MULTİPL SKLEROZ

MS’nin etiyolojisi henüz net olarak bilinmemektedir. Genetik ve çevresel faktörlerin karşılıklı ve karmaşık etkileşiminin etiyolojiden sorumlu olduğu kabul edilmektedir. Son yıllarda yapılan deneysel çalışmalar birçok farklı immün mekanizmanın demiyelinizasyon ve aksonal hasarlanmaya yol açabileceğini göstermiştir.
Genetik olarak yatkın bir bireyde, bakteriyel ya da viral infeksiyon gibi çevresel etmenlerin MS’nin başlangıcında ya da atakların tetiklenmesinde önemli olduğu kabul edilmektedir.

PATOFİZYOLOJİSİ

MS’nin patofizyolojisi hasar ve tamir mekanizmalarının bir arada işlediği dinamik bir süreçtir. Üç farklı fazı vardır: İnflamasyon, demiyelinizasyon ve aksonal hasar.

KLİNİK ALT TİPLERİ

• Relapsing-remitting
• Primer progresif
• Sekonder progresif
• Progresif relapsing

KLİNİK BELİRTİ VE BULGULAR

MS, heterojen özellik gösteren bir hastalıktır. Hastalık seyri hastadan hastaya farklılık gösterir. Bazı belirtiler kısa süreli ve geri dönüşümlü iken, bazıları daha kalıcı, hatta özürlülük nedeni olabilirler. Tipik bir başlangıç şekli yoktur. Klinik özellikler primer yaygın SSS harabiyetini yansıtır. Klinik belirtiler SSS’nin tutulma alanlarına göre değişir.

MULTİPL SKLEROZ DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ

• Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ)
• Mini Mental Durum Muayenesi (MMSE)
• İşitsel-Sözel Öğrenme Testi
• Mantıksal Bellek Testi
• Görsel bellek testi (Rey-Osterrieth Karmaşık Şekil Testi)
• İz sürme testi (Trail Making Test)
• Sözel Akıcılık Testi
• Sayı Erimi Testi (Digit Span Test)
• Multiple Sclerosis Functional Composite’ (MSFC)
• 25 adım Yürüme Testi (25-AYT)
• 9 Hole Peg Test (9-HPT)

NÖROLOJİK BOZUKLUKLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

• Kas gücü
• Kas Tonusu
• Ataksi, denge, koordinasyon
• Eklem Hareket Açıklığı (EHA)
• Yorgunluk
• Görme, duysal bozukluklar
• Kognitif bozukluklar
• Ağrı

MULTİPL SKLEROZ HASTALIĞI İÇİN FİZYOTERAPİ VE REHABİLİTASYON

• Fonksiyonel eğitim.
• Kompansatuar davranışlların gelişltirilmesi.
• Mevcut nörolojik bozuklukların semptomatik olarak iyileştirilmesi.
• Yardımcı araç gereçlerin seçimi.
• Çevresel düzenlemeler.
• Hasta ve ailesine danışlmanlık.

MS rehabilitasyonu sadece ağır motor bozukluğu olan kişiler için değil tüm **MS’**liler için hastanın durumuna uygun programların verilebildiği, süreklilik gösteren dinamik bir süreçtir. Rehabilitasyon programı hastaya özel ve amaca yönelik olarak hazırlanmalı ve gerçekçi olmalıdır.