Her Şeyi Erteliyorum

Endişelendiğimiz bir konu olduğunda bunu durdurmaya çalışmaya yönelik sergilediğimiz sürekli düşünmek veya düşünmemeyi içeren stratejiler çoğunlukla işe yaramaz. Aynı zamanda kişi içerisinde bulunduğu durumu çoğu zaman kısır döngüde sıkışıp kaldım şeklinde yorumlayabilmektedir. Çoğu zaman bedensel belirtilerin de eşlik ettiği beden duyumları da endişeye duygusuna eşlik edebilmektedir.

Endişe söz konusu olduğunda ve hayatın pek çok alanında erteleme davranışları karşımıza çıkabilmektedir. Öz denetim ile ertelemeyi iç içe geçmiş halkalar gibi düşünebiliriz. Kişinin duygusal ve zihinsel olarak kendisine disiplin uygulayabilmesi ve kontrolü elinde hissetmesini öz denetim olarak tanımlayabiliriz. Bireyler, öz denetimlerini sağlayabildiğinde kendi hedefleri üzerinde başkalarının hatırlatmalarına, uyarılarına ihtiyaç duymadan planları konusunda harekete geçebilmektedir. Herkesin sahip olduğu öz denetim becerisi farklılık gösterebilmektedir. Kişinin sahip olduğu hayat standartları, geçmiş yaşam deneyimleri, çevresel faktörler, alışkanlıkları ya da biyolojik kalıtımı bu beceriyi etkileyebilmektedir. Öz denetim becerisi düşük olsa da bunu geliştirmek üzerine harekete geçilebilir.

Peki öz denetim düşüklüğü nasıl anlaşılır?

Hepimiz zaman zaman yapmamız gereken işleri son dakikaya bırakırız. Bunlar ödevlerimiz, teslim etmemiz gereken belgeler ve pek çok şey olabilir. Bunlar sıralayacak olursak çaba gerektiren işler yerine kolaylıkla yapılacak olan seçenekleri seçmek, yapılabilecek olan işleri zor ve imkansız algılama, günlük işleri planlayamamaktan kaynaklı zaman yönetimi konusunda zorlanma olarak ifade edebiliriz. Değişim için ilk aşamada farkındalık, önemli bir rol oynamaktadır. Farkındalık tek başına yeterli olmasa da süreç içerisinde yol gösterici olacaktır. Sonrasında kararlılık ve bağlılıkla devam etmek gerekmektedir. Öz disiplini sağlamak ve devamını getirebilmek zaman alacaktır. Yavaş yavaş denetim sağlanan alanlar konusunda ise kişinin kendisini ödüllendirmesi ve başardıklarını somut olarak görebilmesi devamlılık açısından önem taşımaktadır. Kişinin hayatını anlamlı kılmaya yönelik her an yapılabilecek değer odaklı davranışların sıklığı ne kadar artırılabilirse öz denetim de o kadar kalıcı olacaktır.