya başlamasıyla birlikte bulantı hafiflemeye başlasa da bir süre daha devam eder. Normal şartlarda bu bulantılar azalarak 16. haftaya kadar düzelir. Ancak bu durum tüm anne adayları için geçerli olmayabiliyor maalesef. Bazı anne adayları hamileliğin 5-6. aylarında da bu sıkıntıyı yaşayabiliyor. Hatta hamilelik süreci bitene kadar da sürebiliyor.  

Hamilelikte bulantılar midenin boşalmış olması nedeniyle de genelde sabah saatlerinde görülür. Bazen tüm güne de yayılarak hamile annenin günlük yaşantısını etkileyebilir, besin alımını zorlaştırabilir. Bu durumda anne adayının beslenmesini yeniden düzenlemesi gerekir. Yapılacak basit birkaç öneriyle bu şikâyetler en aza indirilebilir ve hafifletilebilir. 

Hamilelikte bulantıyı önleyecek veya hafifletecek öneriler

• Hamilelikte en çok sabah bulantıları görülmektedir. Sabah bulantısı yaşayanlar uyandıklarında yataktan bir anda kalkmamalıdır. Öncelikle yatakta yavaşça doğrulup bir süre oturduktan sonra kalkmalıdır. Yataktan kalkmadan önce tuzlu kraker, kuru ekmek, leblebi gibi mide asidini azaltan besinleri tüketmek bulantıyı önleyebilir.

• Yemeğe bir anda yüklenilmemeli ve mide boş bırakılmamalıdır. Az az ve sık sık beslenmeye özen gösterin.,

• Yemekleri yavaş yavaş ve iyice çiğneyerek tüketin.

• Aşırı yağlı, baharatlı, şekerli yiyecekleri tercih etmeyin.

• Hamilelikte kokulara karşı bir hassasiyet oluşur. Bu nedenle de bazı kokular bulantı şikâyetini arttırır. Bulantı yaşanan süreçte bulantıya neden olabilecek ağır kokulu yiyecekler ve parfümlerden uzak durulmalıdır.

• Stres ve yorgunluk bulantıyı arttırır. Bu nedenle yeterince dinlenmek ve stresten uzak kalmak çok önemlidir.

• Yemekten hemen sonra yatılmamalıdır.

• Havasız odalar, sıcak, nem, gürültü vb. çevresel faktörler de bulantıyı arttırır.

• B6 vitamini hamilelik bulantılarını azaltır. Doktor onayıyla takviye kullanılabilir.

• Mideyi fazla dolduracağından ana öğünlerle birlikte sıvı gıdalar tüketmeyin. Sıvı gıdaları ara öğünlere kaydırabilirsiniz. 

• Sıvılar bir anda değil, yudum yudum tüketilmelidir.

Hamilelikte bulantıya iyi gelen besinler

Hamilelik sürecinde tüketilen bazı besinler bulantıyı azaltabilir. Bunlar:

• Elma suyu

• Limon 

• Limonata

• Nane/ Nane çayı ((Hamilelikte aşırı kullanımı düşüğe neden olabilir. Düşük riski olanlar doktoruna danışmadan tüketmemelidir.)

• Ihlamur çayı

• Ayran

• Yoğurt

• Peynir 

• Haşlanmış patates

• Etimek

• Tuzlu kraker

• Leblebi

• Avokado 

• Zencefil/ zencefil çayı (Aşırı tüketimi hamilelikte düşüğe neden olabilir.  Günlük 1 gram zencefil güvenli kabul edilmektedir. Günlük içilen zencefil çayı 2 fincanı geçmemelidir. Kullanmadan önce doktorunuza danışın.)