Şiddet Türleri

Şiddet, bir bireyin başka bir canlıya onun fiziksel, psikolojik, ekonomik ve ya cinsel sağlığını tehdit edecek olan davranışlar bütünüdür. Birey yaşadığı şiddeti türüne ve mekanına göre değerlendirebilir. En temelde şiddet türlerini inceleyecek olursak:

• Fiziksel şiddet,

• Ekonomik şiddet,

• Psikolojik şiddet,

• Cinsel şiddet,

• Sanal şiddet,

• İlişki şiddeti,

• Mobbing (iş yeri şiddeti)

• Akran zorbalığı( okullarda olan şiddet) olarak kategorize edilebilir.

Fiziksel Şiddet: bireyin başka bir canlıya onun fiziksel sağlığını bozacak, zedeleyecek ya da zarar verecek şekilde güç ve kaba kuvvet kullanarak uygulamasıdır. Fiziksel şiddet dediğimizde aklımıza genelde sonuçları ağır olarak ve olayın sonunda yaralanmış insanla aklımıza gelir fakat birine ses yükseltmek, üzerine doğru yürümek, kolundan tutup sürüklemek, tokat atmak gibi karşı tarafta aşırı bir fiziksel zarara yol açmayacak davranışlarda fiziksel şiddettir ve dikkat edilmesi gerekir.

Ekonomik Şiddet: bireyin başka bir bireyi ekonomik açıdan zorlaması ve ya tehdit etmesi olarak ifade edilebilir. Birey ihtiyacı olan ekonomik koşullardan yoksun bırakılır ve ya yoksun bırakılmak ile tehdit edilir. Örnek olarak çalışmasına izin vermemek, çalışıyor ise elindeki paraya el koymak, mallarını elinden almak gibi örnekler verilebilir.

Psikolojik Şiddet: bireyin başka bir bireye karşı uyguladığı duygusal, zihinsel oyunlardır. Karşı taraf psikolojik şiddete uğruyor ise sıklıkla kendisini suçlu, yetersiz, çaresiz vb. hisseder. Psikolojik şiddet en çok manipülasyonlar aracılığı ile yapılmaktadır. Birey diğer şiddetlere nazaran psikolojik şiddeti daha soyut olduğu için daha geç fark eder ya da fark etmekte güçlük çeker.

Cinsel Şiddet: bireyin başka bir bireyi cinsel olarak zorlaması ve ya rıza olmadan cinsel ilişkiye girmesidir. Taciz, tecavüz ya da çocuk istismarı durumlarında sıklıkla karşılaştığımız bir durumdur.

Sanal Şiddet: sanal şiddet bireyin başka bir bireye teknolojik aletler aracılığı ile tehdit etmesi, kısıtlaması ve karşı tarafı türlü yollar ile zor durumda bırakmasıdır. Dijital şiddet diğer şiddetlerden farklı olarak karşı tarafın kimliğini net olarak bilmiyor oluşumuz ile diğerlerinden ayrışabilir. Çünkü sanal camialarda kişi kendi kimliğini daha rahat gizleyebilmektedir. Kendisini saklayabiliyor olması ise şiddet oranlarını daha da arttırmaktadır.

İlişki Şiddeti: birey yaşadığı romantik ilişki içerisindeyken ve ya ayrılmışken partneri tarafından lovebombing, ghosting, gaslighting gibi manipülasyonlara maruz kalarak şiddet uygulanması durumudur. Flört şiddeti olarak da karşımıza çıkar. Bir an da çok yoğun sevgi vermek fakat sonra sevgiyi sebep yokken beklenmedik bir anda kesmek ilişki şiddetine örnek verilebilir. 

Mobbing: İş yeri şiddeti olarak karşımıza çıkar. Birey çalıştığı iş yerinde zorbalığa maruz bırakılarak güvenli bir iş ortamından mahrum bırakılır. Çalışan kendi görev tanımından daha fazla iş yapmak zorunda kalabilir. Maaşı yatırılmayabilir ve ya geç yatırılabilir. İş yerinde çalışanı aşağılama, alay etme gibi durumlar mobbinge örnek verilebilir.

Akran Zorbalığı: genellikle okullarda karşılaştığımız bir durumdur. Öğrenciler kendi akranlarına, sınıf arkadaşlarına zorbalık etme fiziksel ve ya psikolojik zarar verme durumudur. Aşağılama, alay etme, öğrencinin materyallerine zarar verme gibi durumlar örnek verilebilir.

Şiddetin çeşitleri- türleri olsa bile hepsinin ortak amacı başka birisine verdiği zarardır. Şiddetin ipuçlarını takip etmek ve gerekli tedbiri almak önem arz etmektedir. Gerektiğinde bir uzmandan destek alınmalıdır. 

Psk. Dan Zeynep Mertoğlu