Periodontal Hastalık Nedir?

Günümüzde diş kaybının en önemli nedeni olarak kabul edilen periodontal hastalık (gingivitis, periodontitis), diş yüzeyine tutunan diş plağı (biyofilm) ile konak savunma mekanizması (bağışıklık sistemi) arasındaki dengenin bozulması ile karakterize periodonsiyumun enflamatuvar bir hastalığıdır. Sağlıklı dişeti periodontal hastalığın gelişmesi ile klinik özelliklerini kaybeder ve cep oluşumu,  kanama, dişeti çekilmesi ve kemik kaybı gibi bulgular görülmeye başlar. Bu durumun devam etmesi ile dişlerde migrasyon (yer değişikliği), mobilite (hareketlenmesi) ve diş kayıpları görülebilir.

Periodontal hastalıklar çocuklar dâhil tüm yaş gruplarını etkilemektedir. Ancak yetişkinlerde çok daha sıklıkla görülür. Hiç çürüğü olmayan dişler bile bu hastalık nedeniyle kaybedilebilir. Genellikle ağrısız seyrettiği için belirtileri hasta tarafından zor fark edilir ve çoğu vakada hekime geç müracaat edilir.

Basit olarak dişeti hastalıkları sınıflayacak olur isek;

• Dişeti hastalığının başlangıcı olan ve dişetinin kızarmasına, şişmesine ve ayrıca diş fırçalarken ve diş ipi kullanımı sırasında kanamalara sebep olan "gingivitis",

• Gingivitis'in tedavi edilmez ise uzun bir süreç içinde gelişen, kendiliğinden veya hafif temasta dişeti kanaması, dişeti çekilmesi ve kemik kaybının izlendiği, diş kayıplarının olabileceği “periodontitis”

Gingivitis iyi bir ağız bakımı ve diş hekimin tedavisi ile tam olarak iyileşir. Periodontitis hastalığında ise, dişin kökünü çene kemiğine bağlayan lifler erir, böylece dişeti ile diş arasında “cep” adı verilen boşluk oluşur. Cep içinde daha fazla bakteri, bakteri toksinleri ve yiyecek artıkları birikebilir böylece enfeksiyon derin dokulara yayılarak dişi destekleyen kemikte de erime meydana gelir ve dişler kaybedilir. Yapılan araştırmalar yetişkin nüfusta diş kaybının nedenleri arasında %50-65 oranı ile periodontal hastalıkların ilk sıralarda geldiğini ortaya koymaktadır.

Bu Hastalık Bize Nasıl Zarar Verir?

Periodontitisin temel nedeni aslında bakteri plağıdır ve mekanik olarak tedavi edilebilmektedir. Ancak genetik, çevresel ve sistematik faktörler de hastalığın oluşmasında etken olabilir. Sistemik faktörler içinde diabet, kalp damar hastalıkları, epilepsi, down sendromu, AIDS ve diğer kan hastalıkları sayılabilir.

Bakteri plağı, yediğimiz yiyeceklerdeki şeker ile birleşerek bir tür asit oluşturur ve bu asit zamanla diş minesini (dişlerimizi kaplayan koruyucu dış sert tabakası) zayıflatır ve dişlerde çürümelere yol açar. Bakteri plağı yumuşak bir yapıdadır ve hasta tarafından kolaylıkla temizlenebilir, eğer temizlenmez ve plak birikirse tükürükten gelen kalsiyum ve fosfat iyonlarının etkisiyle sertleşerek diş taşları meydana gelir. Diş taşı birikiminin artması ile dişin saran, koruyan ve bizim için estetik açıdan da önemli olan dişetlerine zarar verebilir ve dişeti çekilmesine neden olabilir. Dişetinin etkilenmesi altındaki dişi çepeçevre saran kemik dokusunda da harabiyete neden olabilir. Bu yıkım sürecinin sürekli devam etmesi dişi destekleyen ve fonksiyonunu sağlayan dokuların kaybına ve dolayısıyla dişin sallanmasına, hareketlenmesine ve en sonunda dişin kaybına neden olur. Diş taşı ancak hekim tarafından diş yüzeylerinden uzaklaştırılabilir. Diş taşları, diş eti hastalığına esas neden olan bakteri plağının dişler üzerinde daha rahat birikmesine neden olabilmektedir. Dolayısıyla, diş taşlarını temizletmek zararlı değildir. Aksine fırçalama ile birlikte oldukça yararlıdır. Profesyonel olarak temizlenerek dişeti hastalığının ilerlemesinin engellenmesi hedef olmalıdır.

Periodontal hastalığın yavaş ve uzun süreli olması hastalarımızın farkında olmadan ağız sağlıklarını kaybetmesine neden olabilmektedir. Bu hastalığı ve devamında oluşan dişin destekleyen destek dokuların yıkımının tedavisini diş hekimliğinin bir dalı olan periodontoloji uzmanları çözmektedir. Hastalığın ilerleyen dönemlerinde olan dişlerimizin kaybına, estetik olarak gülüşümüzün azalmasına ve geri dönüşü olmayan kayıplara neden bu hastalığı engelleyebilmek amacıyla hastalar bilgilendirilmeli, yönlendirilmeli ve tedavi edilmelidir.

Doğuştan veya Kazanılmış Diş eti Problemlerinde Ne Yapılır?

Hastalarımız doğuştan veya sonradan kazanılmış dişeti & estetik görünüş gibi yumuşak doku problemlerine de sahip olabilirler. Bu durumlarda da ağız hijyeni sağlanması sonrası tedavi bilgisi ve süresi hakkında bilgilendirme yapılır ve uygun görülürse operasyon uygulanır.

Nelere Dikkat Edilmelidir?

Uzman hekiminiz ile birlikte tedavinizi yaptırmanız ve düzenli kontrollere gelmeniz çok önem arz etmektedir. Bu kontrollerde hastalarımızın bilmediği veya farkında olmadığı diş eti ve diş problemleri görülebilir. Bu problemler daha fazla büyümeden hastamız yapılacak tedaviler hakkında bilgilendirilir. Fırçalamanın sayısı, süresi ve tekniğinin hakkında ayrıntılı bilgi verilir.

En basit görülen fırçalama alışkanlığı diş ve dişeti dokuları için oldukça önem arz etmektedir. Hekimin yönlendirmesi ile yapılan fırçalama tekniği size diş ve diyetlerinize zarar vermeden yapılan yaklaşımı kazandırır.

Periodontal hastalığın ilerlediği kayıpların olduğu durumlarda ise hastamız yapılacak tedaviler hakkında öncelikle bilgilendirilir, ağız hijyeni sağlanır ve fırçalama alışkanlığı kazandırılır. Dişeti hastalığı tedavi edilmesi ardından dişeti çekilmeleri, kemik kayıpları vb. dişeti rahatsızlıklar değerlendirilir ve hastamıza yapılacak operasyon ile ilgili ayrıntılı bilgi verilir. Uygun görülürse operasyon yapılır.